THEE

Renate Rumpel was een heel eenvoudig, nog in de D.D.R. gefabriceerd theepotje. Die eenvoudigheid, die simpelheid straalde van haar af en zo gedroeg ze zich ook. Ze slaakte kleine gilletjes van vreugde wanneer ze “Earl Grey” mocht brouwen, want dat  was ze in haar jonge jaren absoluut niet gewend geweest. Destijds was het meestal “Brause mit Fruchtgeschmack”, een soort imitatiethee met een vruchtensmaakje, dat zich in haar binnenste bevond. 

Ze zag er best aardig uit met een deksel waarop een rode knop met het wapen van de  “Erste Arbeiter-und-Bauern-Staat”, klein, maar toch heel goed zichtbaar in een soort plastic  gegoten. Renate was groot geworden in Dresden, maar toen de familie, die haar zowel ’s ochtends, ’s middags en ’s avonds gebruikte, na de val van de Muur naar het westen trok, was ze met wat ander huisraad ingepakt en mee naar Koblenz verhuisd en kwam ze op een keukenplank te staan, vlak naast een recent aangeschaft  uit 1933 daterend waterketeltje, Helga Durchfall geheten. Renate had na een dag al door dat Helga het idee had, dat ze van heel andere, veel hogere komaf was. Ze had geprobeerd een gesprek met Helga aan te knopen, maar dat was faliekant mislukt.

 Die Helga was geen hogedrukketeltje maar een hogedunkketeltje, stelde Renate vast. Typisch zo’n arrogant, pseudo-antiek, vooroorlogs product, want ze had op het handvat van het waterketeltje “Durchfall Metallwaren G.m.b.H. Remscheid” gelezen. Klaarblijkelijk wist Helga niet eens dat Durchfall in goed, oud en puur Duits diarree betekende en dat was toch bepaald geen naam op trots op te zijn en ze zou het bij gelegenheid toch eens onder haar tuit wrijven. Maar die gelegenheid bleef uit. Helga had alleen toen Renate op zekere ochtend voor de zoveelste keer geprobeerd had een gesprek te beginnen haar toegesnauwd dat ze niet met haar in gesprek wenste te gaan en het al erg genoeg vond naast haar een plaats op de keukenplank te hebben: “Luister eens goed Oostduitse theepot, zonder heet water dat in mij wordt  gekookt, ben je nergens. Maar dan ook helemaal nergens, dankzij mij besta je, zonder mij valt er in jou geen thee te trekken, stomme trut! Ga terug waar je vandaan komt, naar die scheit-D.D.R. van je. Abhauen, bitte schön.”

Renate vond de toevoeging ‘bitte schön” belachelijk, het was alsof je getrapt werd en daarna geaaid, daar hield ze helemaal niet van.  Ze had trouwens begrepen dat haar gebruikers ook erg aan de Westduitse gewoonten moesten wennen. Nee, de hereniging ging niet van een leien dakje. Soms had Renate ondanks de afschuwelijke “Brause mit Fruchtgeschmack” heimwee naar de D.D.R., daar had ze altijd goed kunnen opschieten met de in het Volkseigener Betrieb B.E. Heimmerfeld, Görlitz. vervaardigde waterketel, maar die was helaas vanwege een aantal deuken niet mee ingepakt en  in de D.D.R. achtergebleven. Ze waren echte Volksgenossinnen geweest en hadden de aan hun opgedragen arbeid blijmoedig verricht, er viel tussen hen nooit een onvertogen woord. In de één werd het water gekookt, in de ander de thee gezet. Beide bovendien tot grote voldoening van de gebruikers.

De gebruikers waren soms een aantal dagen weg en soms zelfs wat langer. Het was dan stil in huis, behalve als de buurvrouw de kat 's ochtend en 's avonds eten kwam geven. De kat was een kreng,  die toen ze eens missprong, Renate bijna van tafel had geveegd. Die buurvrouw zette nooit thee, ze kwam, trok een blikje kattenvoer open en verdween. Renate en Helga stonden dan twee weken zwijgend naast elkaar, tot een goed gesprek kwam het nooit. Je hoorde alleen de pannen drie planken lager keet schoppen, maar die deden dat in het Italiaans en dat verstond Renate niet.
De gebruikers waren weer eens weg. Vermoedelijk niet heel lang, want Renate had gezien dat ze geen grote koffers hadden gepakt. "Nur Handgepäck" hadden ze meegenomen. Ze had ook iets opgevangen  over Lüttich en een markt. Lüttich klonk behoorlijk Duits, dus het moest wel in de buurt zijn.
Helga had, natuurlijk om haar treiteren, meteen nadat de gebruikers het pand hadden verlaten, de Wallkürenritt ingezet, het ontbrak er nog maar aan dat ze "Junge komm bald wieder" of de nazitophit "Mit Mercedes-Benz voran" was gaan kwelen. In het begin had Renate zich zo aan Helga geërgerd dat ze "Auferstanden aus Ruinen", het volkslied van  de D.D.R., had aangeheven, maar daar had ze achteraf spijt van gehad. Zoiets doen was natuurlijk erg kinderachtig.

Ja hoor, een paar minuten later hoorde Renate Helga een lied galmen dat nooit, ondanks het feit dat het over Mercedes-Benz ging, op het repertoire van Janis Joplin had gestaan: 

"Auf endlosen staubigen Wegen,
durch Trümmer und lodernden Brand
so rollen, dem Einsatz entgegen,
die Wagen ins feindliche Land."

De kat miauwde zachtjes. Verder bleef het stil, totdat drie planken lager het pannenkoor losbarstte met:
"Una mattina mi son svegliato

O bella ciao, bella ciao, bella ciao ciao ciao
Una mattina mi son svegliato
Eo ho trovato l'invasor."
Renate juichte van binnen, want de pannen overstemden Helga, terwijl Helga toch vlak naast haar stond. Helga stopte. Renate hoorde haar vloeken: "Verdammte Terroristen!!"

Na de zang van de Italiaanse pannen bleef het de verdere dag en nacht rustig, al probeerde het in Polen gefabriceerde suikerpotje midden in de nacht wat antisemitische prietpraat te verkondigen, maar daar luisterde niemand naar, behalve een theelepeltje uit Poznan, want dat was de enige die Pools verstond. De volgende dag, een zondag, tegen vieren kwamen de gebruikers thuis. Ze hadden in Lüttich overduidelijk inkopen gedaan. Ze begonnen de aangeschafte spulletjes, en dat waren er zo te zien nogal wat, uit te pakken: een Pools wandbord - "Święta Maryjo" riep het suikerpotje verheugd -  een nootmuskaatmolentje en twee theekop- en schoteljes. Renate was het meest geïnteresseerd in de theekopjes, per slot van rekening zou de in haar gezette thee in in die kopjes terecht komen. Helga werd tot Renates grote vreugde een plank lager gezet en de theekopjes kwamen naast haar te staan. Voorname theekopjes, dat zag ze meteen, met bloemetjes en een gouden randje en niet van vandaag of gisteren, nee, je zou ze best antiek kunnen noemen.

"Meissen?" vroeg Renate zacht, maar er kwam geen antwoord. Dat zou toch wat zijn, Meissen lag per slot van rekening maar vijfentwintig kilometer van Dresden, de stad waar zij jarenlang gewoond had, dus ze vroeg het nog een keer, maar wat harder: "Meissen?" Maar er kwam weer geen antwoord, misschien hadden de kop en schoteltjes omdat ze uit Meissen kwamen, het wat hoog in hun bol. Toen hoorde ze een diepe zucht van een schoteltje gevolgd door: "Blimey, where did we end up now?  My Chen, maybe in China? "Can't be", zei een kopje, "It was a very short trip." "Joe aach in Dzjermanni", zei Renate, die wist dat op de onderkant van haar bodem het land stond waar zij gefabriceerd was. "In Deutschland!", verduidelijkte ze. "Have we been there before?, vroeg een kopje. " "Can't remember", zei een schoteltje, "and none of us speaks a single word of German." "Oh yes, I do", zei het andere schotelje, dat niet helemaal bij 'haar' kopje paste, " I've been here before in the British Zone, quite  a while ago, though."

"Moeten we ons voorstellen?", vroeg het schoteltje dat eigenlijk niet bij één van de kopjes hoorde. "Zouden we kunnen doen, maar hoe en wat voor nut heeft het. Ik heb niet het idee dat hier iemand Engels spreekt. Het theepotje in ieder geval niet." "Nou ja, het staat beleefd en ik zou het in het klein beetje Duits dat ik ken kunnen doen." "Niks daarvan", riepen de kopjes en het andere schoteltje in koor, "geen verbroedering met de vijand." "Maar we zijn helemaal niet meer in oorlog", zei het afwijkende schoteltje. "Dat kan wel zijn, maar zodra je even de andere kant opkijkt, rijden ze weer in een tank of zetten ze een helm op hun kop. Wij zijn met zijn vieren en kunnen het heel goed gezellig maken met elkaar, daar hebben we dat Duitse keukengerei niet bij nodig." Renate probeerde iets van de woordenwisseling te begrijpen, maar dat lukte niet erg.

Alhoewel het Engelse viertal hun conversatie bijna fluisterend gevoerd had, had een plank lager de waterketel Helga Durchfall haar oor gespitst. Zij verstond Engels, want medio 1946 had ze korte tijd dienst gedaan in een door de Britten geconfisceerde villa in Berlijn. Ze had een ogenblik overwogen, toen ze de kop en schoteltjes beluisterde, "Wir fahren gegen Engeland" aan te heffen, maar dat idee ogenblikkelijk verworpen, het was immers vele malen beter te zwijgen, want zo kon ze de Engelse communicatie blijven afluisteren. Perfide Britten, mompelde ze. Renate Rumpel, het theeketelje, stond intussen te trillen op haar drie korte pootjes. Ze had voorname buren. Niet uit Meissen, maar van veel verder weg. Jammer dat ze ze niet verstond. Ze vroeg zachtjes: "Woher?" Het niet helemaal passende schoteltje antwoordde: "From England, made by Wedgewood."

Westwut? Westwut?, dacht Renate, was de naam van zo'n fabriek ontstaan tijdens de koude oorlog? Was het een soort arbeiderscollectief, een volkseigenesbetrieb, maar dan in Engeland? Maar hoe zou ze dat met haar geringe kennis van het Engels, de kopjes en schoteltjes kunnen vragen. Een plank lager stelde Helga Durchfall vast dat de kopjes en schoteltjes van zeer goede komaf waren. Wedgewood, dat was zoals de Britten het zelf zouden zeggen "top of the range" en dat niet zij, maar dat verdomde D.D.R.-theeketeltje er naast mocht staan. Een schande! Ze besloot in te grijpen en riep: "Hi guys. Jullie weten het waarschijnlijk niet maar jullie zijn naast een communistisch theepotje geplaatst. Levensgevaarlijk! Als jullie niet oppassen duwt het jullie van de plank en eindigen jullie in scherven op de stenen vloer."

Zodra de Italiaanse pannen het woord communist hadden gehoord zetten zij opnieuw "Bella Ciao" in. Het klonk oorverdovend. "Ah", riep het enigszins afwijkende theeschoteltje, dat van muziek geen kaas gegeten had, "La Traviata van Donizetti!" Er onstond een felle discussie onder de Engelse kopjes en schoteltjes: "Welnee", zei een kopje, "dat is een koor uit de "Barbier van Sevilla" van Rossini." Het werd Helga Durchfall duidelijk, dat het Wedgewoodkwartet zich in het geheel niet stoorde aan haar waarschuwing, dat het door Renate van de plank kon worden geduwd, maar dat het de herkomst van "Bella Ciao" belangrijker vond. "Nah sowas", mompelde Helga, "typisch Engländer, wir hätten den Krieg gewinnen können. Doof und abermals doof."

Helga zette toch maar "Wir fahren gegen Engeland" in. Ze schreeuwde meer dan ze zong. Ergens onder in haar tuit knapte iets bij de regels "Weine nicht um mich, mein Schatz, und denke: für das Vaterland, da floß mein Blut!" Het deed pijn maar ze zong dapper door. Ze zou die verdomde Italianen een lesje leren. Toen de de vrouw des huizes de volgende ochtend Helga met water vulde, stroomde het water er net zo hard weer uit als het er in kwam. Er bleek een scheur in de lasnaad tussen ketel en tuit. "Ach", zei de vrouw, "die ketel is al zou oud ,het wordt tijd voor een nieuwe." Ze smeet Helga in de vuilnisemmer. Het Wedgdewoodkwartet zong "Land of Hope and Glory."

 

Beerenburg

 

De broers Age en Oege Stompsma, in de vroege jaren zeventig een alom gevreesd duo van de Anjummer Boys, Age midvoor en Oege linksbinnen in het eerste elftal  van de club. Al tijdens zijn voetbalcarrière begon Age een winkel in feestartikelen in het naburige Metslawier, terwijl Oege in Lioessens een garagebedrijf opende en kort daarna het dealerschap van Yugo verwierf. Inmiddels zijn  beide heren met pensioen en we treffen ze hier tijdens een boottochtje op het Tjeukemeer met een rietje in  de vorm van een barbiepop in hun theekopje Berenburg.

Londen-Brighton

 

Op de foto een Deckert,  een automobiel van een Parijse fabriek die bestond van 1901 tot 1904. De wagen in kwestie deed mee aan de London naar Brightonrace, een jaarlijks evenement, waarmee het beëindigen van de Red Flag Act wordt gevierd, die jarenlang het Brritse automobilsme in een houdgreep hield en die verordonneerde dat  iedere auto voorafgegaan moest worden door een man met een rode vlag.

HUWELIJK

  

CHASSIDISCHE BRUILOFTSDANSEN

PACKARD

Packard was voor de Tweede Wereldoorlog een roemrucht Amerikaans merk, dat zeer in trek was bij rijke Amerikanen die Duesenberg te vulgair en te extravagant vonden en Cadillac meer voor de nouveaux riches. Packard had sinds 1901 een fraaie slagzin: "Ask the man who owns one" en was met noviteiten regelmatig Cadillac de baas, zo verscheen in 1915 al een V12, die Cadillacs V8 in de schaduw stelde. Op de foto een Packard Super Eight convertible sedan uit 1939.

 

HORLOGE

Het dorp ligt ongeveer een uur rijden ten oosten van Cleveland te midden van boerderijen van de Amish, altijd herkenbaar aan de was die aan de lijn te drogen hangt. En mocht ik de was vergeten, dan zijn er de zwarte vierkante kubuskarretjes met de oranje gevaren driehoek achterop, waarin ze zich verplaatsen. Iedere maandag is er in een grote hal een markt, een tikkeltje Waterlooplein jaren vijftig, maar dan overdekt. Het grote werk: gereedschap voor tuin en boerderij ligt trouwens buiten vlak achter de parkeerplaats van de auto's. De kubuskarretjes staan in een lange rij links, de paarden vastgebonden aan een hek. Een enkele keer heb ik een gesprek aangeknoopt, dat doe ik in het Duits, want de Amish spreken een Duits dialect. Zo weet ik dat een stoel Hocker heet en dat je ten afscheid niet "Auf Wiedersehen" zegt maar "Sehn Die", een wel heel letterlijke vertaling van "See you". Ik betrap me er op dat ik hun taal, net als die van de Elzassers heel jiddisj vind klinken en moet me bedwingen geen jiddisje woorden te gebruiken. In de hal is van alles te koop, sommige stalletjes zijn gespecialiseerd. Een paar jaar geleden keek ik in zo'n gespecialiseerd stalletje naar opwindbare vestzakhorloges met een los sleuteltje. Ik heb daar absoluut geen verstand van, maar kocht toch een horloge, waarvan de verkoper zei dat het uit 1880 dateerde en $70 moest kosten. Vorig jaar nam ik het mee naar Den Haag en liet het dateren. Het blijkt aanzienlijk ouder, namelijk uit 1829 en gemaakt in Birmingham (Engeland). Het hangt nu in precies zo'n plastic stolpje als mijn grootvaders horloge, dat ik na zijn dood in 1951 erfde.

 

START

 

STARTEN VAN EEN AANTAL ANTIEKE  TRACTOREN,

waaronder de Rumey uit La Porte, Indiana, een fabriek die in 1853 begon met het fabriceren  van dorsmachines.

ORANJE

VOOR AL UW ORANJE-EXPERTISE:  KASPER KREUKWINDE & SWINO SMIDJENS  

 dagelijks te ontbieden

KOLOMEYKA

 Een kolomeyka is weer iets heel anders dan  "Zeg ken jij  de mosselman?"

ROMA

 

Hongaarse Romagroep Kalyi  Jag met "Tuke bahh"

LEVE DE WILLEMIEN

 

Laat mij met uw welnemen een moment samen met u stilstaan bij de oranje ballen en vorstelijke baleinen van weleer - toen 31 augustus nog als feestdag gold, de heer en schoonzoon Tussen Neus en Lippenfeld zich ongetwijfeld op de  pampa bevond, waar hij verwoede pogingen deed om tango en Argentijnse dames onder de knie te krijgen. Het jeugdig deel der natie trok 's ochtends schoolsgewijs op naar het gemeentehuis of een ander oord waar het gezag gevestigd was om in de vorm van aubades eeuwige hulde te betuigen aan het recent teruggekeerde koningshuis  met het aanheffen van "Waar de blanke top der duinen" en "Een karretje dat op de zandweg reed" afgewisseld met "Drie schuintamboers" en "'t Is de plicht dat iedere jongen".  31 Augustus was een dag waarop kinderen hun door de grootouders geschonken verjaarscadeaux niet na drie maanden meenden te moeten verpatsen onder het wakend en toeziend oog van hun ouders. "Bezet", thans vaak in duct tape of anders met spuitbus of kleurkrijt op het plaveisel gezet, had nog een volslagen andere betekenis dan het aangeven dat de pappa's en mamma's volgaarne van de pedagogische, doch veel ruimte innemende, houten blokkendozen afwilden, zodat van de bijeengesprokkelde pecunia een gamepje voor en door het grut kan worden aangeschaft. In Batavia - in Inje - klonken op 31 augustus 1946 saluutschoten,  te onzent was het gemiddeld 13,4  graden en in Amsterdam nam een baron - want edellieden waren toen terecht nog buitengewoon belangrijk - een defilé  af, hetgeen - dit voor de jeugdige lezertjes - iets heel anders is dan het afnemen van de tafel.

Drs. Barend-Otto ter Vloot, Steenwijkerwold

KONINGSDAG

 

VRIJMARKT: WAT EEN "FEEST"

STANDAARD

 

In 1903 betekende "standaard" in de automobielindustrie duidelijk iets anders dan in 1963. In 1903 zette het woord een standaard voor de concurrentie, in 1963 was het een automobiel ontdaan van iedere luxe. Het Britse automerk "Standard" bestond precies zestig jaar, van 1903 tot 1963.

In 1936 kwam Standard met een reeks nieuwe modellen, ze hadden allemaal een nummer, ontleend aan het aantal pk's voorafgegaan door het woord "Flying". De Standard "Flying Twelve" (foto boven) had een viercylinderzijklepmotor met een inhoud van 1609cc. Het model bleef nagenoeg ongewijzigd tot de oorlog uitbrak en de Britse automobielindustrie overging op de productie van militair materieel. Na de oorlog kwam nagenoeg dezelfde auto terug, die overigens ook met een iets grotere motor als "Flying Fourteen" verkocht werd. De carrosserieën werden in een andere fabriek gemaakt, zodat ze op een vrachtwagen naar Coventry moesten worden gebracht, waar de auto's werden afgemonteerd.

In 1948 verscheen de eerste nieuwe Standard, de "Vanguard" met een viercylinderkopklepmotor met een inhoud van 2088cc, de meeste werden dat jaar geëxporteerd. In 1953 werd niet alleen het front ingrijpend gewijzigd, maar kreeg de wagen ook een echte kofferbak. Van beide types waren "estates" en "vans" leverbaar. Onderstaande Israelische ambulance is een "Vanguard Phase II estate" uit 1953.
In 1955 kwam de "Vanguard Phase III" uit met een zelfdragende carrosserie, in feite ging het op de motor na, om een geheel nieuwe auto.

SPOOR

 

Dit is al wat rest  van het Weesperpoortstation, een kopstation, dat op 28 december 1843 door de Nederlandse Rhijnspoorweg Maatschappij in gebruik werd genomen en tot 1939 zou blijven bestaan. Hier vandaan vertrokken vanaf het begin de treinen  van Amsterdam naar Utrecht. Op de foto v.l.n.r.  de eerste H.IJ.S.M-locomotief de "Arend" uit 1839 voor de dienstt tussen Amsterdam en Haarlem, electrisch materieel van de Z.H.E.S.M. en dieselelectrisch stroomlijnmaterieel uit 1934.

Barenboim

Niets fascinerender dan een symphonieorkest in de weer te zien met een nummer uit de lichtte amusementswereld. Daniel Barenboim met de Berliner Symphoniker in "Tico Tico". Een tico-tico is trouwens een vogeltje, een zonotrichai of roodkraaggors.

 

PINDA

 

De originele opname van "El Manisero" (de pindaverkoper) met Antonio Machin en het orkest van Don Azpiazu in 1930.

TEMPO

Nino Tempo en 5th. Ave. Sax  met "Sister James".

SPOOR

 

Niet alleen qua vormgeving maar ook qua constructie ontleende de spoorrijtuigbouw veel aan de bouw van diligences, sterker nog een tijdlang bestond de mogelijkheid om een diligence - als ging het om een autotrein avant la lettre - mee te voeren op een platte goederenwagen. De afbeelding toont een tweede en derde klasse rijtuig van de P.L.M., het middelste deel (geel) was voor de passagiers in de tweede klas, de compartimenten aan de buitenzijde (rood) waren voor de passagiers met een eerste klas kaartje.

SJOPPEN

 

Als u morgen kortgebroekt gaat sjoppen vergeet dan niet uw pampertje om te doen, het  is sneu om straks bescheten thuis te komen zonder dat iemand uw roomblanke dan wel getatoeërde kuiten zag.

KAAG

GEWEEK(L)AAG

Tempo & Stevens

 

Zingende broer en zus Nino Tempo en April Stevens - waarbij meteen dient te worden opgemerkt  dat broer vooral bekendheid genoot als saxofonist -  met "Shine on Harvest Moon" , dat in 1908 eerder op de grammofoonplaats werd gezet.

Vragen

Iedere keer dat ik het goyse dorp met geiwe inloop verwacht ik dat de winkel van "Barnett & Holland" gesloten zal zijn omdat de eigenaar van de gelijknamige keten een Russische oligarch is met banden met Putin. Maar nee, de firma, die ook op reclamespotjes op de tv acte de presence geeft, slijt nog steeds zijn waar. De nieuwsvoorziening op de  tv  heeft het nog altijd over Charkov en Kiev, terwijl de steden in het  Oekraïns Charkiv en Kyiv heten, we noemen die andere stad, Lviv, toch ook niet Lemberg of Lwow, omdat dat ooit de naam was?

Macabre

 

Saint Saëns' "Danse Macabre" maar dan in de uitvoering van Ray Ventura: swingende knekels.

GANNET

 

De Fairey "Gannet", een na de Tweede Wereldoorlog ontwikkelt driepersoons duikbootbestrijdingsvliegtuig met twee contraroterende schroeven.

RENAULT

 

Van de drie Franse pioniermerken bouwt alleen Renault nog personenauto's, De Dion Bouton verdween in 1932 en Panhard bouwt sinds 1968 alleen nog militaire voertuigen. Renault begon in 1898 als Renault Frères, want behalve het technisch vernuft  Louis waren ook zijn broers Marcel en Fernand bij de firma betrokken. Zoals bij zoveel startende fabrikanten had de eerste Renault een De Dionmotor, een luchtgekoelde ééncylinder, maar dit keer niet op de achteras, maar voorin, met een drieversnellingsbak aan de motor gekoppeld en de aandrijving geschiedde niet met een ketting maar met een cardanas. De auto was een succes want in het eerste half jaar werden zestig wagens door de fabriek in Billancourt afgeleverd.

RECEPT

 

HALLO

 

Kwartet

 Sidney Bechet en Muggsy Spanier samen met gitarist en  drummer in "China Boy".

Mannequin

 zie hier onze fantastische mannequin Wladimir

WIEGJE

 

En nu allemaal: "Ons wiegie was een stijfselkissie."

AUTOMOBIEL

Klaarblijkelijk was een onbelemmerd uitzicht naar voren niet noodzakelijk bij de automobielen van voor 1900, want de passagiers zaten uiterst gezellig niet alleen naast maar ook tegenover de chaufeur in een wagen die daarom niet voor niets vis-à-vis heette. Oorspronkelijk hadden auto's geen luchtbanden zoals bovenstaande "Vis-à-Vis" van Benz, die in 1895 een 4PK- had maar in 1899 een 6PK-motor kreeg, de topsnelheid  van laatstgenoemde auto was 27 km/u,  een "Vis-à-Vis" deed in 1896 mee aan de wegwedstrijd Paris-Marseille-Parijs (1700 kilometer) en eindigde op de zevende plaats. Ook de uit 1900 daterende "Comfortable" was  een vis-à-vis, maar hij stond op luchtbanden, de motor was een ééncylinderviertakt met een inhoud van 1045cc. Op dit filmpje een Benz uit 1896 met draadspaakwielen.

 

In de Verenigde Staten

 

"And how are you today?"
"Thank you, not too bad and you?"
"Thank you!"
Mogelijke variaties:
1."And how are you today?"
"Not."
"?????"
2. "And how were you last week?"
"?????"
3. "And how are you today?"
"I beg your pardon?"
"Me too, have a nice one."
4. And how are you today?"
"Blind."
"I see."
5. "And how are you today?"
"Outrageous fine, thank you."
"Be glad, the day isn't over yet".
6."And how are you today?"

"Grüss Gott."
"Sorry, wrong country."

Always on the sunny side

OOK IN NOORD-KOREA

Na 1909

 

Deze foto moet genomen zijn na 1909, toen alle zogenaamde "tweeramers" van de HTM waren voorzien van een glazen bescherming van de balkons en in de kenmerkende crème kleur waren geschilderd. De serie, bestaande uit twintig wagens, was op 6 augustus 1904 in dienst gesteld op de eerste electrische tramlijn in Den Haag, die liep van de plaats waar de foto genomen is, het Plein, via Korte Voorhout, Koninginnegracht, Wittebrug en Nieuwe Parklaan naar het Kurhaus in Scheveningen. Wat me verbaast is dat de tram op de foto geen nummer boven de koplamp heeft, dat moet door de Amsterdamse uitgever weggeretoucheerd zijn.

Eeuwenoud conflict

Ik lees elke dag tien bladzijden in "A History  of Russian Literature" van D.S. Mirsky (edited and abridged by Francis J. Whitield) uit 1949, soms minder want het is stevige kost. Ik kom er achter dat de Russische literatuur eeuwenlang alleen maar religieus was, dat het eerste boek pas in  het midden van de zeventiende eeuw gedrukt werd en dat na de religieuze periode  poëzie opgeld deed. Wanneer in de negentiende eeuw een schrijver een boek wilde publiceren moest hij daarmee eerst langs de censuur, die uiteindelijk bepaalde of het boek verscheen, schrijvers werden opgepakt, verbannen of gevangen gezet en dan was er, lang nadat het in West-Europa was afgeschaft, ook nog het lijfeigenschap. Ik heb de nodige Russische literatuur gelezen, maar Mirsky behandelt ook de mindere goden en hij haalt ook de verschillen op  tussen de Slavofielen, zij die vonden dat de Russische literatuur in de eerste plaats Russisch diende te zijn en diegene die aansluiting zochten bij het  Westen. De eerste groep deed me denken aan "het  machtig hoopje" (met Moesorgski, Rimski-Korsakov en Borodin), dat  vond dat  Russische muziek in de eerste plaats nationalistisch moest zijn.  Het lijkt me niet al te ver verwijderd van de gedachtengang van Putin,  een nationalist pur sang, tegenover de ideeën van Zelenski, Oekraïns president, die aansluiting zoekt bij het Westen. In feite is de huidige oorlog dus de apotheose van een al eeuwenoud conflict.

WLADIMIR

 

Model Wladimir showt hier onze  nieuwe bromfietshelm, die eveneens geschikt is voor  de berijders  van electrische fietsen. Juist nu het aantal doden in laatstgenoemde categorie stijgt biedt deze kleurrijke en  zeer modieuze helm een unieke uitkomst (€120,36).

(Kijk voor alle leverbare Wladimirkledij  ook in archief onder Modehuis Wommels)

Type 13

 

Het moet  geruime tijd geleden zijn toen ik bovenstaande foto maakte, want het mapje van de fotograaf waar ik de foto liet ontwikkelen meldt nog het oude netnummer van Bussum: 02159 en de auto legde ik vast in het al lang terziele zijnde Autotron. Die naam staat nog steeds op de ANWB-borden in het Brabantse land maar er is geen oude auto meer te bekennen in Rosmalen. De auto is wel degelijk een Bugatti, anders dan wat de de luchtverpestende heren in Wolfsburg onder die naam trachten te slijten.  Het is een Bugatti Type 13 in wording, in restauratie als u dat liever hoort. De auto, ook wel "Brescia" geheten, had een viercylindermotor met zestien kleppen en het model deed het  bijzonder goed in de Coupes de Voiturettes in 1920 in Le Mans. Dezelfde motor zat ook in het Type 22 en Type 23, het verschil tussen  de types lag in de wielbasis, bij de 13 was die twee meter, bij de 22 twee meter veertig en bij de 23 twee meter vijfenvijftig. Er waren acht bougies, aan beide zijden vier geinstalleerd.

Dienstvaardig

 

De laatste dienstvaardige 130-TB  rangeerde in 1958 in het depôt Valenciennes. Ook deze serie locomotieven, gebouwd tussen 1901 en 1918, behoorde in 1919 tot de Duitse herstelbetalingen na de Eerste Wereldoorlog aan Frankrijk. In Pruisen deden ze dienst onder de naam T9-3, daarna reden ze in het zuidoosten van Frankrijk onder de benaming 130-TA. De maximale dienstsnelheid was 70 km/u.

HENGEL

Frans van Drimmelen, over wie MeToo-herrie is ontstaan bij D66, over zijn eigen bedrijf:

"Klanten wil ik leren zich te bewegen in het maatschappelijke en politieke veld. Daarvoor reik ik ze, om in visserstermen te spreken, graag de hengel aan".

SPUITBUS

 

Om wille van de broodnodige rust heb ik dit Una maar niet laten zien: spuitbussen waarmee Amerikanen hun nationalistische gevoelens op hun huisdier loslaten.

BROEK

 

Je ziet ze weinig meer: plusfours. Plusfour staat zelfs niet meer in het Nederlands - Friese deel van het Frysk Wurdboek, ik wilde de spelling nakijken en greep het meest voor de hand staande woordenboek, omdat ik aarzelde of ik plusfours of plus-fours moest schrijven. De plusfour was als het jeugdkleed van de mantelmeeuw, geen kuiken, maar ook niet volwassen. Het was een wat genante dracht en behalve een enkeling, zoals Albert van Sondel uit mijn klas, probeerden we de plusfour, door hem laag op de schoenen te laten hangen, zoveel mogelijk op de gewenste lange broek te laten lijken. Albert droeg hem echter hoog en had er ook nog witte kniekousen onder, hij is later dan ook bij de marine gegaan. Als ik erover nadenk is het vreemd, als kind wilde je zo snel mogelijk uit de korte broek in de plusfour om daarna die, na een paar jaar, in te wisselen voor de lange broek, nu zie ik bejaarde mannen, zodra de  temperatuur naar 15 graden neigt, zonder enige schaamte in het goyse dorp met geiwe dorp winkelen in korte broek.

Geheugen

Wonderlijk hoe het geheugen werkt, want ik weet waar de foto gemaakt is: bij hotel "De Witte Bergen" tussen Baarn en Laren en het was in de tijd dat ik voor de VARAGIDS werkte. Klaarblijkelijk werden er auto's getest, maar voor de VARAGIDS? Ik zie o.a. een Skoda, een Volkswagen, een Daf, een Hillman(?) en een Simca(?). De dame en de heren zijn de vertegenwoordigers van de diverse merken, op twee na:  vierde van rechts is Marinus Schroevers en tweede van rechts ben ik, maar wat het allemaal om het lijf had ben ik echt vergeten.

 

LEZEN

Ik heb begrepen dat we ons dienen te verheugen dat de jeugd leest, al is het in het Engels en komt het Nederlands er bekaaid af. Wat de jeugd zoal leest kwam in de reportage niet naar voren, al begreep  ik uit het antwoord van één van de ondervraagden dat in onze geschreven taal fantasie en science fiction onvoldoende naar voren kwamen. Maar wat las de jeugd dan wel in het Engels? Die vraag kwam niet aan de orde. Boeken van Amerikaanse auteurs? Of van Grootbritse? Of  in het  Engels vertaalde literatuur uit andere bronnen. Ik had dat graag gehoord.

1945

Negentienvijfenveertig, maar in werkelijkheid is de muziek veel ouder: marsmuziek uit New Orleans, gespeeld door de brassband van Bunk Johnson, legendarische, destijds herontdekte trompettist. We horen hem samen met Louis "Kid Shots" Madison, eveneens op trompet; Jim Robinson, trombone; George Lewis, clarinet; Isidore Barbarin, althoorn; Adolphe Alexander, baritonhoorn; Joe Clark, sousaphone; Warren "Baby" Dodds; snaredrum en Lawrence Marrero, bassdrum in "Maryland, My Maryland", waarvan het tweede deel in onze kontreien beter bekend is als "O, Denneboom" en bij het CIOS als "Vrouw Hogeveen". De opname dateert van 18 mei 1945.

Zoals in een marching band gebruikelijk twee drummers: Lawrence Marrero op bass- en "Baby" Dodds op snaredrum.

 

Pesach 3

 

Gister gebruikte ik de term stapellied, ik ga u twee voorbeelden van  zo'n lied noemen, beide een manier om kinderen iets te leren. Eerst het Franse "Alouette, gentil alouette" en daarna het Engelse "Old McDonald had a farm".  Net als bij laatst genoemd liedje zit ook "Chad, chadyo" vol dierennamen, die door de repetitie ervan geleerd worden. Moishe Oyser,  de componist van "Chad, chadyo" lijkt een  voor de grap verzonnen naam, maar Oyser stamt uit een geslacht van voorzangers. Hij werd in 1906 geboren in Lipcani in Bessarabië, nu in Moldova, destijds in Rusland, zijn vader vertrok naar de Verenigde Staten, Moshe volgde in 1921 naar Canada. Hij werd behalve chazan, acteur niet alleen op het toneel maar ook in films. Hij overleed in 1958 in de Verenigde Staten. Nog één keer zijn "Chad, chadyo" samen met andre composities van Oyser, nu als vocaal spektakel door drie chazanim.

PESACH 2

 

U heeft "Chad Chadyo", een zogenaamd stapellied, al  gehoord in de medley van de Barry Sisters, maar dit is de versie van de componist, chazan Moshe Oyser, vervolgens het zelfde lied door een jeugdkoor (foto) en tenslotte wordt het lied gezongen in het jiddisj.

CAPRIOLEN

 

Wij moeten ons even bezighouden met de bronsgroeneikenhouten tuinkabouter Fraanske, in eigen omgeving beter bekend als Ons Fraanske. Ons Fraanske heeft met Marjolein Moorman een artikel gewrocht waarin gepleit wordt voor innige samenwerking van PvdA en Groen Links.  Dat is merkwaardig, want toen in februari 2012 Hans Spekman en  Job Cohen naar hetzelfde ideaal streefden, was Ons Fraanskes wereld te klein en dienden Spekman en Cohen het veld te ruimen. Ons Fraanske is dol op dergelijke  capriolen: hij liet het koninklijk echtpaar als enige vorstenhuis naar Sotstji reizen om kort daarna  hel en verdoemenis te schreeuwen over Putin. Al enige jaren zijn we in Den Haag verlost  van Ons Fraanske en laten we dat zo houden.

Pesach

 

Ietwat ongebruikelijke pesachklanken: "RED SEA SHANTY" 

ZELENSKY

 DANSEN KAN HIJ OOK

ANTWOORDEN

 Antwoorden op de vragenlijst n.a.v. Paaspuzzel

1. Waarom zong het koor uit Dronrijp "Öperdepöp" en niet "Aperdepaap"?

Het koor zong "Öperdepöp" omdat het koor uit Dronrijp kwam, wanneer het koor uit Dokkum gekomen was dan had het "Aperdepaap"gezongen als herinnering aan de aldaar vermoorde Bonifatius.

2. Hoe kwam het dat Katrien ""Ich bin ein Menamer auf dem Wege naar Dokkum" zong en ging zij werkelijk  naar Dokkum? Zij had bijvoorbeeld ook naar Zwartewegsend kunnen gaan.

Menaldummers kennen maar één weg en dat is de juiste weg en die leidt naar Dokkum en niet naar Zwartewegsend, want in Dokkum is de waarheid en het leven.

3. Noem drie andere punkrockgroepen uit Menaldum, behalve "Rúnemiich".

Slobbe & De Kwitsers, De Krêbestinders en De Kloatklopjers maken sinds 1987 furore in de wijde omgeving van Menaldum. Vooral een tournee naar Boksum en Zweins heeft enorm bijgedragen aan de populariteit van Slobbe & De Kwitsers, Omrop Fryslân maakte in 2005 een driekwartierdurende televisiereportage over de groep. De Krêbestinders was het favoriete bandje van Johannes Jacobus Willebrordus (Joost) Zwagerman en het wordt momenteel gesponsord door Eva Jinek.

4. Hoe heette de grootvader van het hoofd der school Hobbe Ossebosse en met wie was hij in de echt verbonden?

De grootvader in mannelijke lijn ligt figuurlijk op het kerkhof, die in vrouwelijke lijn is Saapke Katsje-Blom, want zij werd onbevlekt ontvangen, maar was desalniettemin gehuwd met Sipke Katsje uit Oenkerk, maar die is ten gevolge van de onbevlekte ontvangenis natuurlijk niet de natuurlijke grootvader, misschien  is het juister in dit geval te spreken over: geen of over de Heer.

5. Wat is een neurende potentate en kan daar soep of pap van gekookt worden?

Maria Theresia van Oostenrijk is een voorbeeld van een neurende potentate, zij kreeg zestien kinderen en daar kan behalve door Leo Blokhuis soep noch pap van gekookt worden.

6. Waarom woont  Jabikje Kruis-Wortel niet in Sint Jacobiparochie?

Ja, waarom eigenlijk niet? Vermoedelijk heeft zij niet op Funda gekeken. Zij heeft een rose mantelpakje aangeschaft en dat heeft zij een jaar lang dag en nacht gedragen tijdens Leeuwarden Culturele Hoofstad.

7. Welke rol speelt Bontebok in de strijd in Syrië?
  ماعز أرقط

was tussen 12 november 2009 en 17 november van dat jaar een geliefd vakantieoord aan  de Schoterlandse Compagnonsvaart voor WASWAS-strijders.

8. Wat is het verschil tussen een  encycliek en Poetin?

Er is geen enkel verschil, zowel een encycliek als Wladimir Poetin hebben helaas hun eigen wijsheid in pacht.