Met Beethoven de lucht in?
31.1.24
Niederbronn
In 1901 vinden we Ettore Bugatti in Niederbronn, in de Elzas dat toen
deel uitmaakte van Duitsland. Hij werkte er voor Baron de Dietrich, die
hem ontdekte op een expostie in Milaan. De eerste auto had een wat
wonderlijke configuratie, want de chauffeur zat laag boven de achteras,
achter de bagage. Er werd mee geracet en er werden verschillende motoren
gebruikt. Een latere auto, eveneens met de zitplaats voor de chauffeur
bovende achteras, werd om veiligheidsrededen van deelname aan de Parijs -
Madridrace buitengesloten en moest worden aangepast.
Decauville 2
Wat min of meer te verwachten was: Decauville ging zich ook bezighouden met de fabricage van rijwielen en begon in 1898 met de bouw van een kleine auto, die oorspronkelijk Guédon genoemd werd, maar daarna Decauville ging heten. Men had voiturette als typenaam willen gebruiken, dat ging niet door, omdat Léon Bollée die naam had gepatenteerd dus werd voor voiturelle gekozen. Het autootje had een verticale luchtgekoelde tweecylinder motor en twee versnellingen, maar dit was heel bijzonder onafhankelijke voorwielvering. Al snel volgden meer types: een 5PK-model met drie versnellingen en een 8PK model met cardanaandrijving, waar de motor voorin geplaatst was .Vanaf 1902 verschenen viercylinders. De fabricage van auto's werd in 1911 gestopt.
30.1.24
Decauville
Het meest beroemde monument dat we als "nalatenschap" van de wereldtentoonstelling van 1889 kennen is natuurlijk de Eiffeltoren, maar wat verder allemaal te zien was is eigenlijk voorgoed vergeten. Alleen al het geweldige karwei om alles op zijn plaats te krijgen was een enorme opdracht. Er werd een smalspoorbaan aangelegd, die later ook kon worden gebruikt om bezoekers van de tentoonstelling te vervoeren. De firma die in de arm werd genomen was Decauville, een fabriek die sedert 1853 bestond en sinds 1871 onder leiding stond van Paul Decauville, die in 1875 een monteerbaar railsysteem uitvond, waarmee suikerbieten van een drassige bodem konden worden afgevoerd. Het bleek wonderwel te werken, maar Paul Decauville had zijn zinnen gezet op personenvervoer en hij verbrede het spoor van 400 naar 600mm en er werd in Tunesië een 65km lange baan met die spoorbreedte aangelegd. Decauville werd bekend en die bekendheid zorgde ervoor dat hij de opdrachtn voor de Parijse wereldtentoonstelling kreeg, dat werd "Le Chemin de Fer de Decaucille". Tijdens de wereldtentoonstelling werden 6.3 miljoen passagiers vervoerd, zonder een enkel ongeval. Maar dat was niet het einde van de Parijse baan, want de Zweedse graaf Fredrik Posse kocht al het materiaal en liet dat naar Helsingborg transporteren om een railverbinding tot stand te brengen tussen Helsingborg en het vissersplaatsje Råå, met een zijtak naar Ramløse. In augustus 1891 ging het vervoer van start. De Helsingborg-Råå-Ramlø Järnväg (HRRJ) bleef tot 1906 in bedrijf.
29.1.24
Morris
Hij stond er wat verdrietig op de parkeerplaats van een VARA-villa. Ik bedoel: de raamgeleiders waren groen uitgeslagen, het houtwerk had betere tijden gekend en rond de koplampen was het vrij roestig. Maar toen de eigenares, Vara-radiocollega Jeanne van Munster, me vroeg of ik de Morris "Traveller" wilde hebben, zei ik toch ja. Ik dacht niet aan restauratie, opknappen was een beter woord, dus er werden wat houtdelen vervangen en de auto werd ontroest en opgepoetst. De stoelen zaten, voor iemand met mijn lengte, abominabel, maar ik had nog twee leren stoelen uit een Wolseley 15/50, die me geschikt leken. Wonderwel hoefde ik geen gaten te boren om ze te plaatsen. Klaarblijkelijk stonden de Morris en de Wolseley op dezelfde bodemplaat. De Morris had armschokbrekers, waaraan met enige regelmaat olie moest worden toegevoegd, achter bleek dat een vrijwel onmogelijke opgave. Ik besloot de schokbrekers te vervangen door Koni's. Daar waren hulpstukken voor nodig, maar toen de vervanging een keer een feit was, bleek dat de Morris veel beter reed. Het werd mijn dagelijkse auto, een collega van me noemde het een rijdend landhuisje. Op zeker moment kreeg ik een telefoontje van een bevriende hotelhouder uit Amsterdam met de vraag of ik een auto wist voor een Amerikaan die door Europa wilde toeren. Toevallig kwam net een Triumph 13/60 op mijn pad, dus ik verkocht de Morris. Bijna een jaar later kreeg ik een enthousiaste brief van de nieuwe eigenaar met bovenstaande foto van de Morris, onderweg van New York naar San Diego aan de Amerikaanse westkust. De eigenaar ,winkelinterieurontwerper van professie, had in Italië een lagertje van de waterpomp moeten vervangen, verder had de Morris gedaan wat zij moest en hij besloot de auto op de boot zetten en mee naar huis te nemen.
Soepgroente
Ik weet niet of u gisteravond om half acht naar "Groenteman op zondag' hebt gekeken? Zo niet, dan hebt u wat gemist. Wat een f a n t a s t i s c h programma. Het begon meteen geweldig, met Corrie Konings, die zo'n honderd jaar geleden furore maakte met haar Rekels en nog steeds ons hart in vuur en vlam bleek te kunnen zetten. Daarna mocht dezelfde Corrie samen met een mij onbekende heer een opera en een tentoonstelling bezoeken en beoordelen. Wat een sprankelend idee, vooral nu we weten dat voornoemde Corries moeder reeds van opera hield. Verder zagen we een dame, die we, zo werd aangekondigd, terug gaan zien in volgende afleveringen van "Groenteman op zondag" met tapdansen en we hoorden Froukje, ik mag wel zeggen de vaderlandse Joni Mitchell. Wat een stem, wat een talent en wat een interview van Groenteman, niet te vergeten. Klasse! Vervelend alleen dat Annemarie Prins er voortdurend doorheen zat te kraaien, maar ja wat kan men verwachten van een 92, sorry, 91-jarige vrouw. Dit programma was zoals het beloofde een cultuurgids waarop we jarenlang al zaten te wachten, een melange, nee, een soep van diverse groentes, die alleen een groenteman weet te bereiden. Ga zo door!
28.1.24
27.1.24
Autocar
Het merk Autocar bestaat nog steeds en is na wat omzwervingen via White en Volvo nu weer een onafhankelijk merk, met de hoofdzetel in Birmingham, Alabama. Maar bovenstaande foto komt uit 1925 toen de fabriek in Armore, Pennsylvania stond. Het bijzondere van deze vrachtwagen, overigens zonder carrosserie, is dat hij electrisch is en dat hij leverbaar was als 1-, 2-, 3-, 4- en meer tonner. Hij stond niet op luchtbanden, maar werd wel afgeleverd met gereedschap, naafdoptellers, electrische verlichting , voorbumper, claxon, chauffeursstoel, ampèremeter en contactonderbreker. De fabriek leverde ook vrachtwagens met benzinemotoren en was sinds 1897 al actief op het terrein van de automobielindustrie, toen nog als de Pittsburg Motor Vehicle Co., maar vanaf 1900 zetelt de fabriek in Ardmore en heet de firma Autocar en men maakt personenauto's waaronder een tweecylinder auto met cardanas, de allereerste in de Verenigde Staten. In 1907 wordt de eerste vrachtwagen van het merk geïntroduceerd en vanaf 1911 worden alleen maar vrachtwagens gebouwd.
Groet 2
Ook ik wel mijn welgemeende groeten aan u allen overbrengen naast die van mijn nicht Jantien.
Harmen Worstebroodje, Broekhoesternijeveen
26.1.24
Bugatti
Ettore Bugatti zat eind jaren twintig, omdat het met de verkoop zijn "La Royale" tegenzat, met een groot aantal motoren in zijn maag. Andere fabrikanten, als Renault, hadden al ontdekt dat je automobielmotoren ook kon gebruiken om railvoertuigen aan te drijven. Bugatti besloot een viertal "La Royale"-motoren in een door hem ontworpen railvoertuig te plaatsen. De passagiers zouden een vrij uitzicht over de baan krijgen, dus de machinist moest bovenop het voertuig plaats nemen, in een zogenaamde kiosk Dat werd "La Présidentielle", die bijna 200km/u kon halen. Er is één van die razendsnelle voertuigen bewaard gebleven in het fraaie Franse spoorwegmuseum in Mulhouse. Vorig jaar werd dat voertuig teruggebracht naar de plaats waar het ooit gebouwd werd, Molsheim. Wordt het gerestaureerd om weer op eigen kracht op de baan te komen?
Vroom
In de Amerikaanse staat Vermont werd in 1850 een wet van kracht die treinconducteurs opdroeg op zondag voor passagiers uit de bijbel voor te lezen.
25.1.24
Groet
U MOET ALLEN DE HARTELIJKE GROETEN HEBBEN VAN JANTIEN WORSTEBROODJE UIT HET OERGEZELLIGE DRENTSE DORP BROEKHOESTERVEEN.
Yes
U hebt natuurlijk gemerkt dat de uitverkoop alhier gewijzigd is in sale, Jezus in dzjiezus, Noach in Noa, verdomme in shit en fuck en dat vaderlandse neringdoenden gehaast Black Friday en Blue Monday in hun advertentiepakket hebben opgenomen. Sinterklaas is bijna afgeschaft ten faveure van kerstmis, het wachten is nu, nu het koningshuis schrale punten haalt, dat we op 4 juli de vlag gaan uithangen op onafhankelijkheidsdag, een dag die we trouwens ogenblikkelijk independence day gaan noemen. Een andere vrije dag, maar niet voor kalkoenen, gaan we vieren op de vierde donderdag in november, thanksgiving, waarvoor we dankbaar moeten zijn, zal nog worden uitgezocht. Maar daar wordt hard aangewerkt, per slot van rekening was Geert Wilders de enige politicus die in 2016 afreisde naar de Republikeinse Conventie in Cleveland (Ohio) waar Donald Trump op het schild werd geheven. Doch dit allemaal terzijde, want wolven mogen thans worden beschoten met paint ballls, verfballen dus en dat is mooi op tijd voor carnaval, zodat Isegrim, dan wel niet gekostumeerd, maar bijster kleurrijk, dit feest kan meevieren. We wachten thans nog op het feit dat The Netherlands 51ste staat van de USA wordt. Het schijnt dat in de Plasterks formatiekamer in The Hague al vlijtig geoefend wordt in line dancing, vooral Caroline does her utmost.
44
Het Type 44 met een drie liter achtcylindermotor verscheen in 1927. De
carrosserie van bovenstaande auto is duidelijk geïnspireerd op die van
een rijtuig, een vorm die Ettore bewonderde. Dat zo'n auto in een later
leven wel eens voor heel andere doeleinden kon worden gebruikt als het
vervoeren van personen en eindigde als bakkersbestelwagen toont de foto
hieronder. De wagen is vanwege de benzineschaarste tijdens de Tweede
Wereldoorlog bovendien voorzien van een houtgasgenerator
24.1.24
Fijffas wordt XoenX
22 Januari liet ik u de tweede aflevering zien van het blad van klas 5A van de Rijkskweekschool aan de Koningin Emmakade in Den Haag, nummer 1 en 3 heb ik nog niet teruggevonden, maar dit is nummer 4.
23.1.24
Auster
Zesenzeventig jaar geleden wist ik dat Gloster de "Meteor" maakte, Supermarine de "Spitfire", Airspeed de "Oxford" en De Havilland de "Tiger Moth", maar als je me gevraagd zou hebben wie de "Auster" maakte dan bleef ik het antwoord schuldig. Niet dat ik het verbindings- en verkenningsvliegtuigje niet kende, want het kwam regelmatig op de Leeuwarder vliegbasis. Het kennen van de namen van de fabrieken was trouwens noodzakelijk en het hebben van de adressen ervan ook, want dan kon je een bedelbrief om folders schrijven. Dat de "Auster" oorspronkelijk een Amerikaans ontwerp van Taylorcraft was, wist ik niet, en dat die fabriek een Brits filiaal had in Leicester had, ook niet. De naam Taylorcraft verdween trouwens in het Verenigd Koninkrijk en de Britse fabriek ging na de Tweede Wereldoorlog naar het vliegtuig Auster heten. In januari 1948 kwamen vijfentwintig, door de RAF afgedankte "Austers" in de nog te vormen Israëlische staat in dienst.
Gelul
Via via kreeg ik een scriptie doorgestuurd over nachtradio. Ik verbaas me er altijd over hoe eenvoudig het is om zonder echt onderzoek te doen de pen ter hand te nemen. Geen woord over "Truck" een programma speciaal voor vrachtwagenchauffeurs, dat ik startte met Hans Hamburger en daarna enige jaren samen met Teunis Versluis maakte. Ook over "De Gezamenlijke Zenders Peazens en Moddergat" een aantal onzinnige opmerkingen, zo zou ik ooit beweerd hebben dat een programma was met "lokale wereldmuziek". Het programma verhuisde later naar de vroege avond, maar is nooit om 23.00 uur uitgezonden, dus die Friese boer die altijd 's ochtend tijdens het melken van zijn koeien naar het programma luisterde kan nooit gevraagd hebben of hij zijn have nu om elf uur 's avonds moest melken. Ik noem zo'n scriptie gelul in de ruimte.
Geen idee
Geen idee waar en wanneer ik deze tekening gemaakt heb. Erger, ik weet niet om wat voor automobiel het gaat. Frans of Duits, ik weet het niet meer.
22.1.24
Tu-tuf
In 1942 leerde ik lezen. In sommige boekjes was sprake van een tuf-tuf. Dat was toen al een archaïsch begrip, want auto's maakten toen niet meer het geluid van de ééncylinder De Dionmotor, waarmee ze rond 1900 vaak waren uitgerust. Woorden als boordenknoopje en sokophouder konden in 1942 nog wel, maar zijn inmiddels ook achterhaald, net als jarretelgordel, al ontdekte ik net, omdat ik onzeker was over de juiste spelling, dat jarretelgordels nog steeds leverbaar zijn. Tuf-tuf is een onomatopee, net als woef-woef, dat woord hoorde ik soms van een vader of moeder die naar Una wees. Ik vroeg me dan af of de peuter ook geconfronteerd wordt met dieren als mèèè-mèèè, miauw-miauw en boe-boe. Het was trouwens best merkwaardig hoe sommige mensen de angst voor een hond aanwakkerden. door ze snel bij Una weg te trekken en te wijzen op de ernstige gevaren die een hond oplevert. Ik probeerde kinderen altijd te zeggen dat ze een hond van voren moesten benaderen, zodat de hond zien kan wat het kind van plan is. Nu was Una heel aardig tegen mensen, zij had alleen problemen met katten en vaak met andere honden. Maar niet zo aardig als Robbie, onze vorige cairnterrier, die toen hij in Baarn benaderd werd door een ongeveer negenjarig jongentje dat vroeg of hij hem mocht kussen, de omhelzing rustig onderging.
Praag
Dit is een oude prentbriefkaart (begin jaren negentig gekocht in Praag) met een tram
(met trolleystang i.p.v. beugel,) die juist van de Svatopluk Čechbrug afkomt. Met de
bouw van de door de architecten Koila en Soukup ontworpen brug werd in 1905
begonnen en hij is versierd met Art Nouveaubeelden.
Meer trams op Praags meest beroemde plein: het
Wenceslausplein. Het beeld is dat van de heilige Wenceslaus De rails rond het
beeld liggen er inmiddels niet meer.
Mieters Mijters
Subscribe to:
Posts (Atom)