Spike

Het is weer hoog tijd voor het van origine Ierse fenomeen Spike Milligan (1918-2002). Wie meer over hem wil weten schaffe zich spoorslags zijn in pocketboek verschenen reeks oorlogsherinneringen aan. Een tweetal sketches. Eerst wordt het Eurovisiesongfestival te grazen genomen en daarna -  ik weet het, deze kolder was eerder op het blog - Hitler door de ogen van Spike.

Koffie verkeerd XII

Hebt ik net fechklaachd mèn als nieuwe pollitieke partè te gaan insettuh tegen de fichma smechis, koddebèêch en pchinsemachè of de kanuhbchaaiechs in de Tweeduh Kamech willuh gchoteche beschechming fan 't teuig; 't filmuh fan hun inset mot fechboduh wochduh. Nô so bont hebt ik 't nog nooit gefchetuh, sèn se op 't Binnuhhof nô helemaal fan de pot gechuk? Ik wès alleen maach effuh op de Fechenigde Statuh waach gelukkig met 't tillefoantoestel geweld fan oom agent chegelmatich woch fastgelegd soadat teguh dit soocht handelingen kan wochduh opgetcheduh. Kèk as soan knèttech dooch 't lint gaat mot je 't wel kennuh bewèzuh en dat is aleen maach mogeluk met 'n filmpje, toch?

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag.

WIND

A HARD WIND IS GONNA BLOW

Voiture XIV

 

Nee, het gaat niet om die locomotief met die enorme aangedreven wielen, een Crampton, genoemd naar de Britse ontwerper Thomas Russell Crampton, een locomotief die in Frankrijk aanzienlijk succesrijker was als in het Verenigd Koninkrijk en door Jean François Cail in Chaillot werd gebouwd. Dankzij die grote wielen was de locomotief snel - 120 km/u. - en uiterst geschikt om de "rapides", de sneltreinen van de PLM te trekken. Voor een goederentrein waren meer en kleinere aangedreven wielen nodig. In de negentiende eeuw zien we hoe, alhoewel nog steeds met een aan de rijtuigbouw ontleende houten opbouw,de passagiersvoitures groter worden, niet alleen in de  lengte maar ook in de hoogte en ook het aantal coupé's neemt toe.

Koffie verkeerd XI

Ik hebt soals faak gesegd twee flieguh in een klap geslaguh: ik hebt 'n lekkuch wèf fooch op plaats twee fan mèn lèst, se komp fan de lokale tillefisie in Dchonten, is bowendien fan fcheemde komaf en dat is heel aantchekkeluk fooch andeche mensuh met so'n achtechgchond want 't gaat natuuchluk om hoe dan ook sofeel mogeluk stemmuh binnuh te haluh. Nee, ik bent seech tefcheduh met Touloupy Makchamée, al sèg ik 't selluf. Se weet niks fan polletiek, maach dat hoef ook niet, dat sô allenig maach lastig sèn, want daach weet ik alles fan. Ik bent dan welliswaach geen Japie Monasch, die, so lees ik, een nieuwe weg inslaat fol liefde en lekkuch etuh - en naach ik hopuh mag ook met cholatochs -  fooch bejaachduh. Hè chekent op twintig setels, nô dan mot jè feel gefulde koekuh euit gaan deluh de komende tèd want anduchs gaat dat niet lukkuh, Japie, en ik kan so wel sègge dat niet alle bejaachden gefulde koekuh lussuh. Misschien is 't in dit kôde jaachgetède betuch met suuchkool en chookwochs an te komme of 'n anduch wachm pchakkie. Ik ben nog swaach an 't nadenkuh hoe ik 't anpakke sal. Ik hôd jullie op de hoogtuh.

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag

Voiture XIII

Goederen- of bagagewagens verschilden zo'n 150 jaar geleden in detail per maatschappij zoals te zien is bij dit drietal van respectievelijk de Estcompagnie, de État en de PLM. De Est- en de Étatwagen hadden ieder één schuifdeur aan een kant, de PLM had er twee en liep bovendien op drie assen.

 

USA

EN ZO SCHREED DE BESCHAVING VOORT...

Koffie verkeerd X

Nô ik nog steeds geen lekkech wèf heb kennuh finduh fooch op  de tweede plaats fan mèn lest Tchump hebt ik mèn geboguh ovech de dechde plek en had ik  bedach dat die Giltay, fan de koddebèëchsondechnemingschaad 'n ideale kandiedaat  sèn sô, hè weet immechs hoe je mot fchetuh en seuipuh fan andechmans sentuh, maach  na chèp bechaad heb ik afgesien hem te fchaguh, ook omdat ik bedach heb dat ik om feel geschèf in de  kchantuh los te makuh, 't best as minochitèt dyt met wochtel en tak euitgechoeid wochduh mot 't agentuhteuig self nemuh ken, men schènt as men hunnie beledigt swaach bestchaft te kennuh wochduch. Bovendien sèn se dooch iedecheen gehaat, noch meech als de Machokkanuh, dus ik sègt: stemt op mèn as je geen bekeuching an je cheet hebbuh wilt.

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag.

Voiture XII

Een zogenaamde "trois pattes" van de "Service de la Voie et des Bâtiments" van de SNCF, de VB, in dit geval voorzien van apparatuur om bruggen rails te controleren. Het onderstel lang geleden in dienst gegaan met een houten opbouw als PLM-banlieurijtuig, maar in de periode 1953 tot en met 1961 op voorstel van Louis Bruhat gemoderniseerd met een metalen opbouw en tot 1977 met een groot aantal andere verbouwde soortgelijke rijtuigen, in het zuidoosten van Frankrijk ingezet als "voiture régionale". Hieronder staan twee "trois pattes" nog in passagiersdienst, een eerste klasse en een twee klasse voituur, maximale dienstsnelheid 120 km/u. en beide met tm op de flanken: voorzien van toilet en "métalisé" (metalen opbouw).

HERHARING

REhair? Kangaroos, Gorillas, Guinea Pigs?

Voiture XI

 Je kon in de jaren dertig in Frankrijk als passagier in een van oorsprong Duits rijtuig getrokken door een  van origine  Pruisische P8 op reis zijn. Van de P8 reden in Frankrijk na de vrede van Versailles, toen Duitsland flink wat spoorwegmaterieel - en niet alleen aan Frankrijk - als herstelbetaling had moeten afstaan, 162 exemplaren, waarvan twintig exemplaren bij de PO.-Midi, een maatschappij die op 16 juni 1933 gevormd werd uit de Compagnie du Chemin de Fer de Paris à Orléans en Compagnie des Chemins de Fer du Midi en du Canal latéral à la Garonne. De P8 werd oorspronkelijk in Berlijn gebouwd in bijna 4000 stuks door de bekende fabriek Schwartzkopf. De personen- zowel als de bagagevoitures kwamen ook uit Duitsland. Het personenrijtuig draagt als registratie A2B5yfi 3285, het is dus een gecombineerd eerste en tweede klasse rijtuig met twee coupé's eerste klasse en vijf coupé's tweede klasse, het bagagerijruig heeft natuurlijk een registratie die begint met  een D en heeft, dat concluderen we door de y, net als het personenrijtuig, een doorlopende gangpad.

 

Koffie verkeerd IX

Natuuchluk chealiseecht ik mèn ège dat ik, wil ik met mèn pachtè, lèst Tchump, folgend jaach in de Tweede Kamech komuh, ik feel tam-tam maken mot, ik sal dus feel mensen gaan belediguh want suks set soduh an de dèk. Ik ben nog an 't nadenkuh wie daachfooch in anmechking komuh, maar ben duch noch niet euit, want 't mot natuuchluk wel 'n mindechhèdsgchoep sèn, mèn buuchman chaadt mèn ongetchouwde moedechs an, want Tuchkuh, Poluh, Joaduh en Machokkanuh sèn al an de beucht gewees en je mot wel ochizineel blèvuh. Maach ik weet 't noch niet, mischien neemt ik wel Fchiezen of Limbuchecchs. Het moet seech heftig sèn en soa beledigend sèn - bèfoochbeeld dat se niet alleen euit duch cheet stinkuh - dat ik duch fooch techecht staan mot en alle kchantuh owech mèn schève, suks tchekt stemmuh.

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag.

Voiture X

Nadat de zogenaamde Duitse Länderbahnen een grote hoeveelheid locomotieven en wagons als herstelbetaling na de Eerste Wereldoorlog o.a. aan Frankrijk had moeten afstaan werd in 1921 door de Deutsche Reichsbahn Gesellschaft een enorm bouwprogramma gestart. Meer dan achtduizend rijtuigen van bovenstaand type kwamen tussen 1921 en 1931 op de Duitse rails, oorspronkelijk ook met een houten opbouw, later was de opbouw alleen maar van staal en werd de naam "Donnerbüchse", vanwege het kenmerkende geluid dat de wagens maakten. Ze waren toegelaten tot een snelheid van 90km/u. Na de Tweede Wereldoorlog werd opnieuw een aantal geconfiskeerd en zo kwam bovenstaan voituur achter een locomotief in Frankrijk terecht, maar ze werden, zij het met dichtgemaakte balkons, ook door autorails getrokken, ook de kleur werd daartoe aangepast. De naam? Boîtes à tonnerre!

Voiture IX

Post per spoor betekende een geweldige versnelling en al gauw kwamen er speciale postrijtuigen, die meestal op een vaste plaats mee liepen, in de regel vlak achter de locomotief, dat verhoogde de snelheid van in- en uitladen, want men hoefde niet te zoeken naar het postvoituur. Bovenstaand drie-assig PLM-postrijtuig reed tussen Parijs en Lyon. In het rijtuig werd de post al vast gesorteerd.

Dit postrijtuig is van oorsprong vermoedelijk Duits en in 1919 als herstelbetaling afgegeven.

 OCEM, het bureau dat voor meer uniformiteit in het Franse spoorwegwagenpark moest zorgen, liet in 1926 dit postrijtuig ontwerpen "l'Ambulant OCEM Type 1926"", tussen 1928 en 1930 werden 382 exemplaren gebouwd, via de ruitjes in de kap viel voldoende daglicht binnen,  zodat de beambten niet alleen bij kunstlicht  hoefden te sorteren. In het begin stond er "Postes et Télegraphes" op de flanken, eind jaren dertig werd dat vervangen door alleen maar "Postes".

Dat het woord automobile in het begin niet alleen hoefde te slaan op een wegvoertuig toont dit voituur van de Nord-compagnie, een  speciaal door stoom aangedreven postvoituur, waarmee ook een beperkt aantal passagiers kon worden meegenomen.  

Koffie verkeerd VII

Op aanchaden fan mèn ôwste soon mot ik behalve een tulp en "Voel" op de beesbalpet fan mèn pachtè ook  "HOLLAND WAKES  UP" sette, hè heb, ik bedoel mèn ôwste soon, want hè is feel op rés, dat spesiaal nog effe foor mèn  nagekekuh hoe je sulks schèwe mot, want ik had "HOLLAND WEAKS UP" geschewuh en dat schènt fôt te sèn. Ik wil 't ook nog effe hebbuh ower Wildechs en sèn minduch, minduch, minduch en dat hè dat wil blèwuh roepuh tot hè fermoochd wochdt, want dat schènt  heel belangchèk nieuws te sèn. Ik begchèp om te beginnuh die aanklacht niet soa goed, die Machokkanen hadden toch gewoan "Minduch Limbuchechs in de Schildechswèk" techug kenne choepuh, of niet soms? Je ken toch ook minduch Dchenten in Hachlinguh choepuh, toch? Bowendien vind ik choggebchood met kanen en stchoop puuch best te fcheetuh of 't nô euit Machok of euit Tunis komp. 

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag.

Koffie verkeerd VI

Mèn pachtè "Lijst Trump" gaat pchesies doen wat 't folk wilt, om te beginnuh gaat ik mèn beuige ovech de seech belangchèke saak fan de pietechmannuh en dan bedoel ik geen guldens, die wechden fchoegech ook pietechmannuh genoemd, weet u nog, maach ovech de swachte pietechmannuh, want 't is heel eenfôddig: je mot se niet langech swacht noemuh maach donkech bèzje, dan hôdt 't gesoademietech fanself wel op. Ik heb 't  daach al met 'n paach swachte fchienduh, want ik  heb feel swachte fchienduh, ovech gehad en sè hebbuh mèn fechsekechd dat alles dan weech spès en free sèn sal en onze gchote kindechfriend Sintechklaas chustig ovech stchaat sal kennuh gaan fergeseld fan donkech bèzje pietechmannuh.

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag.

Voiture VIII

Of je bij goederenwagens nog over voitures spreekt, weet ik niet, maar het wordt tijd een paar bijzondere wagens van die categorie naar voren te halen. Daar is bijvoorbeeld een speciale melkwagen. Ik had me nooit gerealiseerd dat melk in speciale tankwagens in Frankrijk per spoor werd getransporteerd. De offiële naam luidde: wagons citernes isothermes à lait en ze werden door de SNCF verhuurd aan de Société des Messageries laitières  in Bobigny en gebouwd op het chassis van oude goederenwagens, meestal  afkomstig van de Franse staatsspoorwegen. Bovenstaande melkwagen maakt deel uit van een serie van  29 melkwagens  gebouwd op het chassis van goederenwagens daterend uit 1911-'12.

Ook voor het transport van kolen uit de mijnen in het Noorden naar de electriciteitscentrales had de SNCF speciale goederenwagens: les wagons à coke Type Nord, want daar waren ze in 1911-'12 in dienst gekomen, toen al het kolenvervoer werd toevertrouwd  aan de Nordcompagnie. In de jaren dertig werden ze gemoderniseerd. De registratie van de kolenwagen dateert uit het begin van de jaren zestig: Suw 2598, dat nummer werd in 1963 voor de zoveelste keer gewijzigd.

Voiture VII

Ook dit derde klasse rijtuig van de PLM draagt behalve de letters xyi een s op op  de flanken en is dus een "véhicule de construction speciale répondant à des besoins déterminés et limités" en is in feite meer bijzonder dan het gister getoonde  "voiture buffet". Bovenstaand rijtuig zorgde namelijk voor de oplossing van een groot probleem op o.a. de Parijse kopstations.  Stel u voor: een trein getrokken door een stoomlocomotief met tender en wagons loopt binnen terwijl diezelfde trein een kwartier later de terugreis moet aanvaarden, dan moet de locomotief naar een ander spoor om om te lopen, naar een draaischijf om te keren om daarna de trein weer aan de haak te nemen en te vertrekken. Het probleem wordt iets minder als er een verse locomotief voor de trein  gerangeerd wordt en de eerder genoemde locomotief achterblijft die vervolgens pas op de draaischijf gaat keren als de trein vertrokken is. Met een tenderlocomotief, dat wil zeggen, met een locomotief zonder losse tender, maar een locomotief die water en kolen zelf  meezeult kan de gang naar de draaischijf worden overgeslagen, maar er moet nog  steeds worden omgelopen. De oplossing biedt bovenstaand rijtuig. Het is het laatste rijtuig  van de binnengelopen trein, de machinist verlaat de locomotief, loopt naar de cabine in dit rijtuig, terwijl de stoker op de locomotief achterblijft en de trein vertrekt zonder ingewikkelde manoeuvres na vijf minuten. De machinist bedient vanuit de cabine van dit stuurstandrijtuig de locomotief. achteraan de trein.

Koffie verkeerd V

Ik ben nog steeds bezig wechkgelegenhèd te scheppuh fooch de hendikeppies en open op fèftien desembech in Chèswèk 'n hotel, met pechsoneel dat 't niet op kan hôwe, met de naam "Incontinentaal" en ik ben bowendien nog in ondechhandeling met 'n gosech in Foochbuchg om sèn chestauchant owech te nemuh en alleen pechsoneel an te stelluh met moeilukke foetuh, de naam hep ik al: "Pedicurieus". Gistechawond was ik tchouwens in, wat mèn jongste soon konklaaf noemt, want hij hep andechs dan mèn doochgeleechd, in gespechk met dieselfde jongste soon owech mèn plannuh fooch 'n pollitieke pachtè, ik hep nô 'n naam " Lijst Trump" en as symboal 'n bloeiende tulp op 'n beesbalpet met daachonder 't woochd "Voel" want duch wochd feelstentefeel gedach in dit land, kèk maach naach so'n pachtè as Denk. Ik gaat nu op soek naach 'n lekkech mokkel fan de tillevizie fooch op plaats twee.

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag

Voiture VI

Natuurlijk reed er in langeafstandstreinen een zogenaamd "voiture buffet" - een restauratierijtuig - mee, een PLM OCEM-rijtuig  met zichtbare klinknagels en behalve de al bekende functieletters yfi stond er vier maal een kleine s op de flanken. Die s betekende "véhicule de construction speciale répondant à des besoins déterminés et limités", kortom een rijtuig met een specifieke functie.

Hieronder een voituur geconstrueerd voor de OCEM-tijd, bij de SNCF in gebruik, met de aanduiding BD, dus tweede klasse met een goederenafdeling. Vier afzonderlijke coupé's ieder met een eigen deur en bereikbaar via een treeplank.

REVIVAL

Eerst was er "Er ist wieder da", de terugkeer van Adolf Hitler in Duitsland, geschreven door Timur Vermes, gevolgd door  "(Re)Vive  l'empereur" of Napoleon leeft en is vastbesloten de wereld van alle terrorisme te bevrijden. Laatstgenoemd boek, geschreven door Romain Puértolas is aanzienlijk minder  leuk dan het eerste, maar  misschien vind ik dat, omdat ik geen Fransman ben. Inmiddels kan  terugkeer onder de levenden van andere doden ook elders tot succesverkopen leiden: in Italië "Il ritorno del Duce", waarin Mussolini's bunga-bungafeestjes die van Berlusconi doen verbleken,  in het Verenigd Koninkrijk waarin Edward VIII terugkeert op de Britse kroon en samen met Nigel Farage het nachtleven van Londen induikt, in Rusland waar Jozef Stalin zijn vermeende tegenstanders om zeep brengt om Putin een goed voorbeeld te geven, die deze lessen trouwens totaal overbodig vindt en in Nederland de terugkeer van Bernhard van  Lippe-Biesterfeld die zelf aan de knuppel van een Lockheed "Constellation" landt op Schiphol onder luid gejuich van duizenden veteranen, die op de luchthaven veertien dagen hebben gekampeerd om hun held binnen te  halen, die eerst nog  elders enige extramaritale zaken te regelen had.

Voiture V

De Fransen zetten natuurlijk niet zomaar en liefst vier keer A5c5yfi 191 op de zijkanten van een wagon: 191 is het rijtuignummer, want er waren in totaal veertien PLM-OCEMrijtuigen, genummerd 186 tot en met 199. De code A5c5yfi valt als volgt de ontrafelen: grote A betekent eerste klasserijtuig, kleine 5 betekent serie, kleine c betekent couchettes, kleine 5 betekent vijf compartimenten, kleine y betekent wagon op draaistellen, kleine f betekent freins à vis (schroefremmen) en kleine i intercommunications par soufflets (doorgangsrijtuig voorzien van een toilet). Bovenstaand rijtuig verraadt door de gelige kleur al dat het om een PLM-rijtuig tweede klasse gaat en de B in B9yfi bevestigt dat. Hieronder staan nog twee OCEM-rijtuigen, net als de vorige met zogenaamde "rivets apparents" (zichtbare klinknagels), het eerste is een al SNCF-dienstzijnd derde klasse rijtuig C10myfi, de m staat voor métalique, een geheel stalen rijtuig, die m werd trouwens pas in 1939 door de SNCF ingevoerd. Het onderste rijtuig (nog in PLM-kledij) draagt als code C4Dyi, die grote D betekent dat het rijtuig een goederenafdeling heeft, als het een kleine d zou zijn had het derde klasse rijtuig een douaneafdeling.

 

 

Voiture IV

De verschillende spoorwegmaatschappijen in Frankrijk zorgden inmiddels voor een enorme diversiteit aan rollend materieel, in 1919 werd een bureau opgericht dat daar een eind aan moest maken: l'Office Central d'Élaboration du Matériel of kortweg OCEM niet alleen personenrijtuigen maar ook goederenwagens zouden uniformer moeten worden en de nadruk zou bij de fabricage van personenrijtuigen in plaats van op hout op metaal komen te liggen. Bovenstaand rijtuig is zo'n OCEM-voiture van de PLM,  vanwege de donkerrode kleur weten we dat het een rijtuig eerste klasse is, het draagt het nummer A5c5yfi 191 en het maakte deel uit van een kleine serie (186 - 199) couchetterijtuigen gefabriceerd door Horme et de la Buire in  Lyon. Ze werden in 1930 in dienst genomen en  boden per rijtuig ruimte aan twintig passagiers, die overdag in tien uiterst luxueus ingerichte  coupé's waren ondergebracht. De zetels werden 's nachts gewijzigd in  een comfortabele bedden. In 1947 werd de A5c5yfi 191 samen met een aantal wagons uit dezelfde serie uitgeleend aan de Compagnie internationale des wagons-lits (CIWL) en in de kleuren van die maatschappij overgeschilderd om in 1961 naar de SNCF te gaan om als A10/2c10/2myfi 5541 in een donkergroene uitmonstering tot 1967 deel uit te gaan maken van speciale treinen in het zuidoosten van Frankrijk.

Voiture III

Draaistellen onder een flinke voiture voor veel passagiers van de Est, maar het kon ook anders: een tweeassige dubbeldekker van de État. Niet dat de Est geen dubbeldekkers op de baan had, in één van mijn Franse spoorwegboeken staat een Estdubbeldekker uit 1870. In Nederland heeft het lang geduurd voordat er dubbeldekkers op de spoorstaven kwamen al schijnt een dubbeldekspaardentram  in 1864 tussen en Den Haag  en Scheveningen te hebben gereden. Het materieel van de État was bij de overname van een aantal spoorwegmaatschappijen in 1878 tamelijk divers: de Compagnie de Charentes leverde 297 rijtuigen, de Compagnie de la Vendée 140 en de Compagnie d'Orléans à Châlons  143. De dubbeldekkers,  de zogenaamde voitures à impériale, kwamen o.a. van de Compagnie de la Vendée, veertien exemplaren waren daar tussen 1870 en '75 in dienst gesteld.

Koffie verkeerd IV

Helaas ben ik so stom gewees om bè de foochige fechkiesinge niet, techwijl ik duch om gefraach was, op 'n lèst te gaan staan, anduchs had ik nô in 't pachlement gesete en had ik me nô kunne afschède en chuim betaald as éénmans fchaktie dooch kenne gaan en an de komende fechiesinge mee kenne doen, met mèself as lèsttrekkech en één of andech lekkech mokkel bekend fan de telefisie op  de tweede plaats. Omdat ik soafeel goed doet fooch de hendikeppies in de samenleving: de bchekebeentjes met de chollators, de blinde en de dove, mach ik mèn, niet alleen onder sè, in 'n geweldig gchote populachitèt fechheuge en daachom  denk ik duch hachd ovech na mèn toch kandidaat te stelle. Ik mot alleen nog 'n goeie naam  fooch mèn pachtij bedenke. 

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag

Voiture II

In het begin, met korte, kleine passagiersrijtuigen, voldeden twee assen, maar met de toename van het aantal reizigers werden de wagons langer en kregen ze draaistellen. Hier boven staat zo'n voituur van de  Est op draaistellen. Met aan ieder zijde van het rijtuig negen deuren die aan één kant toegang  geven tot een gangpad en aan de andere kant rechtstreeks tot een compartiment. We kunnen  rustig aannemen dat het in dienst getrokken werd door wat in 1938 een 130-B ging heten.

Koffie verkeerd 3

Sofer ik begchepe hep kchèg-ie supsidie as je so 'n hendikeppie in dienst neemt, nô das tege mèn niet tegen dovemansoochen gesegd, want as dese jonge sente reuikt, socht-ie altèt dat-ie foochan staat, dat hep se fadech 'm wel geleechd, belasting betale is één ding, geld kchijge fan de ovechhèd is wat andechs en 'n hele kunst, al seg ik 't self. Ik foeg dus nog 'n tak toe an mèn gehendikepte bedchèf, gehoochgestoochden kenne bè mèn achtech de tap fan kaffee " Oorlam".

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag

Compleet

Het wordt zo langzamerhand tijd voor een complete trein op dit blog, dat wil zeggen een locomotief en een aantal voitures. Locomotief en wagons zijn van de Est Compagnie. De locomotief had oorspronkelijk geen voorloopas en was één van de meer dan vijfhonderd tussen 1859 en 1884 gebouwde 030's. Tussen 1906 en 1917 werden ze verbouwd en bij de SNCF werden ze ondergebracht in de serie 130-B (254 - 489 en 701 - 766). In 1958 waren er nog 32 in dienst, maar in 1969 waren ze uit de depots van  Blainville, Épinal en Lumes verdwenen. De dienstsnelheid bedroeg 80 km/u. De locomotief hier nog in Estlivrei trekt een goederenwagon, gevolgd door voitures voor de verschillende klassen in verschillende kleuren: een derde klas rijtuig, een tweede klas rijtuig, een eerste klas rijtuig en een derde klas rijtuig met een guérite (een remmershuisje).

TJA

Koffie verkeerd 2

En nô ik toch bezich ben, duch sèn tientallen mochelukheden om saken op te setten fooch andeche gehendikepten as de soachenaamde dônies en daach gaat ik mee an de slach, want wat dach u fan 'n keten fan sneksjops waach alleen fisueel gehendikepten aan 't wechk sèn met de naam "De Blinde Vink"? Pchachtich toch!

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag

Voiture

PLM

Toen door samensmelting van de oude Franse spoorwegmaatschappijen in 1938 de SNCF ontsond werd een veelvoud van, niet alleen locomotieven, maar ook van rijtuigen in de nieuwe maatschappij ondergebracht, zoals ook bovenstaand tweeassig eerste klas - dus donkerrode - coupérijtuig van de PLM. Bij de SNCF verloor het zijn rode kleur en kreeg het net als al het andere getrokken passagiersmaterieel een donkergroene kleur. (Al is dat laatste niet helemaal waar, want door autorails getrokken wagons werden net als de autorails crème/rood geschilderd.)

SNCF

Koffie verkeerd

Kèk, ik heb lang nagedach hoe ik aanhake ken bè die sake waar se mense met 't sindroom fan Dôn, u weet wel die mense die se vroeguh mongoale noemde, an 't werk krège, want as je om je heen kèkt sie je ferrekte veel mense met 'n andere hendikep, dus heb ik bedach dat dur naast Brônies & Dônies  'n werkplek moet weze foor mense met 'n rollatoch met de naam "Bokkepoot & Brekebeen".

Arnoud-Gijs van den Heuvel, Den Haag.

Trrringtrrringtring

Trump Tower Manhattan New York

Trrringtrrringtring. "Hello, this is president-elect Donald Trump's office. Nigel Farage speaking. Who is there?"

Mark Rutte" My name is Mark  Rutte, prime minster of  the..."

Nigel Farage: "I know who you are, you are one of those bloody  Europeans, what do you want?"

Mark Rutte: "I would like to speak  to the president-elect, Mister Trump. Is he available?"

Nigel Farage: "Donald, some guy on the phone who wants to speak to you! Can I grab a beer while you are on the phone?"

Donald Trump: "Go ahead Nigel, feel at home! Hello! Who is calling?

Mark Rutte: "Mark Rutte, prime minister of the Netherlands."

Donald Trump: "The what?"

Mark Rutte: " The Netherlands, president-elect, Mister Trump."

Donald Trump: "So what?"

Mark Rutte: "I want to talk with you about the long existing ties between your beautiful  country and mine."

Donald Trump: "Ties on what? Bananas, fruit flies, loo paper?"

Mark Rutte: "No, president-elect, Mister Trump, we, the  Dutch, were one of the first to recognize the United States."

Donald Trump: "The Dutch? I thought you were calling on behalf of  the Netherlands. That country were they  kill new borns and old people at random instead  of getting rid of illegals. Why should I talk to you? Eh?"

Mark Rutte: "Well as I said president-elect, Mister Trump we have very old ties."

Donald Trump: "I can't remember we ever met, so why should there be old ties? 

Nigel, could you please handle this guy, I have no idea what he is talking  about and where he is calling from. The Netherlands? Dutchland? I  have no clue!"

Nigel Farage: "Goodbye, who ever you are and where ever you are calling from."

Mark  Rutte:  Eh, eh, eh....."

Toooooooot.

Cernay VI

Frankrijk was tijdens de Tweede Wereldoorlog anders verdeeld dan ik het me herinnerde: daar was het door de Duitsers bezette deel en het andere deel met  Philippe Pétain als collaborerend staadshoofd in het zuiden met Vichy als hoofdstad. Een garagist drukte me in een kleine plaats in de Elzas in de jaren tachtig met mijn neus op de feiten, want zijn geboortegrond ging zoals dat heette "Heim ins Reich". Hij had in het begin van de oorlog gevochten tegen de "Boches", maar toen de Elzas weer vetroverd en weer Duits was werd hij n.b. als Duits soldaat als onderdeel van de bezettingsmacht naar Noorwegen gestuurd. Er is over die tragiek, de geschiedenis van de Elzas en zijn bewoners, uiteraard het nodige gepubliceerd, een indrukwekkend persoonlijk verslag is van de hand van de in 1931 in Straatsburg geboren schrijver/tekenaar Tomi Ungerer, die onder meer vertelt dat de scholen verduitst worden en het spreken van Frans verboden. Wie de taal van de Elzas voor de eerste keer hoort, denkt trouwens ogenblikkelijk aan Duits: het is een dialect van die taal. En zoals overal - niet alleen in Frankrijk - hebben streektalen het moeilijk. Gelukkig zijn er zangers die proberen in ieder geval het gesproken woord levend te houden, als schijnt René Egles, de belangrijkste zanger in de Elzasser taal het moede hoofd in de schoot gelegd te hebben. Hij heeft van  alles geprobeerd: een CD met kinderliedjes uitgebracht, maar ook veel eigen werk gepubliceerd, waarvan ik  gelukkig veel  in mijn platenverzameling heb kunnen opnemen.

Op de foto's twee deeltjes van mijn spoorbaan: een groepje mensen met oude rijwielen dat een kaart raadpleegt en het hotel "Alsace", dat natuurlijk "D'Alsace" of "L'Alsace" had moeten heten, maar al bouwend  vergeet je soms de regels van een andere taal.

Cernay V

Natuurlijk, we zijn immers in de Elzas, is er een wijnbouwer op mijn spoorbaan. Zijn bedrijf ligt vlakbij de overweg, aan de andere kant van de spoorwegovergang wordt een huis afgebroken. Voor het wijnhuis staan twee Citroëns (een Ami en een Traction Avant), een Lancia en een Chenard & Walckervrachtwagentje, terwijl een Studebaker voorbijrijdt.

n.

CDA

DONALD BUMA

Cernay IV

In een paar plaatsen vond ik in de Elzas een Rue des Juifs (of in de lokale taal Judegass) met soms een synagoge, die al heel lang niet meer als zodanig in gebruik was, maar diende als opslagplaats van het een of ander. Ik vond dat zo'n bouwwerk een plek op  mijn spoorbaan moest krijgen.  

Een tankstation met een garage waar net een Panhard benzine kreeg en een brug met daarop een auto in de kleine werkplaats leek me noodzakelijk, net als een huis met bakken geraniums hangend aan het balkon, zo kenmerkend voor de Elzas. 

Een pracht van een idee

De Duitse minister van  verkeer Alexander Dobrindt (CSU) wil de autobahnen privatiseren. Ik vind dat een pracht van een idee dat in ons land zeker navolging verdient, want hebben de privatiseringen van gas, water, electriciteit, spoor en post ons niet ongelooflijk veel zegeningen gebracht en waarom zouden we op de ingeslagen weg niet voortgaan? Waarom worden de vaderlandse trottoirs niet ondergebracht in een aparte b.v. en fietspaden en rijwegen eveneens, zodat men het tuinpad aflopend meteen na het openen van het hekje  met de Openbare Wegkaart (de zogenaamde O.W.-kaart)  incheckt, op de hoek van de straat uitcheckt, om meteen wanneer men het fietspad kruist weer in te checken, daarna weer uit te checken, voor men de rijweg  oversteekt weer incheckt, wanneer men overgestoken is uitcheckt, het fietspad kruisend weer in- en uitcheckt, om tenslotte aan de andere kant van de straat weer in te checken om op het trottoir zijn wandeling voort te zetten. Goed, er moeten her en der wat paaltjes worden geplaatst, maar wat bij het spoor, de tram  en de bus kan moet ook elders mogelijk zijn. De O.W.-kaart kan worden opgeladen bij iedere supermarkt. Aan het gebruik door een voetganger van trottoir, fietspad en rijweg hangt natuurlijk wel een prijskaartje,de prijs zou per meter 0,01 eurocent kunnen bedragen en vervolgens ieder jaar met telkens 50% kunnen worden verhoogd.

Drs. Barend-Otto ter Vloot, Steenwijkerwold.

Cernay III

Net als overigens in Nederland hadden de locomotieven bij de verschillende Franse spoorwegmaatschappijen verschillende kleuren, bij de P.O. waren ze bijvoorbeeld blauwiggrijs, bij de P.L.M. donkergroen en bij de Nord oorspronkelijk appelgroen en later chocoladebruin met gele biezen. Over dat chocoladebruin is trouwens een aardige en hardnekkige anecdote in omloop: die kleur zou gekozen zijn omdat het personeel van de belangrijkste financier (Rothschild) gekleed ging in bruine livrei met gouden biezen. De werkelijkheid is dat een te grote hoeveelheid zwarte en rode verf was aangeschaft die bij menging een chocoladebruine kleur opleverde. De klassen waarin passagiers vervoerd werden waren onderverdeeld in drie, behalve bij de A.L. die net als de seinpalen en het rechtsrijden ook de vierde klasse handhaafde. Over seinpalen gesproken, ook die waren bij de maatschappijen verschillend, de P.L.M. had lange masten van het systeem Lartigue, de A.L. zoals gezegd ietwat aangepaste Duitse seinen. Op mijn baan staat op het buitengebied van het museum een groepje seinen, links een mast van Lartigue, rechts een paal van de A.L.