TOEN

In mijn jeugd, geachte lezers, waren in Nederland, net als in de ons omringende landen, goede omgangsvormen een verplichting, met een onbekende verkeerde je niet op basis van je en jou. Tegenwoordig meent iedere vlerk of hij of zij nu in dienst is van DHL, een hotelboeker, een biblioteeksite, mij te moeten tutoyeren, wanneer men daar per email bezwaar tegen maakt, laat een pakketbezorger als DHL mij weten dat zulks de "policy of the company" is en dat hun klanten dat nu eenmaal wensen, alsof er een uitgebreide en degelijke enquête aan de beslissing voor het ge-je en ge-jou aan is voorafgegaan. Hoogst merkwaardig, zou ik willen  opmerken, ik neem aan dat wanneer  Willem Alexander weer eens even buitenslands verblijft en de bezorging van een aan hem gericht pakje misloopt eveneens een missive ontvangt met de inhoud "je was niet thuis, je kunt jouw pakketje ophalen". Ik herinner me de kreet "Fatsoen moet je doen", die klaarblijkelijk verworden is tot "Onfatsoen moet je doen". Slechts voor vrienden bekenden ben ik "je", voor de rest blijf ik "u",  maar dat hebben de met hufterigheid behepte vlegels niet in de  gaten, want het tuig is uiteraard niet opgevoed. 

"We doen de nutsbedrijven in de uitverkoop", kraaide het gouvernement, "want dan ontstaat er concurrentie en dan wordt het voor de klant goedkoper". "We  schaffen tegelijkertijd ook het luister- en kijkgeld maar af, dat scheelt ook weer in uw portemonnaie."  Om met dat laatste te beginnen: sindsdien worden we stelselmatig geconfronteerd met ziekmakende programma's waarin we de gelegenheid krijgen aan iets afschuwelijks lijdende patienten  tot in het crematorium te volgen. Radio en  televisie zijn, anders dan bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk en Duitsland, gratis. Zoiets is ongehoord,  een product wordt om niet aangeleverd. Over de verkoop van de nutsbedrijven, of het nu om het thans bedreigde gas gaat, om electriciteit, of om post- en pakketbezorging of om telefonie, wat in ons land is klaargestoomd kent zijn gelijke niet: een tiental energiebedrijven, die slag leveren om de klant, die minimaal doctorandus economie moet zijn om uit  te vogelen, wie echt de goedkoopste leverancier is, ingehuurde post- en pakketbestellers, verdwenen postkantoren, nee, in mijn jeugd was dat totaal anders. Ter meerdere vervuiling is het vervoer van post per trein gestaakt en  worden vrachtwagens ingezet, de postbesteller ontvangt zijn te bezorgen brieven ergens in een achterafgelegen garageboxencomplex, terwijl pakketjes niet meer door één bedrijf worden bezorgd, maar door een aantal, die mensen, regelmatig in tweedehands, vervuilende dieselbusjes, op pad stuurt en per afgeleverde colli betaalt. Inmiddels  staan vier containers op mijn erf, want het afval moet gescheiden worden. Dat wel en het wachten is op een vijfde en zesde container, waarin ik gebruikte papieren zakdoekjes en gebroken schoenveters heb te deponeren.

Eén van de mensen die ik uit mijn jeugd herinner is de fameuze vaderlandse antirevolutionair Frommel Stroberg, bevriend met Lieven van Marie,  Antonius Staatpal en Homme Zijlstra, vader van de, na een ontmoeting met Breznjew of een andere Rus, verdwenen Hobbe, voormalig duivenmelker te Donkerbroek of Oosterwolde, van het juiste dorp mag ik af zijn. Ik zou dat kunnen opzoeken in Wikipedia,  maar ik gevoel daar momenteel weinig lust toe, bovendien dient dit stukje over Frommel Stroberg, bijgenaamd Fraaie Frommel, te gaan, die een aantal malen het vaderlandse gouvernement mocht leiden en daarnaast, zoals zovele Nederlandse politici, een aantal nevenfuncties had, zoals commissaris van een luchtvaartbedrijf en een overzeese gas- en electriciteitsfirma. Daarvoor ontginde hij o.a.  heide en bankierde hij, maar dat is al heel lang geleden, we zullen daartoe terug moeten naar het einde van de jaren vijtig, daarna rees zijn ster snel en verscheen hij veelvuldig op de televisie, gelukkig werden er in Eindhoven op dat ogenblik net grootbeeldtoestellen geproduceerd,  zodat hij volledig in beeld kon worden gebracht, hetgeen daarvoor - met die kleine zwartwittv's - een onmogelijkheid was gebleken. Stroberg leidde ook een minderheidskabinet, nadat de zoon van de vader des vaderlands van  die dagen, hem vanwege een geldkwestie in de steek had gelaten.

Een volgend maal vertel ik u over de fantastische avonturen van de Duitsebondsrepublikein en meest rechtse hand van kanselier Albenauwer, Hampelmann Maria Glopkens, die buitengewoon goed bevriend was met Adolf Birkenblättchen, die na de Tweede Wereldoorlog Mercedessen sleet in Argentinië, maar zijn aards bestaan, na een veelbesproken proces, zag eindigen in Israël.

Amalia van den Hopstaken-Biervliet

 

RECHT

Govert Wortelensap, vaderlandse boer: "Natuurlijk heb ik het volste recht om met mijn tractor op de snelweg te rijden, stront op andermans erf te gooien, onrecht mij aangedaan te vergelijken met Jodenvervolging, gemeente- en provinciehuizen te barricaderen, koeien op het Binnenhof los te laten, want het woord pooier komt niet voor niets uit het Jiddisch en  is een verbastering van het  woord boer.

KOELING

Citroën 2CV, Chevrolet Corvair, Volkswagen Kever, Fiat 500, ze hadden allemaal een luchtgekoelde motor, maar pioniers op  dat gebied waren ze geen van alle, die eer komt het Amerikaanse merk Franklin toe, een fabriek in Syracuse (N.Y.) die in 1902 een auto met een luchtgekoelde dwarsgeplaatste kopklepper op de markt bracht en de fabriek zou tot 1934, toen de fabriek wat automobielbouw betreft zijn poorten sloot, aan luchtkoeling vasthouden. In 1914 werd een zescylinder aangeboden en om te bewijzen hoe goed de motor gekoeld werd, werd een testrit van Wala Walla (Washington) naar San Francisco ondernomen in de laagste versnelling.

 

 

OKSELFRIS

 

Wellicht is het u in uw jeugd, gezeten in de harde schoolbank, tijdens de  geschiedenislessen, niet ontgaan dat ons land in 1813 door een nijver drietal, dat de zoon van onze laatste ietwat onbenullige stadhouder uit Engeland importeerde, van republiek tot koninkrijk werd gemaakt. De drie - Grimbaart Hampelman Hooghindehersenen, Frommert Japik van Jubbega thoe Derdesluis  en Bolderling Bronsgroeneikenhout du Merde - waren weliswaar allen in vreemde krijgsdienst geweest en had het Nederlanderschap onverwijld dienen te worden ontnomen, maar in zulks is het vaderlandse establishment redelijk selectief, want het gebeurde niet, in tegenstelling tot wat de Nederlanders overkwam die zo'n 125 jaar later aan de zijde van het democratisch Spanje tegen Franco vochten. Nee, het drietal wordt zelfs geëerd met een triomfantelijk standbeeld in Den Haag: Nederland werd een koninkrijk onder een aantal oksel- en scrotumfrisse heren die evenwel van democratie weing kaas gegeten hadden en van wie vooral de laatste ons altijd, dankzij Alexander Cohen, in gedachten zal blijven als een monarch die volgaarne met een primaat wordt vergeleken. 
Gerardus Wrakelaar

BOER

Ik heb het mijn moeder nooit gevraagd, maar vermoedelijk was zij er de oorzaak van dat ik in mijn jeugd een aantal keren mijn vakantie op een boerderij heb doorgebracht. Klaarblijkelijk vond ze, zelf boerendochter, dat ik weet moest hebben van het plattelandsleven. Let wel: ver voordat tractoren op  snelwegen reden, koeien meedemonstreerden en hooibalen in brand gestoken werden

Ik deed destijds dapper mee aan het werk, maar bracht er nauwelijks iets van terecht. Mij ontbrak het gewoonweg aan spierkracht. Het langdurig opsteken van hooi mislukte. Bovendien was ik onhandig.  Eén van mijn dommigheden is me altijd bijgebleven: de boer stond naast de wagen met de melkbussen, klaar om te gaan melken. Voor de wagen een paard,  achter de wagen een paard en een koe, die die dag kunstmatig was geïnsemineerd, door een man die in het Fries de motorbolle (de motorstier) werd genoemd. De doeken om de uiers van de koeien waren vergeten en mij werd verzocht ze te gaan halen en ze op de wagen te leggen. Leggen dus. Maar ik gooide ze er op, vlak voor het hoofd van het paard achter de wagen. Dat paard schrok geweldig, rukte zich los en zette het, dwars door de moestuin op een lopen en rende uiteindelijk vlak voor het voor de wagen gespannen paard langs. Dat moet gedacht hebben: ha, dat is leuk, dat kan ik ook en zette de sokken er in, achter zijn dravende collega aan. De melkbussen vlogen links en rechts van de wagen en de achter de wagen vastgemaakte koe trachtte, als een dame op veel te hoge hakken, te volgen. Dat ging maar vijfentwintig meter goed, toen brak gelukkig het touw waarmee ze vastgebonden zat. Uiteindelijk vond het melken die dag drie kwartier later plaats en ik schaamde me verschrikkelijk. 

Een andere dag hoorde ik een ontzettend gekrijs, ik liep naar achter en zag dat de knecht Jeen, één voor één de biggetjes met hun kontje omhoog tussen zijn knieën klemde en iets wegsneed. Met bebloede achterpootje werden de biggetjes weer in hun hok gezet. Ik kwam erachter dat zoiets castreren heette en waarom het gebeurde. Ik werd er niet vrolijk van. 

De oudste zoon van de boer was even oud als ik, maar hij kon lichamelijk veel meer aan dan ik. Ik probeerde wel te werken, maar het lukte niet. Op een avond, ik had mijn verfdoos meegenomen, tekende ik een boerderij aan de overkant van de weg. De boer kreeg in de gaten dat ik andere kwaliteiten had en ik mocht toen, een boerenwagen schilderen. Geel en rood. Daarna mocht ik ook de platen van het Fries Rundvee Stamboek in kleuren. Prachtig!  Nu zit op diezelfde boerderij, de kleinzoon van de man, die heel verstandig, mij liet doen wat ik wel kon.

 

JAPAN

 

Tegenwoordig heet het Japanse merk Nissan, maar het begon allemaal in 1912 als Kwaishina Motor Car Works, dat in 1914 het merk DAT introduceerde. DAT was ontleend aan de initialen van de makers. In 1926 vond een samensmelting plaats met de firma van Jitsuyo Jidosha Seizo, die vanaf 1923 personenwagens met de naam Lila had geproduceerd en ging het geheel Dat Automobile Manufacturing Co. heten en werden er vervolgens alleen maar vrachtwagens gefabriceerd. In 1931 verscheen eindelijk weer een personenwagen, dit keer met de naam Datson, maar die naam werd een jaar later - met het Japanse nationale symbool in gedachten - veranderd in Datsun. In 1933 had de al genoemde Seizo het voor het zeggen, maar in 1934 werd Datsun deel van Nissan,  dat op zeker moment de naam Datsun voor de producten inwisselde voor Nissan. Dat was klaarblijkelijk in 1971 nog niet het geval, want de gefotografeerde auto is een Datsun 240Z.

 

 

 

 

advertentie

 

TATTOO

 

PEKELWAGEN

 

Motorwagen 295 - afgeleverd door Werkspoor en door de HTM in dienst gesteld op 23 mei 1926 - kreeg een tweede leven als pekelwagen H5 in 1964 en maakt nu deel uit van de collectie van het H.O.V.M.

 

86

Eén van  de eerste foto's die van mij gemaakt is. Gemaakt op of kort na 28 juni 1936 door mijn vader, een enthousiast amateurfotograaf, die een paar jaar later zelfs met kleur experimenteerde.

TRAM

 

Waarom kan ik iedereen, die zelfs maar een klein beetje interesse heeft in trams, een bezoek aan het Haags Openbaar Vervoer Museum aanbevelen? Dat heeft een aantal redenen.  Het museum is  met openbaar vervoer uiterst gemakkelijk te bereiken, vanaf Den Haag H.S. is het maar een paar haltes met lijn 11 richting Scheveningen, komt  u aan op Den Haag Centraal dan neemt u lijn 9. Uitstappen Wouwermanstraat, de straat oversteken en u staat voor een prachtige oude remise waar buiten en  binnen schitterend materieel tentoongesteld staat. Ik ben in andere musea geweest, o.a. in Union, Illinois, waar zo'n grote hoeveelheid roest stond (en zeer waarschijnlijk nog staat) dat er waarschijnlijk aan een degelijke restauratie nooit meer toegekomen wordt, bovendien staat er in Den Haag alleen maar materieel dat daar ooit gereden heeft en ik houd niet van collecties waar buitenlandse railvoertuigen de boventoon voeren:  een museum dat bijvoorbeeld rijdt met Duitse en Poolse stoomlocomotieven draagt bij aan de falsificatie van Nederlands rijdend erfgoed. Leuk misschien  voor een dagje uit, maar voor mij volslagen oninteressant. Bovenstaande 265 kwam, in de door HAWA in Hannover gebouwde serie 250 - 279, op 11 maart 1921 in dienst en verdween in april 1963 om daarna in de museale collectie te worden opgenomen. De 265 heeft houten dwarsbanken met omklapbare leuningen en reed ondermeer in zijn diensttijd  van de de Appelstraat naar de Prinsessegracht, beide eindpunten waren een kopeindpunt, waar noch een rondje gemaakt noch gedriehoekt kon worden, zodat, toen Den Haag met alleen maar met PCC-cars ging rijden, deze lijn verdween. De 265 heeft een tijdje in Duitsland gebivakeerd, in februari 1945 werd hij door de bezetter afgevoerd naar Bentheim, om in september van dat jaar terug  te keren en  vervolgens hersteld te worden door Werkspoor en in april 1947 weer in Den Haag te gaan rijden.

TAXI

 

De meest verschrikkelijke taxi waarin ik me ooit heb laten vervoeren, reed in de stad Groningen. Van origine was het een Russische auto en heette hij GAZ M21, maar na assemblage in België heette hij Scaldia ‘Volga’. Het moet meer dan vijftig jaar geleden zijn, dat ik in de tien jaar ouder ogende wagen stapte en er meteen spijt van kreeg, want om de de verkoop in onze contreien te bevorderen was er een viercylinder Perkinsdieselmotor ingebouwd en die zorgde voor vibratie van alles wat vibreren kon. Ik heb er slechts tien minuten in gezeten, maar het voelde alsof ik uren in een groot milkshakeapparaat had doorgebracht en kreeg medelijden met de chauffeur die in de ‘Volga’ zijn brood moest verdienen. Er schijnen thans automobieliefhebbers in Nederland te zijn, die Russische voertuigen uit de jaren zestig verzamelen en ze nog klassiekers durven noemen ook, maar ik herinner me alleen de haast waarmee in de jaren negentig Litouwse vrienden hun benzineslurpende ‘Volga’s’ verkochten, om daarna tweedehands Westeuropese voitures aan te schaffen.

DETOX

Fladje (voluit Fladerus) Knoppenoksel van het bo- en detox-

meditatiecentrum Homperinckxs, Van den Oever* & Filemanker te Appelscha (met filialen in Almere en Grijpskerk):

“Het maakt het allemaal veel makkelijker om je negatieve

gedachten uit te bannen door de ene voet voor de andere

te zetten en je eindeloze to-dolijst en doemscenario’s

over het familiediner met Ketterien van der Plas en de overstromende beerputten in Donkerbroek los te laten."

* vermaard zyklon b-deskundige

 

STUURSTAND

 

Het probleem van een rijtuig achter een autorails, waardoor in het eindstation moest worden omgelopen, hetgeen tijdrovend was, kende men natuurlijk. Bij stoomlocomotieven was het niet anders, bovendien moesten die, als het locomotieven met  een losse tender waren, ook nog op een draaischijf worden gekeerd of met de tender voor de terugreis aanvaarden, vandaar dat men bijvoorbeeld op de lijnen naar de voorsteden van Parijs tenderlocomotieven gebruikte en uiteindelijk het probleem oploste door een stuurstandrijtuig aan het eind van de trein mee te laten lopen, op de heenreis stonden machinist en stoker samen op de locomotief, op de terugreis bleef de stoker op de locomotief en de machinist ging naar de cabine in het stuurstandrijtuig. Dit systeem vond later ook elders in Frankrijk ingang, want de afgebeelde rijtuigen met de naam "boite tonnerre" vond je voornamelijk in het oosten van Frankrijk, ze  kwamen oorspronkelijk uit Duitsland en heetten daar Donnerbüchsen.

 

Indianapolis

 

 

 

In 1928 wint een Miller met Louis Meyer aan het stuur de Indianapolis 500. Van de 29 - allen in een Miler of een Duesenberg -  rijdende deelnemers finishen er 14. Pas in 1929 zien we weer twee Franse coureurs: Louis Chiron in een Delage eindigt op de zevende plaats, Jules Moriceau in een Amilcar rijdt de race vanwege een ongeval niet uit. Er zijn 33 deelnemers, 12 halen de eindstreep. De foto's boven tonen de door Packard Cable ingeschreven voorwielaangedreven Miller, die de race niet uitrijdt vanwege een weigerende hoogste versnelling.

 Delage

 

Pacecar 1928: Marmon "8"

ZADEL

Vandaag met oudste zoon en trein naar het Haags Openbaar Museum. En niet te vergeten de  rollator. Moeizaam en vermoeiend. Dubbeldekkers van de spoorwegen  zijn volstrekt ongeschikt voor  mensen  met een rollator, tenzij ze iemand bij zich hebben die dat voertuig naar boven of beneden sjouwt. De tweede rit op de vierde zondag  zou  oorspronkelijk  naar het statenkwartier gaan, maar omdat daar de raillus verdwijnt, behoort die rit inmiddels tot de onmogelijkheden en werd het Voorburg, waar de rails naar het station gelukkig blijven liggen. Op het terrein van het museum o.a. dit  zadel gefotografeerd waarop de bestuurder van de 810 in lang vervolgen tijden enigszins comfortabel plaats kon nemen.

 

 

Familie

Mijn overgrootvader IJme Hanzes Dijkstra werd op 7 juli 1850 in Oudkerk geboren, was schipper en daarna terpbaas tot hij op 23 januari 1907 verdronk. Hiernaast het bericht van zijn dood, in plaats van de tegenwoordige annonces, vaak met een licht grijs randje, werd de aankondiging door een forse zwarte rand omringd. Als ik het me het, vaak vertelde, verhaal van zijn dood “door een noodlottig toeval” goed herinner, kwam hij terug van de veemarkt in Leeuwarden en verloor hij zijn pet, die op het ijs woei en in plaats van de pet de pet te laten, ging hij er achteraan, zakte door het ijs en verdronk. Zijn broer Hijle Hanzes, geboren in 1868 vierde tot op zijn 74ste triomfen op het ijs, zo lees ik in de Leeuwarder Courant van 27 januari 1942. Ik citeer: “We wachtten in café Woudstra op de bus naar Dokkum; een heel stelletje oud-hardrijders zat daar, want vroeger leverden de Wouden menigen hardrijder van naam. De oude veteraan Hijle Dijkstra van Oudkerk vertelde juist jarig te zijn op dezen dag, hij werd nu 74 jaar. “En noch sa linich as lekken”, zei hij trotsch. “ik kin myn greate tean noch maklik yn ‘e mûle krijge”. En hij demonstreerde dezen krachttoer; zittende op den caféstoel volbracht hij het kunstje vlot.” Hijle (soms gespeld met dubbel l) overleed op 30 november 1943.

 

OLDS

 

Heel vaag herinner ik me een vlak naoorlogs lied met ongeveer deze regels "tuut, biep, tuut daar heb je de jeep, daar heb je de jeep van Jansen", vermoedelijk gezongen door Toon Hermans. Het was zeker niet het eerste lied over een auto, vermoedelijk was het meer dan honderd jaar  oude "In my merry Oldsmobile" het allereerste, met deze regels: "Come away with me Lucille in my merry Oldsmobile", hier gezongen door Bill Murray.

 

KOMIEK

 

Een komiek die president wordt. Zelenski. Maar kan  het ook omgekeerd. Een politicus  die voor amusement  zorgt? Nu zou je kunnen zeggen dat veel politici ongewild voor amusement zorgen, maar dat bedoel ik niet, ik bedoel iemand die willens en weten een grappig optreden verzorgt. Dan heb ik het over de Britse politicus Ed Balls, ooit Minister van Onderwijs in het kabinet van Gordon Brown, maar hier in de weer met Jerry Lee Lewis' "Great Balls  of Fire".

PESTEN 2

Om zich toch op een of andere manier te kunnen handhaven besloot hij een vijftal van zijn geringere treiteraars voor zijn verjaardag op woensdagmiddag uit te nodigen.  Zijn moeder had taartjes gekocht en er  was ranja. Om twee uur zat hij op de stoep voor zijn  huis te wachten op de visite. Om half drie zat hij  er nog. Er kwam niemand. Het  pesten ging door. In de buurt deed hij met alle spelletjes mee. Rovertje, tikkertje met verlos. Alleen op school, waar hij hoe langer hoe meer tegen opzag, was hij de gebeten hond. Het werd ook niet beter, toen de onderwijzer hem een vier voor tekenen op zijn rapport gaf, alleen omdat hij op een na te tekenen driehoek met daaronder een vierkant in het vierkant een halve cirkel had gezet  met daarboven in grote letters Villa Blaflust, omdat het geheel op een hondenhok leek. Hij deed thuis niets liever dan tekenen. Zijn moeder ging zonder hem iets te  zeggen naar  de onderwijzer om verhaal te halen. Op zijn volgende rapport had hij voor tekenen een zeven. Karel, een van zijn  grootste plaaggeesten, vroeg hem wat hij gister met zijn moeder en zusje in de stad had gedaan. "We waren met mijn zusje naar de poppendokter." Dat zorgde opnieuw voor veel jolijt. Kees was naar de poppendokter, hahaha. 

ZANG

 

Wanneer je de tekst van een lied niet meer weet, dan zing je tralala, ja toch? In Genua bestaat een zangvorm, waarvan de naam is afgeleid van tralala: trallalero, omdat een deel van het in een kring staande - vaak negen man tellende - koor tralala zingt, op een paar na: een falsetstem zingt de tekst van het lied en een ander imiteert met de mond een gitaar. Eerst 'I Drappi' door Gruppo Canterini Valbisagno', gevold door 'A Scignôa Do Sciallô' door 'Giovanni Canterini di Sant'Olcese al Trallalero e Solidarietà'.

Pesten

Het pesten, noem het treiteren, begon vrijwel meteen, nadat hij, na de kerstvakantie, naar de nieuwe school ging. "Hij ging met Geertruida Nops." Wat gaan met was, daar kwam hij al snel achter:  hij had een verhouding met Geertruida. Dat was niet waar, want Geertruida was onaantrekkelijk. Ze had iets van een orang oetan en bovendien een heel grote  strik midden op haar hoofd. Waarom zou hij  uitgerekend met haar gaan? Maar het  leek een uitgemaakte zaak, alle jongens uit de klas zeiden: "Kees gaat met Geertruida".  Er ging geen dag voorbij of het werd, al was het meer heel even, aan hem meegedeeld. Het  getreiter nam toe, Joost vertelde aan iedereen dat hij op de Snoeklaan was gesignaleerd, want daar woonde Geertruida. Klootzakken waren  het. Henk, had heel vernuftig uitgezocht, wat neuken in het Engels was, nitchen, want als keuken kitchen was, dan moest neuken wel nitchen zjn en dus nitchte  hij met Geertruida. Toen een jongen, die twee klassen lager zat dan hij, informeerde of hij lekker met Geertruida genitcht had, greep hij de jongen bij zijn strot en zou  hem hebben vermoord, als een onderwijzer niet ingegrepen had. Hij kreeg geen straf, terwijl er voor vechten op het schoolplein straf bestond.

GELOOF

Het lijkt mij noodzakelijk u toch wat betreft uw religieuze gevoelens enigszins bij te punten, vandaar enige aardige en bovendien muzikale werkjes, om te beginnen Tom  Lehrer met zijn blik op het Vaticaan in de jaren zestig,  gevolgd door de groep Ministry die doet blijken dat de Heer buitensporig veel bijdraagt aan het alternatieve  automobilisme in de Verenigde Staten. Van heel andere orde is het lied van Reverend Billy C. Wirtz die ons getuige laat zijn van een oorspronkelijk uit het Friese Witmarsum afkomstige geloofsgemeenschap  die de geneugten van het op de golven rijden ontdekt, waarna het de beurt is aan Jimmy Buffett die gekweld door hoofdpijn en ander lichamelijk ongemak twijfelt aan zijn  liefde voor de Heer. De reeks "gezangen" wordt besloten met een lied van en door Steve Martin die vaststelt dat atheisten net als de böse Menschen van Johann Gottfried Seume (afbeelding) geen liederen hebben, hetgeen ik bijna zou willen beamen nadat ik met enige regelmaat kennis nam van het  werk van de godbestrijdende ijdeltuit der ijdeltuiten Richard Dawkins.

 

MG

Zo'n 73 jaar geleden verving de TD de TC, de auto behield dezelfde motor als zijn voorganger, maar had onafhankelijk geveerde wielen voor en een aantal andere verbeteringen waar niet het gehele MG-volkje enthousiast over was: een MG met schijfwielen en bumpers!

 

Traktorretje

 Verschenen: "De  wonderlijke avonturen van traktorretje Kerrolain"

om voor te lezen voor kinderen van 2 tot 4 jaar, een spannend vervolg op "Apekool met  Karrolain".

VETERAAN

 

De zogenaamde Veteraan der Veteranen op dinsdag 15 september  1936 in het blad "Het Leven" compleet met weisse Nelke, die momenteel weer opgeld doet, nu er weer ter zijner glorie (hij werd immers op 29 juni  geboren) gemarcheerd gaat worden.

PLYMOUTH

Klaarblijkelijk hadden Amerikaanse automerken een goedkoper submerk nodig: bij Studebaker was dat Erskine, bij Nash Lafayette, bij Hudson Essex en bij Chrysler Plymouth, waarbij meteen moet worden opgemerkt dat Plymouth het als afzonderlijk merk het het langst heeft volgehouden, namelijk van 1928 tot 2001. Op de foto staat een 1933 type PC 'convertible coupe' met een zescylindermotor,  het was  het eerste jaar dat Plymouth met een zescylinder uitkwam. De naam Plymouth is ontleend aan Plymouth Rock in Massachusetts, alhoewel Chryslers president Walter P. Chrysler aarzelde, maar werd overgehaald door verkoopdirecteur Joseph W. Frazer die wees op het bestaan van touw van het merk Plymouth dat in de Verenigde Staten algemeen bekend was.

 

STOOMORGEL

Nee, het geluid was niet  versterkt maar wel heel hard en ik wist heel zeker dat ik het nog nooit gehoord had. Ik liep in 1978 in New Orleans en hoorde voor de eerste  keer een calliope, een stoomorgel op zo'n rivierraderboot. Het principe van een  calliope is simpel, wanneer je een aantal stoomfluiten verschillende toonhoogtes geeft kun je een melodie spelen en dat gebeurt hier op de "Delta Queen" met "Waiting  for the Robert E. Lee."

 

HYMNE 5

 

De kop van dit stukje zou eigenlijk moeten luiden:

Zoon van Amsterdams barbier componeert Frans volkslied!

Meteen staat u op het  verkeerde been, want de 'Marseillaise' werd toch geschreven door Rouget de Lisle? Klopt, maar de 'Marseillaise' is een aantal keren in de ban gedaan, zowel door Napoleon, Lodewijk XVIII en Napoleon III en tijdens de regering van laatstgenoemde, van 1852 tot 1870, was de compositie van de Amsterdamse ( maar Franse) kapperszoon Drouet nationale hymne van la France.

Louis François Philippe Drouet (1792-1873) was achtereenvolgens fluitist aan het hof van Lodewijk Napoleon en diens echtgenote Hortense de Beauharnais, in dezelfde functie verbonden aan het hof van Napoleon Bonaparte  en tenslotte nog steeds als fluitist in dienst van Lodewijk XVIII. Hij schreef dat andere volkslied "Partant pour la Syrie" , dat wordt toegeschreven aan Hortense de Beauharnais en waarvan de tekst gedicht werd door Alexandre de Laborde. Drouet was ook in dienst van Pauline Napoleon, die ook graag haar handtekening zette onder zijn composities.

HYMNE 4

Het volkslied van Maleisië kent  een wonderlijke geschiedenis. Toen ik het de eerste  keer hoorde dacht ik: die melodie ken ik, maar van lang geleden en het duurde even voordat  mij te titel te binnenschoot: "Tabé Nonja". We zijn eind jaren veertig, ver voordat ik me professioneel met muziek bezighield, "onze jongens" vochten "politioneel" in "ons Indië". Ik ga op zoek naar woorden, die blijken van Willy Derby:

"Ik weet het wel, je kon soms nijdig wezen,
Als ik bedronken in de kampong kwam.
Ik kon het in je zwarte oogen lezen,
Zoo'n dronken Orang-Blanda vond je lam.
Je gapte al wat blonk dan uit m'n zakken,
En van m'n jas en keep het goudgalon,
Maar 'k heb van jou toch nog veel meer gestolen,
Veel meer dan jij van mij ooit nemen kon."

De tekst blijkt aanzienlijk ouder dan ik vermoedde, want de opname van Derby (1886-1944) dateert van 1923 en heeft dus niks met de Indonesische onafhankelijheidsstrijd  te maken, maar alles met ons iets langer geleden koloniale verleden.
Er speelt nog  een andere titel door mijn hoofd "Terang Bulan" en ik vind de volgende woorden:

"Terang bulan, terang bulan di kali,
Buaya timbul, disangkalah mati.
Jangan percaya orang mulut lelaki,
Berani sumpah, dia takut mati."

Vertaald luidt de eerste regel: "De maan schijnt, de maan schijnt  over de rivier."

Het lied, dat oorspronkelijk "La Rosalie" (tekst: "La Rosalie assise par sa fenêtre, J’entend la pluie qui verse sur son dos, Son petit coeur qui répose a son aise, Et le mien qui n’a point de repos") heette, blijkt gecomponeerd en van tekst voorzien te zijn door Pierre-Jean de Béranger (1780-1857) (afbeelding) en via Mahé, het grootse dichtstbewoonde eiland van de Seychellen, belandde die in Zuid-Oost Azië  en uiteindelijk werd de melodie in 1957 het volkslied van Maleisië, dat land verbood vervolgens iedere andere tekst dan die van "Negaraku". En er zijn nogal wat andere teksten: "Mamula Moon", "I shall return", "Malayan Moon" en de melodie werd zelfs gebruikt  in een Japanse propagandafilm gemaakt tijdens de Tweede Wereldoorlog.

 

SEVEN

De Austin "Seven" is een van de aardigste kleine auto's uit de vorige eeuw. Hij verscheen in 1922, had een motor met een cylinderinhoud van 747cc, vier wielremmen, de voorwielen remden op het rempedaal, de achterwielen op, laten we maar zeggen, de handrem. Pas in 1930 werd e.e.a. gekoppeld. Er is van alles op het chassis gezet van sportauto's, raceauto's tot, natuurlijk, bestelwagens.

Het succes van de "Seven" was zo groot dat de auto in Frankrijk (Rosengart), Duitsland (Dixi en later BMW), Japan (Datsun) en in de Verenigde Staten (American Austin Co.) in licentie werd gebouwd.

KLUMPE

 

Deze pop komt uit Spanje en is waarschijnlijk gemaakt door Klumpe in Barcelona. Kenmerken van Klumpepoppen: humor, oren en opgetrokken wenkbrauwen. Klumpe kreeg navolgers in Roldan, Nistis en T.A.F. en wanneer het labeltje ontbreekt, ontbreekt ook de zekerheid of het om een echte Klumpepop gaat. Spanje grootste violist is ongetwijfeld Pablo Sarasate (1844 -1908) geweest. Een wonderkind dat op zijn achtste zijn eerste concert gaf en op zijn twaalfde naar Parijs vertrok om daar aan het conservatorium zijn talent verder te ontwikkelen. Hij componeerde ook. Zijn meest bekende werk is 'Zigeunerweisen' uit 1878, waarin hij kon laten horen hoe briljant hij was. Deze opname van hem dateert uit 1904(!).

Paris-Vienne

 

   

De in vier etappes op 26, 27, 28 en 29 juni 1902 gereden automobielrace tussen Parijs en Wenen werd gewonnen door Marcel Renault, uiteraard op een Renault. Hij legde de 1300 kilometer af met een gemiddelde snelheid van 62,5 km/u, rustpauzes inbegrepen.  De auto van het Type K had een viercylindermotor met een inhoud van 3,8 liter en had voor Renault  een typerend uiterlijk want de radiateurs - het zijn er twee - zitten elk aan iedere zijde van de motorkap - in later jaren wordt de, dan enkele, radiateur achter  de motor geplaatst, maar behoudt de  typische "kolenkitneus". 

Meer dan zestig jaar geleden kocht ik een modelletje van de auto gemaakt door de Franse firma Safir (op de foto links), recenter een tweede, eveneens gefabriceerd door een Frans bedrijf, Norev (op de foto rechts). Beide modellen zouden schaal 1 op 43 moeten zijn, maar dat van Safir is duidelijk groter. Natuurlijk is  het Norevautotootje fraaier, maar op beide modellen valt wel iets  aan te merken: de Safir Renault heeft lampen, die de echte auto niet had en mist de claxon, bovendien mist hij het zeildoek waarmee de zijkanten van de cabine waren afgesloten, de Norev Renault heeft iets wat lijkt op een metalen afsluiting, glanzend rood gespoten. terwijl op de foto's van de echte auto duidelijk een doek te zien is.

HYMNE 3

 

Lolkje en Hobbe Boardskutter voor  hun woonte te Drachten (Smallingerland), een gemeente waar op volslagen  unieke wijze de  herinneringen  van voormalige inwoners in ere worden gehouden met behulp van een plaatselijk oudheidkundig  genootschap. Lolkje en Hobbe zijn tot in Gorredijk ( buurgemeente Opsterland) bekend voor hun vlammende uitvoering van het Friese volkslied, dat naast de Friese vlag momenteel zo'n grote rol speelt bij een aantal vaderlanders dat onderweg met tractor en  vaan is naar Stroe.De tekst van het Fries volkslied luidt als volgt: 

"Frysk bloed tsjoch op! 

Wol no ris brûze en siede,
En bûnzje troch ús ieren om!
Flean op! Wy sjonge it bêste lân fan d'ierde,
It Fryske lân fol eare en rom. 

Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!
Klink dan en daverje fier yn it rûn
Dyn âlde eare, o Fryske grûn!"  

Het moge duidelijk zijn dat Lolkje op de foto haar "hânbreide mûtse" op heeft, normaal draagt zij een "unoxwoarstklotse", die zij in Franeker veroverde tijdens de jaren geleden gehouden Elfstedentocht. Hobbe heeft de lichtbeige "earpuolkdoek" om zijn hals, daardoor concluderen we dat de foto op de eerste dag van een maand genomen is, want alleen op die dag is het openlijk dragen van  de lichtbeige "earpuolkdoek" in Smallingerland toegestaan.Net als het Twents volkslied was het Fries volkslied eens een gezang waarop Duitse studenten zich bedronken en heette het uiteraard anders, namelijk "Vom hoh'n Olymp herab" en luidde de tekst van het door Heinrich Schnoor (1762-1828) gecomponeerde lied aldus:

"Vom hoh'n Olymp herab ward uns die Freude, 

Ward uns der Jugendtraum beschert;

D'rum, traute Brüder, trotz dem blassen Neide, 

Der uns're Jugendfreuden stört! 

Feierlich schalle der Jubelgesang 

Schwärmender Brüder beim Becherklang!"

HYMNE 2

 

Ik geef toe het is even doorbijten, maar dan heb je ook wat, want het langste volkslied ter wereld schijnt het volkslied van Uruguay te zijn, alhoewel ik mijn twijfels heb, ons Wilhelmus met al zijn coupletten mag er ook zijn. Het volkslied van Uruguay heeft exact dezelfde "opera"-kwaliteiten als dat van Italië: mooie intro voordat de zang losbarst en vervolgens iets dat heel goed door Donizetti  op papier zou kunnen zijn gezet.

COUREUR 2

Naam en faam kreeg Jean-Pierre Wimille als Bugatticoureur. Zijn eerste wedstrijd  reed hij in een Type 37A (zie boven), maar daarna zouden nog vele andere, blauwe bolides volgen, ook reed hij na de oorlog voor Alfa-Romeo. Van een groot aantal van  de door hem gereden  auto's heb ik miniaturen, ook van zijn Wimillepersonenauto en van de Simca-Gordini waarmee hij in Buenos-Aires verongelukte.