Toch nog maar eens verder gezocht naar die locomotief uit NS-serie 1700 in het noorden van Friesland, want in het onvolprezen boek "Vervlogen Stoom" (De Nederlandse Spoorwegen in de periode 1921 - 1940)* van Hans van Poll en Bert Steinkamp was er op 25 juli 1939 geen 1700 in het depot Leeuwarden, die moet dus later daar zijn beland. Toevallig verschijnt er dit jaar een door Phildie gebouwd model op grote schaal - schaal 0 - van de locomotief.
Op een regenachtige zondagmiddag eind mei 2010 leek me dit wel opbeurende muziek: slack key, ukelele, Ledward Kaapana (foto) en Israel Kamakawiwo'ole (of Bruddah Iz), kortom Hawaii.
De heer Ozenfant, ik meldde het eerder, is een groot liefhebber van reizen en het vervoermiddel - auto, bus, tram, trein - maakt hem niet uit. Maar hij heeft, zoals meer allochtonen, een afkeer van de fiets. De eerste keer dat hij in een mand achterop de tandem meereed, sprong hij vastgemaakt met slechts één ketting bij het inrijden van onze straat uit de mand en hing hij in een uiterst beklagenswaardige positie naast het achterwiel, sindsdien zit hij met twee kettingen vast, maar iedere keer wanneer hij in de mand wordt gehesen, protesteert hij hevig: klaarblijkelijk vindt de heer Ozenfant de fiets een vervoermiddel, dat niet bij zijn status pas. Het zou wellicht goed zijn als het Fietsberaad ook cairnterriers in hun analyse van de studie "Anders Onderweg" van het Sociaal Cultureel Planbureau naar het mobiliteitsgedrag van allochtonen zou betrekken.
Gistermiddag met beide zoons op de fiets naar het oude Haarlemmermeerstation, waar vandaan nu een museumlijn loopt naar Bovenkerk. Het is tien voor vijf, tijd voor de laatste rit van de dag en het is een Haagse tram. Dat mag niet gemist worden. Ingetuigd als lijn 11 naar Scheveningen staat de 816 gereed. Ik moet in mijn Haagse tijd heel wat keren gebruikt gemaakt hebben van een tram uit de serie 801 - 830. Want toen ik in 1953 in Den Haag kwam wonen, had de wijk Morgenstond wonderlijk genoeg geen directe verbinding met Hollands Spoor noch met Staatsspoor. Hollands Spoor was te bereiken met bus R (later vernummerd tot 27) met een overstap op lijn 11 op de Parallelweg. En voor lijn 11 waren de 800-en in 1927, toen de op vrije baan gelegen lijn werd geëlectrificeerd, speciaal gebouwd. Bij Hollands Spoor reden ze met hun bijwagen tot onder de kap, koppelden de bijwagen los en pikten de door de voorganger achtergelaten bijwagen aan, wisselden en vertrokken naar Scheveningen. Op 30 oktober 1965 reden ze voor het laatst op lijn 11, de volgende dag namen PCC-cars de dienst over. Die moesten driehoeken, want het waren eenrichtingwagens, het leuke gerangeer met de 800-en was voorgoed afgelopen. Voor de richting Staatsspoor pakte je bus E (later vernummerd tot 20) en stapte je aan het begin van de Vreeswijkstraat over op lijn 15, die zijn eindpunt had op de Zuiderparklaan en in het boek "De Haagse Tram" van A. van Kamp* vind ik een foto van de 816 op lijn 15 op de Bosbrug onderweg van Staatsspoor naar het Zuiderpark. De kans is dus groot dat ik veel eerder dan gister al eens met de 816 onderweg geweest ben. Op weg naar Bovenkerk, zijn er er omdat het het enkelspoor is, nogal wat wisselplaatsen, waardoor de trams elkaar kunnen passeren en een beslissing is gauw genomen wanneer we uit tegengestelde richting een PCC-car, mijn favoriete tram, zien naderen. We stappen over en rijden met de 1024 terug naar het Haarlemmermeerstation.
Geen idee wie het eerst was om van bamboe een soort brassbandinstrumentarium te maken: gebeurde dat op de Philippijnen of in Indonesië? Dit is een orkest uit Sangir Talaud, een eilandengroep ten noorden van Sulawesi, opgenomen in een kerk in Bekasi Barat, ten oosten van Djakarta. De melodie komt uit Ierland, maar de zanger zingt niet:
Muziek van de Bataks van Sumatra op een festival in Edinburgh, het voornaamste instrument is een bamboefluit, maar ook hier spelen langzamerhand westerse muziekinstrumenten een belangrijke rol.
Terwijl de Giro nog bezig is en Floyd Landis eindelijk toegeeft doping te hebben gebruikt, probeer ik met me herinneren hoe het komt dat ik niets van de Tour de France in 1954 zag die toch in Amsterdam startte. Plotseling weet ik weer, ik ging de middag van de achtste juli 's middags naar "Nathan der Weise" van Lessing uitgevoerd door het Wiener Burgtheater, ik vermoed in de Koninklijke Schouwburg in Den Haag, maar helemaal zeker ben ik niet. Lessing modeleerde Nathan op Moses Mendelsohn (grootvader van de componist), een Duitsjoods filosoof. Het zou nog jaren duren voordat ik de Tour langs zag komen en het spektakel vooraf eigenlijk leuker vond: de renners waren op de Place de la Bastille in Parijs zo razendsnel voorbij dat van herkenning van wie dan ook in het peloton geen sprake kon zijn. De komende dagen zal ik een paar van de auto's uit de reclamecaravaan op dit blog zetten. Van deze tot leeuw verbouwde kart, reclamemakend voor Credit Lyonnais, reden er een paar jaar geleden een aantal mee. Klaarblijkelijk stond iemand van de INGbank ook te kijken.
In heel Zuidoost-Azië komt het instrument voor, meestal onder de naam khaen (een naam die overigens heel verschillend gespeld kan worden), het is een echt mondorgel. Op Sabah heet het instrument sompoton, eerst de sompoton solo, vervolgens het orkest, de "Sompoton Seraneders" met een door een soundmix opgeleukte melodie.
Op het eerste gehoor, denk je een draaiorgel. Maar als je het beeld erbij ziet, dan ontdek je een bamboe-orkest. Een jeugdorkest van de Toraja uit Zuid-Sulawesi.
Thomas Nationwide Transport. Pardon wat? TNT! O, zeg dat dan sukkel! Sinds het vaderlands gouvernement de PTT verkwanseld heeft aan een Australische onderneming is het ondanks alle bezweringen dat privatisering van openbare diensten (post, spoor, gas, electriciteit, water) alles beter en goedkoper zou worden alleen maar bergafwaarts gegaan. Postbodes zijn vervangen door uitzendkrachten omdat die goedkoper zijn (en op zaterdag nog wel eens poststukken uit derlui handen laten vallen, zodat een goedwillende buurman ze een eind verderop in de straat opraapt en ze me alsnog komt brengen) en postkantoren sluiten. Vandaag sluit het postkantoor in het goyse dorp met geiwe en vanmorgen bleken de postzegels van 44 cent uitverkocht.
Na de voorstelling van gisteravond nog even wat nagepraat. Ook met de bijna blinde accordeonist Jaap Sytsma. Ik word boos als ik zijn verhaal hoor, want schreef ik onlangs op dit blog over de ontmenselijking van de spoorwegen, voor blinden is het reizen per trein inmiddels vrijwel onmogelijk. De vervanging van loketten, waar je een kaartje kon kopen, door automaten met touchscreen zijn een hel en wie dacht dat het probleem zou zijn opgelost door invoering van de OV-chipkaart komt van een koude kermis thuis. Jaap vertelde "Kun je niet zien of horen of je wel bent uitgelogd? Dan moet je maar zien hoe je je geld terugkrijgt. Er wordt met een hoop blabla een systeem ingevoerd dat voor mensen met een handicap, doof of blind, totaal niet te gebruiken is."
Gisteravond naar Capelle. Naar de laatste voorstelling van "Roots" (Wuttels in 't Liwadders) van "Di Gojim". Dat ik wuttels bruuk en 't resterende stukje fandaach in 't stadsfries skryf het soa syn oorsaak, want "Roots" speult in Liwadden, foornaamluk in en ron 't oranje bierhuus, 'n prominent café inne geskiedenis fanne stad. Mar dur komt feul meer foorby: soas de anarchist Alexander Cohen, mar oek myn pake en myn groatmoeke en dat greep my toch wel efkes by de strot. Want jim mutte wete, dat myn pake boer was onder Jelsum en myn joadse groatmoeke inne binnenstad fan Liwadden woande en myn fader en moeke kunde an mekaar kregen inne AJC. Dat was teugen 't sin fan myn groatmoeke, dyt dur alles an deen het om de ferbintenis tussen myn ouders te torpederen. Ut is later goedkomen, want andus waren myn suske en ik dur nyt weest fanself. Mar ajje dat gisterawend soa op 't toneel ferteld hore, dan doet dat toch wel wat met je. Dat Jaap Mulder feul later samen met Tseard Nauta oppe Afsluutdyk de auto anne kant sette, omdat se 'n uutsending ("Moondogs") fan my hore en daardeur anstoken wurre om klezmermuzyk te gaan speulen en dat soa "Di Gojim" ontstaan is, maakt 't ferhaal ron. Ik hew my gisterawend bysonder goed ferdivedeard.
Helaas worden Amerikaanse autoshows vrijwel altijd ontsierd door de aanwezigheid van nevenstaande viezigheid, waarbij de eigenaar heeft gemeend het originele product te verbeteren in plaats van zichzelf in een of andere "bodyshop" met cellulose verf zachtrose te laten spuiten
Toch een lichte aarzeling. Want waarom zou er in een zaak voor Indische afhaalmaaltijden een muziekinstrument staan? Dus ik vraag en waarachtig het is een anklung. Een merkwaardig bamboeinstrument: want in plaats van er op te slaan, te blazen of te strijken moet je het schudden en dan krijg je een fantastisch geluid en plotseling gaat mijn gesprek met de man achter de toonbank niet langer over rendang en nasi kuning maar over muziek en de manier waarop Nederland met de muziek uit de voormalige overzeese gebiedsdelen is omgegaan. Zo volslagen anders dan de Britten en de Fransen, het waren notabene de Amerikaanse broers Fahnestock die de muziek van Bali het eerst vastlegden. Nee, ons vaderland verdient bepaald geen prijs voor het wekken van belangstelling voor klanken op instrumenten uit "de gordel van smaragd". Dat Hari in Bandung "There is no place like home" speelt in plaats een Indonesische melodie moeten we maar voor lief nemen.
Misschien herinnert u het u niet meer, maar na de Lauswoltse onderhandelingen meldde Wouter Bos over de met Balkenende en Rouvoet voorspoedig verlopen onderhandelingen, dat de voorspoed te danken was aan het feit dat ze alle drie de tale Kanaäns spraken. Ik dacht een ogenblik dat het drietal het kabinet met behulp van een Ikeahandleiding in het Aramees of in het Hebreeuws had samengetimmerd, maar nee, Wouter bedoelde dat de heren alle drie van orthodox-christelijke huize stamden. Inmiddels weten we hoe het afgelopen is en anders dan in het Grootbritse waar men in staat is in een maand verkiezingen te organiseren, duurt zoiets in Nederland drieeneenhalve maand. Klaarblijkelijk dacht Balkenende: als ik de stembusgang uitstel totdat het land getooid is met oranje kabouterploppetten dan gaat het voetbal bij het volk voor de verkiezingen en maak ik kans op Balkenende V, een typisch orthodox-christelijke gedachtegang. Hij heeft ze achter de ellebogen of in de echte tale Kanaäns: הוא מפעיל בסוד
Na de golden retriever en de westie is een andere hond in opmars. De afgelopen dagen ontmoette de heer Ozenfant vier mopshonden. Omdat de heer Ozenfant nogal op uiterlijk is en een mopshond is niet moeders mooiste, laat hij bij iedere ontmoeting luidkeels zijn afgrijzen blijken. Inmiddels heb ik even uitgezocht hoe het komt dat de mopshond plotseling in populariteit stijgende is. Enkel en alleen omdat acteur George Clooney er ook eentje heeft!
Son, beguine, merengue, calypso. Allemaal vormen van muziek afkomstig van verschillende Caraïbische eilanden en vervolgens niet alleen in dat gebied populair, maar ook elders op de wereld. Soms is precies na te gaan hoe die verspreiding gebeurde. Calypso ging tijdens de Tweede Wereldoorlog van Trinidad mee terug met daar gelegerde Amerikaanse marinemannen naar de Verenigde Staten en kon niet meer stuk na het succes van de Andrew Sisters met "Rum and Coca Cola". Na de oorlog werd calypso, in minder verwaterde vorm, ook populair in Engeland meereizend met de golf immigranten uit de Caraïben. Oorspronkelijk was calypso en vorm van gezongen nieuws c.q. commentaar op het nieuws en ieder jaar rond carnaval werd er door een aantal zangers met de meest fantastische namen gestreden om de grootste hit. Dit is een typisch voorbeeld: "Its love, love alone" van Lord Caresser over de abdicatie in 1936 van Edward VIII. Uit calypso ontwikkelde zich soca - soul calypso - en alhoewel het qua naam lijkt alsof het om een mengeling van Amerikaanse soulmuziek en calypso, is soca dat niet, het is muziek ontstaan uit een mix van calypso met Indiase muziek. Dat klinkt op het eerste gezicht misschien vreemd, maar Trinidad kent heel wat immigranten uit voormalig Brits-Indië, die overigens ook een eigen muziek hebben ontwikkeld: chutney music, een mixture van Indiase folklore, filmmuziek en soca en meestal gezongen in hindi of bhojpuri.
Toen een aantal maanden geleden het pedofiele priesterdom de voorpagina's haalde, dacht ik, dat is niet een nieuw fenomeen. Ik heb er ergens over gelezen, maar waar? Fictie kon ik uitsluiten, maar in welk boek over het grijze verleden had ik over de aanranding van kinderen door rooms-katholieke geestelijken gelezen? Een zoektocht door mijn bibliotheek begon en sinds gister weet ik het weer. In het boek van Emmanuel Le Roy Ladurie "Montaillou. Cathars and Catholics in a French village 1294 - 1324"*, dat ik zo'n dertig jaar geleden voor de eerste keer las. Verklaring van Arnaud de Verniolles: "I was then between ten and twelve years old. It was about twenty years ago. My father had sent me to learn grammar with Master Pons de Massabucu, a schoolteacher who later became a Dominican friar, I shared a bedroom with Master Pons and two other pupils, Pierre de l'Isle (of Montaigu), Bernard Balessa (of Pamiers), and Arnaud Auriol, the son of Pierre Auriol, the knight. Arnaud was from La Bastide-Serou; he already started to shave, and now he is a priest. My brother Bernard de Verniolles was also there, and other pupils whose names I have forgotten. In the bedroom shared by master and pupils, I slept for a good six weeks in the same bed as Arnaud Auriol....On the fourth or fifth night we spent together, when Arnaud thought I was fast asleep, he began to embrace me and put himself between my thighs....and to move about there as if I was a woman. And he went on sinning thus every night. I was still no more than a child, and I did not like it. But I was so ashamed I did not dare to tell anyone of this sin."
