Kröde

Gister kreeg ik door Henk Scholte het jubileumnummer van "Kröde, Grunneger Tiedschrift"* toegestuurd. Nu is het Gronings voor mij een onbekende taal en ik dacht dat kröde naar analogie van het Friese kroade wel kruiwagen moest betekenen, maar ik had het mis: kröde betekent perzikkruid. Het jubileumnummer staat vol met eerder in het tijdschrift gepubliceerde verhalen en natuurlijk ben ik gaan lezen, langzamer dan normaal en zo nu en dan voorzichtig voor mij uit mompelend, zodat ik de woorden als het ware proefde en waarachtig het lukte, ik begreep wat er in het prachtige verhaal "Negen Maai" van Kees Visscher stond. Vanzelfsprekend waren niet alle woorden duidelijk, want wat is "bragelachteg" en "kruderg", maar uit het zinsverband maak ik op dat beide woorden met de geur van water te maken hebben en dat je er "dodderg" van wordt. Dat dodderg zal wel slaperig betekenen. Het verhaal speelt in een Gronings dorp op negen mei 1940: kinderen spelen, 's avonds staan de mannen onder een lantaarn het nieuws te bespreken, pas in de laatste regels wordt het onheil duidelijk: "Kammengoa staait doar, verkleumd en zunder zok te verruiern, en is getuge van t begun van n nije dag. t Swaore donzende geluud holdt nait weer op. Bie Cohen achter t huus schient t gele licht nog aingoal op t stroatje. En Kammengoa kikt en kikt noar dat licht, totdat t stoadegaan verzwindt in de schien van de zunne dij in t oosten boven t dak van t fabriek omhoog komt, helderrood."

*Uitgegeven door Stichting Kröde, Walta 34, 9202 JN Drachten internet: www.krodde.nl