16.4.18

Jiddisch 13

Het is allemachtig aardig wanneer je iemand in volle ernst hoort beweren: "mijn buurman moet zijn cover ophouden". Oorspronkelijk was het natuurlijk kowed, maar dat woord kwam in het vocabulair van de spreker niet voor en het meest dichtbije woord met enige klankverwantschap bleek cover. Kowed betekent eer en er zijn nogal wat gezegden met kowed, Beem noemt er in Jerosche al acht, ik citeer eentje: "Von kowed ken aaner nit lebben". Er zijn ook Jiddische woorden die in de Nederlandse omgangstaal een andere betekenis hebben gekregen: jadmoos betekent in het Jiddisch handgeld, maar omdat jatten in het bargoens stelen betekent werd jatmoos (in plaats van met een d met een t gespeld) dief.  Ook de spelling van verschteren (ook als versjteren geschreven) werd gewijzigd en genoteerd als verstieren en temeie (hoer) kreeg aan het eind een r en werd temeier, overigens met exact dezelfde betekenis. Met koefnoen (respectievelijk de k en de n uit het Jiddische alfabet) is helemaal iets grappigs aan de hand, het is weliswaar een afkorting voor "koscht niks', maar ik heb koefnoen nooit in de betekenis van gratis horen gebruiken, koefnoen betekende, wanneer iemand het gebruikte, juist het tegendeel: duur of om het in het Jiddisch te zeggen: jouker.