Iedere
Amerikaan kent het monument. "Mount Rushmore": de uitgehakte, enorme
beeltenissen van George Washington, Thomas Jefferson, Theodore Roosevelt
en Abraham Lincoln in de Black Hils van South Dakota. De "Founding
Fathers", die de geboorte, groei en ontwikkeling van de Verenigde Saten
verbeelden. In 2007 vond ik bovenstaand t-shirt in St.Paul, met een
afbeelding van de "Original Founding Fathers": Chief Joseph, Sitting
Bull, Geronimo en Red Cloud.
Chief
Joseph, bij zijn eigen volk, de Nez Perce, bekend onder de naam
In-mut-too-yah-lat-lat (Donder over het land komend van het water) heeft
zich tot zijn dood in 1904 hevig verzet tegen de reservatenpolitiek van
de Amerikaanse regering. Zijn volk, werd ondanks een overeenkomst met
de regering het eigen land te behouden, gedwongen te verhuizen naar een
reservaat in Oklahoma, waar velen van stierven door malaria en honger.
Sitting
Bull (Thathanka lyotake), een Lakota, werd in 1867 opperhoofd van de
Teton Sioux Nation en ondanks een in 1868 in Fort Laramie gesloten
verdrag met de regering, werd zijn land, nadat er in de Black Hills goud
gevonden was, aangevallen door het Zevende Cavalerie Regiment onder
aanvoering van generaal Custer. Deze aanval in Big Horn werd door de
Lakota Nation, geholpen door een aantal Cheyennes en Arapaho's,
afgeslagen: alle Amerikaanse soldaten sneuvelden. Sitting Bull trok met
zijn volgelingen naar Canada, maar na de buitengewoon strenge winter van
1881 gaf hij zich over. na een gevangenschap van twee jaar werd hij
naar het Standing Rockreservaat in South Dakota verbannen. In 1885 sloot
hij zich aan bij Buffalo Bills wildwestshow, die een tournee maakte
door Europa. Na zijn terugkeer wilde de federale regering opnieuw de
reservaten verkleinen en verdelen, o.a door het aanstellen van eigen
opperhoofden. Sitting Bull behoorde daar niet bij. Vermoedelijk werd hij
vermoord door medewerkers van een door de regering aangesteld
opperhoofd.
Geronimo (Goyahkla), een Apache behorende tot de
Bedonkohestam, werd geboren in wat nu New Mexico heet, maar destijds nog
deel uitmaakte van Mexico. In 1858 werd Geronimo's nederzetting,
terwijl hij afwezig was aangevallen door een legertje Mexicaanse
soldaten onder aanvoering van kolonel Carrasco. Bij deze aanval werden
Geronimo's vrouw, kinderen en moeder gedood. Vanaf dat moment leidde
Geronimo een legertje volgelingen, dat uiteindelijk in 1886 slechts uit
36 mannen, vrouwen en kinderen bestond, maar dat de Mexicaanse en
Amerikaanse autoriteiten zoveel last bezorgde dat er duizenden soldaten
jacht op maakten. Op 4 september 1886 gaf Geronimo zich over aan
generaal Nelson A. Miles. Geronimo werd gevangen gezet in Fort Pickens
(Florida), zijn gezin in Fort Marion (in dezelfde staat) , in 1887
werden zij herenigd gevangen gezet in de Mount Vernon Barracks in
Alabama om in 1894 naar Fort Sill in Alabama te worden verplaatst.
Gedurende zijn laatste levensjaren werd Geronimo een beroemdheid en
bezocht hij onder meer de wereldtentoonstelling in St. Louis in 1904,
maar hij mocht niet terug naar zijn geboortegrond. In februari 1909 viel
hij van een paard en bleef hij een nacht buiten liggen tot hij de
volgende dag gevonden werd, hij stierf op 17 februari aan de gevolgen
van een longonsteking als gevangene van de Verenigde Staten in Fort
Sill, zijn graf ligt op de Apache Indian Prisoner of War-begraafplaats
aldaar.
Red Clouds moeder was een Oglala, zijn vader een Brulé (beide
stammen behoren tot de Lakota), hij werd opgevoed door een broer van
zijn moeder, Chief Smoke. In 1866 en 1867 werd er oorlog gevoerd tussen
Amerikaanse troepen en Cheyenne, Lakota en Arapaho, een oorlog die
bekend werd onder de naar Red Cloud's War, waarbij uiteindelijk het
volledige Amerikaanse legertje, bestaande uit 81 man, in de pan werd
gehakt. Amerikaanse onderhandelaars stelden vast dat veel van de onvrede
onder de Indianen gerechtvaardigd was en stelden voor grenzen te
stellen aan de gebiedsuitbreiding van blanke settlers en zich terug te
trekken uit de gebieden van de Lakota. Maar de verhoudingen bleven
gespannen en toen in 1874 goud werd ontdekt in de Black Hills (zie hier
boven onder Sitting Bull) werd generaal Custer op een verkenningsmissie
gestuurd. In mei 1875 bezocht een delegatie, met onder meer Red Cloud,
Washington D.C. in een laatste poging president Grant over te halen de
instroom van goudzoekers te stoppen en de eerder gesloten verdragen te
eerbiedigen, maar het Amerikaanse Congress besloot anders: ze boden de
Indianen $25.000 voor hun land, waarna dezen zich in een reservaat
dienden te vestigen. De delegatie weigerde het voorstel te aanvaarden.
Spotted Cloud, een delegatielid zei: "When I was here before, the
President gave me my country, and I put my stake down in a good place,
and there I want to stay.... You speak of another country, but it is not
my country, it does not concern me, and I want nothing to do with it. I
was not born there... If it is such a good country, you ought to send
the white men now in our country there and let us alone." Red Cloud
werd gedwongen in een reservaat te leven, maar ondanks dat, bleef hij
zich verzetten tegen de politiek van de Amerikaanse regering steeds meer
land te moeten afstaan. Hij stierf in 1909 op 87-jarige leeftijd in het
Pine Ridgereservaat (South Dakota), waar hij ook begraven werd.
Dat
het Mount Rushmoremonument uitgerekend werd uitgehakt in de Black Hills
wordt door Indianen nog steeds als een provocatie beschouwd.
De
tuba is een lastig te transporteren instrument en dus is er met
verschillende vormen geëxperimenteerd, in Amerikaanse "marching bands"
worden ze soms op de schouder gedragen, maar in de jaren twintig toen ze
veelvuldig in jazzbands werden gebruikt hadden ze soms een verlengde
hals en dan is er natuurlijk op verzoek van John Philip Sousa
uitgedachte sousaphone, die het marcherend spelend meedragen "'n
fluitje" van een cent maakt. Maar de drie genoemde vormen zijn
natuurlijk genoegzaam bekend en ik hoef er hier verder geen aandacht aan
te besteden. Er is ook een poging ondernomen het instrument te
verkleinen tot de zogenaamde "pocket tuba".
De tuba is trouwens een laat tot de koperfamilie toegevoegd instrument,
Beethoven heeft bijvoorbeeld geen noot voor de pas in 1828 uitgevonden
tuba geschreven (hij overleed een jaar eerder), en Johann Sebastian
Bachs muziek op tuba is natuurlijk helemaal ongehoord, tenzij er een speciaal arrangement
geschreven is. De virtuoze tubaspeler Oren Marshall (foto), geboren in
Genève en wonend in Londen, speelt een afwijkend model tuba, hier is
hij solistisch in de weer met Duke Ellingtons "Rockin' in Rhythm". Oren treedt behalve met de "Charming Transport Band" ook op met accordeonist/drummer Koby Israelite.
