29.11.11

Cultureel erfgoed

Fado en mariachi zijn door Unesco tot cultureel erfgoed verklaard. Daar moet even bij worden stilgestaan, want fado is een muzieksoort en bij mariachi gaat om een uitvoering door muzikanten en zijn dus niet met elkaar vergelijkbaar. Van beide bestaan overigens lamentabele voorbeelden. Bij fado wordt bovendien ten onrechte vaak alleen maar de fado uit Lissabon genoemd, terwijl die uit Coimbra totaal wordt vergeten. António Menano (foto) was de voornaamste vertegenwoordiger van de studentenfado uit die stad. Geboren in 1895 studeerde Menano sinds 1915 medicijnen aan de universiteit van Coimbra, hij organiseerde vanaf 1919 fadofestivals en maakte deel uit van de "Orfeau Academico" een groep zangers die op tournee ging door o.a. Portugal, Spanje en Frankrijk. In 1923 studeerde hij af, opende zijn eigen praktijk, maar in 1927 begon hij aan een korte, doch uiterst succesrijke grammofoonplatencarrière. Daarna vertrok hij naar Mozambique en het is aan de dichter Slauerhoff te danken dat we weten dat hij in dienst trad van de "Compagnie de Mozambique":
"Ook António Menano,
De befaamde fadozanger
Bij wiens donkere befloerste stem
Alle vrouwen weenen en bezwijmen:
Die al 't leed van Portugal opbeurde
Ook Menano
Hoort nu aan de Compagnie de Mozambique

Acht mijl verder
Werkt hij op een onderneming;
Rijk werd hij want ieder wou hem hooren,
Arm werd hij want hij moest spelen en verloor
En natuurlijk speculeerend in aandeelen
Van de Compagnie de Mozambique."

In de jaren vijftig van de vorige eeuw was Menano terug in Coimbra, waar hij op 25 juni 1967 zijn laatste concert gaf. Hij stierf op 11 november 1969.
Twee opnamen van Menano: "O Beijo" en "Quando estava na igreja".

Er is in de prachtige serie "Fado's Archives" een CD van António Menano (Heritage HTCD 31)