Wobbe

"Prachtichmoai dat de NOS ferslachgewus fanne lokale omroep Hempens inhuurd had om ut besoek fanne koningin an Makkum te fuslaan, minsen diet hun fak fustaan en alle fragen soa stelden dat de minsen allenich mar ja of hoefden te seggen. Ik hew genoaten! Kanne Astrid Kersseboom en Menno Reemeijer alsnoch un lintsje krije?"

Bob

"Kan Beatrix, net als wè, hâh èguhn veâhrjaâhrdagsfeistje niet gaan betalen?"

Voetbal

29 april


Jack van Gelder: "Maar ik wil ook zo graag naar Engeland."
Toine van Peperstraten: "Jij mag morgen Jack".

30 april

Jack & Toine: "De baas betaalt".

Melkmuziek

Een ingezonden brief in de VPROGIDS van deze week over de reactie van dieren op muziek deed me denken aan een buurman van zo'n 35 jaar geleden. Hij kwam uit de Sudan en werkte op de Arabische afdeling van de Wereldomroep. Op zeker moment kwam hij met het verhaal dat een collega van hem aandacht wilde besteden aan het feit dat koeien meer melk gaven als ze in de stal de gelegenheid kregen om naar klassieke muziek te luisteren. Zo'n onderwerp vond mijn buurman te gek voor woorden: "Stel je voor, als een een Egyptische boer al een radio heeft, dan hangt hij die zeker niet in de stal!" Na kort beraad besloten we tot de volgende grap: hij zou een brief schrijven, zogenaamd afkomstig van een Egypische boerenknecht werkzaam in Denemarken, die had ontdekt dat muziek van Mozart een hogere melkopbrengst gaf dan muziek van Beethoven. Ik zou de brief, omdat ik voor een reportage toch naar Kopenhagen moest, daar op de bus doen. Bij thuiskomst uit Kopenhagen, bleek de brief al op het bureau van mijn buurmans collega belandt, die luid kond deed van het succes van zijn item.

Wobbe

Ik hoop soa dat se in Makkum en Franeker, morn as de koningin met dur heule famielje darheengaat, dat de oranjekommetees soa fustandich binne een rees te organiseren met fan die bakfietskus wamet de moekes hun kiendus nar skoal brenge. Dur binne oranjekleinkiendus foor inne bakjes genoech!

Humph 2

Humph speelde geen VVDixieland, ik bedoel, de vervelende hoempa-achtigestrohoed&blazermuziek. Op die elpee uit 1954, waarvan ik de een deel van de hoes, gister op het blog zette, staat een calypso, Nederlandse gezelschapjes kwamen toen meestal niet verder dan het geijkte repertoire: "When Saints Go Marchin' In", "High Society", "Jazz Me Blues" of hoe ze allemaal ook mogen heten. Humph had oren aan zijn hoofd en is zich blijven vernieuwen, drie stukken van YouTube om het te bewijzen: een, twee en drie.

Humph

Een van de helden uit mijn jeugd, de Britse trompettist Humphrey Lyttelton, is overleden en alhoewel ik een in memoriam zou willen schrijven is dat momenteel onmogelijk, mijn fysiotherapeut heeft me de wijze raad gegeven alleen te staan, te lopen of te liggen: zitten mag niet, daarom slechts een deel van de hoes van de op 2 september 1954 opgenomen langspeelplaat "Humph at the Conway". Ik loop in de woonkamer heen en weer en luister en na bijna 54 jaar klinkt Humph me nog altijd als muziek in de oren.

Bob

"Hebben al die vakantiegangeâhrs hun ouduh troep mei nâh ut buìtenland genomen en veâhrkopen ze die rotzaui dâh nâh op straat op 30 april?"

Wobbe

"In 2025 as 'n egeltsje sonder problemen deur alle prowinsjes fan Maastricht tot Delfsyl lope kan en de boeren uutsturwen binne, het ut folk gin freten meer."

Bob

"Als ik ut goed begrèp moès dat wèf van Clinton ut in Pennsylvania voâhal hebbuh van oudeâhre nonnen met un latuh roeping, die tot hun vèftigstuh aan duh lopenduh band hadden gestaan van un inmiddels geslotuh fabriek."

Yunupingu

Geoffrey Gurrumul Yunupingu, een zevenendertigjarige, verlegen, blinde zanger, die in de taal zingt van de Yolngu van het Elcho-eiland, is een groot succes in Australië. Twee maanden geleden kwam zijn eerste solo-CD "Gurrumul" uit en belandde op de eerste plaats van de iTunesrootsmuzieklijst in Australië, maar inmiddels staat hij ook hoog op de algemene lijst. Yunupingu treedt op met zijn vriend en producer Michael Hohnen op contrabas.

Rijbewijs

De vaderlandse televisie heeft weer een nieuw item ontdekt: het rijbewijs voor de boven zeventigjarigen! Vorig jaar werd ik zeventig en moest ik naar een dokter, die me binnen vijf minuten 50 euro afhandig maakte zonder dat ik daarvoor een nota kreeg. Dat betekent dat wanneer de medicijnman iedere week zeven boven de zeventigjarigen (en een ieder boven de zeventig moet iedere vijf jaar gekeurd worden) 350 euro zwart verdiend. Over de ongevalstatistieken van boven zeventigjarigen hoor ik in de zogenaamde nieuwsrubrieken overigens niets.

Heren

De heren Albert Ammons en Pete Johnson dromen een boogie woogie.

Promotie

Terwijl de exotische festivals ons weer om de oren vliegen, verwaarlozen de Nederlanders hun eigen volksmuziek. Dat is al jaren zo en er komt geen verandering in. Dat gaat, in een met ons land vergelijkbaar land als Denemarken, wel even anders, al jarenlang brengt “The Danish Folk Council” ieder jaar een CD uit, met een verzameling opnamen van Deense solisten en groepen, die naar buitenlandse radiostations en bladen wordt gestuurd. Ik vind dat een voortreffelijke promotie en heb het idee inmiddels al zeker een jaar of acht bij diverse instanties proberen te slijten, maar op mijn voorstellen in gesprekken, emails en brieven komt zelfs geen antwoord. Net viel de “Folk & Roots from Denmark 2008”-CD in mijn bus en het is zoals altijd weer een feest. Waarom ik zo’n CD ook in Nederland wil? Omdat het vaderlandse solisten en groepen de kans geeft over de grenzen bekender te worden en wellicht ook op te treden. Er is ook hier voldoende kwaliteit aanwezig, maar de promotie, die je moeilijk aan de muzikanten zelf kunt overlaten, moet eindelijk eens professioneel van de grond worden getild. We hebben toch niet voor niets een Ministerie van OCW?

Herfietsen

Hij stond waarschijnlijk al vijfentwintig jaar onder het langzaamaan ingebakken stof als vijfde van voren in een rijtje tegen elkaar leundende fietsen in een garage: een Raleigh. Ik bedoel een echte, niet zo'n in het verre oosten gebakken modern kreng. Nee, deze dateerde (even een blik op de Sturmey-Archerachternaaf) uit 1957. Ik vond dat hij een nieuw leven verdiende, bovendien was mijn oudste zoon op zoek naar een fiets en voor twintig euro kon ik me onmogelijk een buil vallen. Ik pompte de banden op en na het vervangen van de ventielen hielden deze lucht. De enige echt kapotte zaken waren de versnellingskabel en de bel. Ik begon met kwast, doek en petroleum een langdurige schoonmaakoperatie en op sommige plaatsen kwam er fijn staalwol aan te pas. De Raleigh werd weer toonbaar. Met een in zwarte lak gedrenkte doek werkte ik daarna de kale plekken zo goed mogelijk weg. Uit de doos met Raleighreserveonderdelen kwamen een nieuwe kabel en het deel met kettinkje dat in de drieversnellingsnaaf gaat. Het werkte. Nu nog een Lucasbel en de verlichting controleren. Zelfs die deed het. Gistermiddag fietste ik op de Raleigh de straat uit. Noem je zoiets nu recyclen of herfietsen?

Gister heb ik hommels en strooks volk over de vloer gekregen. Eelke Goslinga kwam helendal uit Morra met een aardige verrassing: een teil met een spreuk van ons vader. Nu is Goslinga al jaren een goede kunde, maar ik had niet op zulk een prachtigmooi presentje gerekend. In het eerste plak omdat het mij ons vader in het hol brengt en in het tweede plak dat ik nu een teil heb die ik op het huisje hangen kan en elke keer dat ik daar zitten ga ons vader mij in het zin komt. En er zijn niet een protte mensen die op het huisje aan hun ouden denken en dat is spijtigergenoeg.

Vrouw Ymkje Sinnema - Meindertsma, Rotsterhaule

Pouwerwak

Ik word helendal warrig van ons buurvrouw van de andere kant van de buren. Vorig jaar zei ze tegen mij toen ik haar in een half blote billig voor haar stekje zag dat ze aan het jochen was, ik dacht voort en dadelijk weet Jochems vrouw dat, want jelui moeten weten dat Jochem naast de buurvrouw in de half blote billig woont. Maar ze was aan het jochen - dat is een soort van hardrennen - en had aldergeluks niks onschikkelijks met Jochem. Nu doet ze weer wat anders: ze is aan de pouwerwak. Dat is ook een soort van rennen, krek even anders, maar gelijk nuiver: een bult gezwaai van armtakken. Ze is aan de pouwerwak met een paar vrouwlui uit de nieuwe wijk, maar daar kan men zulks verwachten. Een Lentroever onder het gat en aan de pouwerwak, dat hoort bij de nieuwbouw. Maar niet bij ons in de buren, blinder!

Vrouw Ymkje Sinnema - Meindertsma, Rotsterhaule

Stoom 2

Het ultieme vaderlandse stoomnostalgenot:



met materieel dat nooit op Nederlandse rails of nooit in zo'n samenstelling op Nederlandse rails gereden heeft.

Stoom

Ga naar Frankrijk en maak een rit met een stoomtrein, gegerandeerd dat er een 141R, een 231G of een andere Franse stoomlok voor staat, in Duitsland en in Groot-Brittannië worden "nostalgische ritten" eveneens gemaakt met origineel materieel, in Nederland wordt meestal de geschiedenis vervalst door met Duitse loks te rijden en daar mag men nu mee doorgaan.

Hieronder een Engelse lok in Stratford on Avon, iedere zondag maakt hij 's zomers een aantal ritten van en naar Birmingham, vervolgens een volslagen verkeerd beeld van bijna een jaar geleden: een Duitse lok voor en een Duitse lok achter een trein in Friesland.

Beheimes

Zestig jaar geleden ging ik tijdens de schoolvacanties op vrijdag regelmatig naar de Leeuwarder Lange Marktstraat, daar was de veemarkt - daar werden de beheimes verhandeld. Inmiddels is die markt daar niet meer, maar de beheimes zijn er nog wel, die organiseren zo lees ik op derlui website een jiddisj festival: "Van 15 tot 20 april 2008 zal Leeuwarden met haar 1e internationale Jiddische Festival vijf dagen lang a yiddish shtetl in der medine zijn." Nou ga ik niet vervelend doen over de spelling van het woord jiddisj, men doet maar. Waar ik wel moe van word is het gebruik van dat woord als men in werkelijkheid joods bedoelt, maar om een of andere reden het woord joods niet wil gebruiken. En Leeuwarden een "shtetl in der medine"? In de mediene ja, maar een shtetl? Chotspe hat kaan schier.

originele handtekening van de schrijver Isaac Bashevis Singer in "The Penitent" in mijn boekenkast

Red Rodney

Het moet eind jaren zeventig geweest zijn. Aad Bos, VARA’s jazzman had me gevraagd hand- en spandiensten te verelenen bij het jazzfestival in de Meervaart, net zoals ik dat eerder had gedaan bij het Larens jazzfestival. Ik praatte wat met muzikanten en zorgde dat ze op tijd op het podium stonden. Een van de musici had mijn speciale belangstelling, Red Rodney, de eerste blanke trompettist, die ooit met Charlie Parker opnamen had gemaakt. Rodneys echte naam was Robert Chudnick en ik had een vaag vermoeden, dat hij me iets meer kon vertellen, niet over zijn spel met Parker, want over die samenwerking had ik het nodige gelezen, maar over Rodneys eigen start in de muziek. Rodney deed wat wegwerpend en zei, dat ik vermoedelijk van de muzieksoort waarin hij ooit begonnen was niets kon weten. Hij keek uiterst verbaasd toen ik vertelde, dat ik net een programma over klezmermuziek had gemaakt met behulp van 78-toerenplaten van mijn vader (klezmer was dertig jaar geleden een onontgonnen terrein in Nederland). Mijn volgende vraag was welke taal er in zijn ouderlijke woning gesproken werd: Engels of Jiddisj? Rodney had thuis in Philadelphia Jiddisj gesproken en zijn eerste muziek speelde hij op joodse feestjes. Ik was enthousiast: eindelijk ontmoette ik iemand, die me uit de eerste hand wat meer over klezmer kon vertellen. We maakten een afspraak dat ik hem zou interviewen en dat hij zijn verhaal in het Jiddisj zou doen. Een uur later zat ik tegenover hem in zijn kleedkamer, hij met zijn trompet op schoot en toen hij ook nog even liet horen, dat hij de klezmermelodietjes niet vergeten was, kon mijn dag niet meer stuk. Kort daarna heb ik een programma over hem gemaakt. Video: Red Rodney in een eerbetoon aan Charlie Parker.

ZIEK

Tie-En-Tie

Was het Kok, die behalve het socialisme ook de rest wat van waarde was in Nederland in de uitverkoop deed, zoals gas, electra, water en post? Post gaat nu zijn postkantoren sluiten omdat - hoe vindt je zo'n drogreden - post en postbank ons vanaf eigen verkooppunten beter van dienst kunnen zijn. De werkelijke reden is natuurlijk dat de aandeelhouders van Postbankeigenaar ING en van het Australische TNT meer winst willen maken In Frankrijk is het niet gelukt de postkantoren dicht te krijgen, in Engeland ontstaan zelfs bij de dreigende sluiting van een aantal postkantoren al hevige protesten . En wat gebeurt hier? NIETS (al zal opa over vijftig jaar vertellen hoe hij met eigen lichaam op de barricaden voor het postkantoor heeft gestaan, want in het vertellen van legendes zijn de vaderlandse opa's goed). TNT-Post zegt ons per folder dat er 750 extra verkooppunten in winkels bijkomen (nadat TNT-Post 500 postkantoren gesloten heeft) , netto verkooppuntwinst dus 250. Straks moeten we dus naar de AH, naar de Dirk of weet ik wat voor grootgrutter, voor een postzegel, want natuurlijk gaat de bakker, de slager, de kruidenier, de groentenman op de hoek geen postzegel verkopen. De kleine middenstand gaat van de postkantoorsluiting dus ook de kwalijke gevolgen ondervinden. Zelfs in "ons grote voorbeeld" de Verenigde Staten zijn er nog altijd postkantoren en heet de post US Mail, in Nederland is het postkantoor straks iets uit het verleden en heet de post Tie-En-Tie Post, waar niet de klant, maar de aandeelhouder het voor het zeggen heeft.

Venezuela

Marco Granados, fluit; Roberto Koch, bas, Henry Linares, cuatro en Leonardo Granados, maracas concerterend in het "Teatro Teresa Carreño, Sala Rivas", Caracas, Venezuela.

1892

De voorpagina en een bladzijde van een 116 jaar oude fietsfolder. Fietsen hadden in 1892 nog geen luchtbanden. Opmerkelijk is het feit dat veel fietstermen later in de autowereld terecht kwamen. In de folder noemt Newton al zijn fietsen roadsters, een woord dat we later als benaming voor een bepaald soort cabriolet tegenkomen. Een ander woord dat ook in de jaren negentig van de 19e eeuw onstond is carter, het is oorspronkelijk de eigennaam van een uitvinder, die een oliebadkettingkast uitvond, die op een Sunbeamfiets werd geinstalleerd.

"l' Outrance"

De "Cramptons" waren dan wel snel (de doorsnede van het aangedreven wiel was dan ook 2m.10) en uitstekend inzetbaar voor reizigerstreinen, met het trekken van de zwaardere goederentreinen hadden ze grote moeite. Je ziet dan ook vanaf het midden van de 19e eeuw diversiteit in het locomotievenpark ontstaan: er worden specifieke locomotieven voor reizigers- en voor goederentreinen gebouwd. "L'Outrance" is een serie reizigerstreinlocomotieven geconstrueerd voor de NORD, een nieuwe ontwikkeling is een draaistel voor, dat zagen we noch bij de "Buddicom", noch bij de "Crampton".

"Crampton" 2

De PLM, reed met "Cramptons" vanaf 1857 van Parijs via Lyon naar Marseille. De laatste stad is de thuisbasis van Massilia Sound System", hier met een oproep toch vooral "patois" te spreken. Massilia Sound System is een in de jaren tachtig geformeerde band, die de Franse en Occitaanse taal combineert met een raggamuffinritme.

"Crampton"

De voorlopers van onze fiets hadden even grote voor- als acherwielen, tot iemand op het lumineuze idee kwam het aangedreven wiel, het voorwiel, te vergroten zodat met elke trap en omwenteling een grotere afstand werd afgelegd: de hoge bi of "ordinary" was geboren. Precies zo'n ontwikkeling zie je in het midden van de 19e eeuw bij locomotieven, niet alleen de "Buddicom" is een voorbeeld van een machine met grote aangedreven wielen, ook de door Thomas Russell Crampton ontworpen en naar hem genoemde "Crampton" is zo'n locomotief. De "Cramptons" waren snel, tot 120 km/u, en in Frankrijk betekende "prendre la Crampton": de sneltrein nemen.

De dreigende terugkeer van een crimineel

Silvio Berlusconi (links op de foto), nog steeds verdachte in een onderzoek naar criminele activiteiten, maakt flink kans opnieuw premier van Italië te worden, een onderling van hem, Franco Frattini, is - hoe bestaat het - Europees commissaris van Justitie (zie dit blog d.d. 27/01/2008), een parlementslid van zijn partij is veroordeeld wegens corruptie, vierentwintig andere leden van Berluscopni's fractie in het Italiaanse parlement zijn vanwege andere criminele activiteiten veroordeeld. Al zijn Siciliaanse parlementsleden hebben banden met de mafia, en in een van zijn vorige premierperioden heeft Berlusconi de rechtsgang per wet dusdanig vertraagd, dat processen veertien jaar kunnen duren.

"Long Boiler"

Een door Robert Stephenson ontworpen zogenaamde "Long Boiler". Een locomotieftype dat door verschillende Franse constructeurs (o.a. Koechlin, Halette en Derosne & Cail) in 1846 werd gebouwd voor bijna alle Franse spoorwegmaatschappijen. In dit geval is het een machine voor de NORD met de naam Carnot, een Frans wiskundige. In dezelfde serie verscheen een locomotief met de naam Ruysdael. Zoals in die tijd gebruikelijk was zijn veel delen van de locomotief met hout bekleed. Later werd de achterste as naar achteren verplaatst om een stabielere loop te bevorderen. Ze zijn tot 1880 in gebruik gebleven.

"The Dixie Duo"

Een geluidsfimpje uit 1923 van het legendarisch tweetal "The Dixie Duo": Eubie Blake en Noble Sissle met "Affectionate Dan". Na de Eerste Wereldoorlog traden ze eerst in vaudevillerevues op, daarna schreven ze met behulp van Miller en Lyles "Shuffle Along", de eerste zwarte musical op Broadway.

"Saint-Pierre"

Vergeleken met de op de achtergrond staande, vlak na de Tweede Wereldoorlog in de Verenigde Staten gebouwde oliegestookte, 141R is de door William Barbour Buddicom in 1844 in Les Chatreux bij Rouaan gebouwde "Saint Pierre" een dwerg. Er zijn veertig locomtieven van dit type gebouwd en oorspronkelijk deden ze dienst voor reizigerstreinen tussen Parijs en Rouaan, later trokken ze goederentreinen, hoofdzakelijk met vis, tussen Dieppe en Parijs. Een locomotief uit de serie had in 1900 meer 1.300.000 kilometers gereden. De lijn Parijs - Rouaan was toen de "Saint-Pierre" in dienst kwam eigendom van een maatschappij die voor het merendeel in handen was van Britse aandeelhouders, het is daarom niet zo verwonderlijk dat de bouw van locomotieven voor de lijn aan een Brit gegund werd. Buddicom had voordat hij zijn fabriek in Frankrijk opzette in Crewe onder Alexander Allan gewerkt en diens invloed is in het ontwerp van de "Saint-Pierre" duidelijk te zien. De maximumsnelheid was 60km/u.

Heiny 4

George 2

Gisteravond keek ik naar het programma over Geert Mak en zag en hoorde ik een professor in de "Holocaust" (dat ik nog steeds een afschuwelijk woord vind) op uiterst pedante wijze uitleggen - de vingertoppen tegen elkaar - dat Mak niet de jongste bronnen had geraadpleegd: "tijdens de Wannseekonferenz was niet het lot der Joden bepaald, dat was al veel eerder gebeurd". Het zal best zo zijn, maar in zo'n serie is het in al zijn dramatiek in feite een futiliteit: kritiek van iemand, die van een bepaald onderdeel van de geschiedenis zijn vakgebied, zijn specialiteit, gemaakt heeft op een ander, die een enorm deel van de recente historie aan leken, door gebruikmaking van een populair medium, tracht uit te leggen. Ik ken de laatste bezigheid een beetje. Heel lang heb ik "The Music of Black Americans" van Eileen Southern als bron gebruikt als ik in mijn programma's iets over zwarte Amerikaanse muziek wilde zeggen. Sinds vorige week weet ik, dat Southern er soms naast zit. Zij stelt" The first recordings of black musicians that can be documented were made in 1901 when the Victor Talking Machine Company recorded Bert Williams and George Walker singinging popular songs and songs from black musicals of the period". Maar hoe zit het dan met de opnamen George W. Johnson, die ik gister op dit blog vermeldde? De eerste opname van hem werd in 1891 gemaakt, maar hij wordt door Southern niet eens genoemd. Ook andere opnamen dateren van voor 1901: het Unique Quartette, het Standard Quartette, het Oriole Quartette en Cousins & DeMoss gingen Williams en Walker voor. Veroordeel ik Southern vanwege zo'n manco? Nee, want waarschijnlijk zijn de opnamen ontdekt nadat Southern haar boek geschreven had, alle geschiedenis, dus ook de geschiedenis van de zwarte Amerikaanse muziek ontwikkelt zich, de kans dat er morgen meer feiten bekend zijn dan vandaag is groot: meer dan een eeuw lang hebben we in de veronderstelling verkeerd dat Edison de uitvinder was van de opnameapparatuur, dat blijkt onjuist, een Fransman, Edouard-Leon Scott de Martinville (foto), ging hem zeventien jaar voor: "Au clair de la lune" uit 1860.

Horden

FNC

Officieel heette de Franse vakbond Fédération Nationale des Travailleurs, Cadres et Techniciens des Chemins de fer de France, des Colonies et des Pays de Protectorat, kortweg Fédératon Nationale des Cheminots en nog korter FNC. Diezelfde Franse vakbond was uiteindelijk verantwoordelijk voor de bouw van een serie Franse autorails. Dat klinkt vreemd, maar kort na de Tweede Wereldoorlog dreigden een aantal korte landelijke, niet rendabele trajecten door de SNCF te worden gesloten. Niet rendabel, omdat het rijden met dan wel een door een stoomlocomotief getrokken rijtuig, dan wel een grote autorails te kostbaar was. De FNC, bang voor het verlies van banen, stelde voor een licht type autorails te bouwen en onder leiding van Louis Cantat, inspecteur divisionnaire du service du Matériel de la région Ouest werd door Billard in Tours een tweetal prototypes gebouwd (X 8011 en X 8012). De latere seriebouw zou bij de Compagnie Générale de Construction de Saint-Denis (CGC) plaatsvinden. De FNC 30’s deden dienst in de serie X 5601 - 5630, later volgde een vervolgserie. Behalve in het noorden, deden ze overal in Frankrijk dienst. De regio Sud-Est had zelfs een drietal dat in Geneve kwam. De maximale snelheid was 65 km/u. Een aantal had namen, zoals “La Touraine”,

“L’Aveyron”, L’Alsace”, “L’Adour”, La Savoie” en “L’Yonne”, maar daaraan werd spoedig een eind gemaakt.

George

Een hele periode, nadat ik gestopt was met "De Gezamenlijke Zenders Peazens en Moddergat", heb ik thuis heel weinig muziek beluisterd, omdat ik voortdurend in mijn hoofd programma's bleef maken. Langzamerhand is dat verdwenen, maar sinds vorige week wordt ik weer ernstig door deze behoefte gekweld. Het komt door twee CD's, die ik uit de Verenigde Staten heb laten komen: een dubbel CD met zwarte muziek opgenomen tussen 1891 en 1922 en een CD met sterren van "Minstrelshows" uit het eerste kwart van de vorige eeuw.

Vooral met de laatste CD "moet" ik iets doen, omdat hij teruggaat naar een periode van het eerste Amerikaanse amusement: artisten, die in kleine of grotere troepen het nieuwe land doortrokken en het publiek vermaakten met zwart gemaakte gezichten: karikaturen schetsten van vooral het vrolijke leven van de zwarte slaven op de plantages voor de Amerikaanse burgeroorlog. Dat blanken dat deden is niet zo vreemd: lachen om een minderheid gebeurt nog steeds, maar dat zwarte Amerikanen, n.b. met eveneens zwart gemaakte gezichten, dat ook deden, is merkwaardig.

Maar ook buiten het minstrelcircuit werden zg. "coon songs" gezongen: George W. Johnson, een zwarte Newyorkse straatartist, nam in 1891 het door de blanke banjospeler Sam Dewere gecomponeerde "The Whistling Coon" op, zeven jaar later gevolgd door het niet minder rascistische "The Whistling Girl".

Heiny 3

Folklore

Dat folklore kan ontaarden in edelkitsch is genoegzaam bekend. Ik hoef alleen maar Oosteuropese en Ierse dansgezelschappen in herinnering te roepen. Acrobatisch gehuppel heeft zijn charme, maar het heeft niets met folklore te maken, het heeft er hooguit een aantal elementen aan ontleend. En voordat ik nu de adepten van Riverdance over me heen krijg, het gebeurt overal: in Turkije bv. worden mensen met bandrecorders het platteland opgestuurd, die verzamelen hier en daar wat melodietjes, die worden in Ankara in notenschrift omgezet, vervolgens voor orkest gearrangeerd en uitgevoerd.

Soms zit ik met open mond te kijken naar wat als folklore wordt gepresenteerd.

Recent schreef ik een stukje over de zusters Bhoshe en Mangeshkar (respectievelijk 27 en 28 maart j.l.), twee beroemde zangeressen in Bollywoodfilms. Klaarblijkelijk werkt de Nepalese film op exacte dezelfde wijze als de Indiase, alleen wordt dit fragment als "Nepali folk music" verkocht.

Heiny 2

Heiny

Bob

Nâh duh Europese commissaris voâh telecommunicatie Viviane Redding mobielties in vliegtuiguhn toestaat, krègt duh rès van duh passagieâhs dan wattuh, zodat ze ut gekwaak niet hoeven aan tuh hôre?

Hynkel

Voor wie het vergeten was: Charlie Chaplin als Hynkel in "The Great Dictator".

Holger

Imitatietaal

Ik zong toen ik elf jaar was, liedjes die ik op de radio hoorde na in een zelf gemaakt Engels, de echte woorden leerde ik pas jaren later. En we hebben het allemaal gedaan: praten in een imitatietaal, tot ware kunst verheven door Charlie Chaplin in "The Great Dictator". Maar hoe klinkt Nederlands een vreemdeling in de oren? De in Marokko geboren Franse komiek Gad Elmaleh laat het horen!

De vaderlandse televisie staat bol van de competitieprogramma's, of het nu om "Boer zoekt vrouw" gaat of "De grootste royaltykenner van Nederland": er is altijd een winnaar. In Frankrijk bestaat een programma waarin een deskundige jury, klaarblijkelijk met gebruik van een groot aantal Engelse termen, de zangtalenten van de deelnemers beoordeelt, ook daarmee steekt Elmaleh in de gedaante van diverse deelnemers de draak.

Oliver

Gistermiddag anderhalf uur geluisterd naar opnamen uit 1923 van King Oliver op een op Archeophone verschenen dubbelCD. Achtenzeventigtoerenplaten van Oliver's Creole Jazz Band heb ik nooit gehad, wel een albumpje met twee vijfenveertigtoerenplaatjes, dat ik ooit uitleende aan een televisieregisseur en nooit terugkreeg. Later kocht ik een langspeelplaat van het orkest en eind jaren negentig een op Retrieval verschenen dubbelCD met exact dezelfde nummers als die op de Archeophone-CD's. Het bezit van langspeelplaat, Retrieval- en Archeophone-CD's betekent dat ik sommige nummers drie keer heb. Is dat geld over de balk smijten? Nee, want het verdoeken, overschrijven, of hoe je ook wilt noemen, van achtenzeventigtoerenplaten op CD gaat kwalitatief nog steeds vooruit, afgezien dat het om te beginnen gaat om het vinden van meer dan tachtig jaar oud, zo min mogelijk beschadigd, origineel materiaal. Grammofoonplaten hadden in de jaren twintig heel wat te lijden, de zware arm en stalen naald beitelden zich als het ware een pad door de groef. Wat er op de Archeophone-CD's staat is schitterend, maar dat wil niet zeggen dat over en jaar of tien niet een nog beter resultaat geboekt wordt. Het bovenstaande stukje overlezend, kom ik tot de ontdekking dat ik met geen woord over de muziek geschreven heb, maar dat komt omdat ik waarschijnlijk in de veronderstelling verkeer, dat iedereen de muziek van Oliver's Creole Jazz Band kent, zo niet, maak kennis met een van de allereerste jazzorkesten, waarin onder meer Joe Oliver en Louis Armstrong op cornet, Honore Dutrey op trombone, Johnny Dodds op klarinet, Lilian Hardin op piano, Bill Johnson op banjo en Baby Dodds op drums. (Archeophone ARCH OTR-MM6-C2)

Vallenato

Net als in de muziek uit het Noorden van Mexico en het Zuiden van Texas speelt de drierijknoppenaccordeon (zie blog van eergister) een voorname rol in de vallenato-(uit de vallei)-muziek in Columbia. Vallenato is wel eens omschreven als de muziek van dienstmeisjes en taxichauffeurs.

"Navidad" van Anibal Velasquez.

TON

Bennu auk zo tchos op Nedechland?

Bali

Balinese gamelanmuziek: Gamelan gong kebyar. Ik ben nog eens even in mijn platencollectie gaan kijken. Wonderlijk dat de oudste opnamen die ik uit Bali heb niet door een Nederlander gemaakt zijn, maar door Amerikanen. Bruce en Sheridan Fahnestock, twee broers, die opgroeiden in de staat Long Island en enorme zeilliefhebbers waren. Uiteindelijk zeilden ze met een vijfkoppige bemanning met de schoener "Director" in opdracht van het "American Museum of Natural History" (een bezoek meer dan de moeite waard) in New York naar de Stille Oceaan om een snel veranderende wereld vast te leggen. Een tweede expeditie volgde in 1940, waarbij veel opnamen gemaakt werden. De in Bali opgenomen muziek staat op de CD "Music For The Gods", deeluitmakend van de Library of Congressserie "Endangered Music Project", RYKO RCD 10315.

De Haag

Maandag laatstgeleden zei ons oudste zoon: "Ik moet woensdag op De Haag aan, heeft moeder geen nocht om mee te gaan, dan heeft zij nog wat verdivedatie." Dus wij gister al vroeg afgezet naar de residentie, waar hij een vergadering met zijn werk had. Het was tijge druk onderwegs en dat er niet meer gebeld wordt in de wagen is een allerovergrijselijkste leugen, want ik zag heeltijden weer mensen met de hand aan het oor en ik ken mij niet indenken dat ze allemaal oorsuizingen hadden of met de kleine vinger oorvet aan het wegpulken waren. Ons zoon heeft mij dichtbij het Centraal Station afgezet en ik ben toen de stad ingeknoffeld, want harrekrastus wat liggen de straten er mal bij en met moet oppassen dat men niet onder de fiets komt. Die overkomelingen veranderen zich nergens om. Maar ik heb ze goed afgesnuiterd, wat denken ze wel, een oud mensje aan te rijden? Ik kan er nog lelijk over worden. Verders heb ik mij vernuiverd dat er zo'n protte mensen op een dag door de week niet aan het werk waren, want och heden, wat waren er een bult bij de dijk. Ik was blij dat we weer op huis aangingen.

Vrouw Ymkje Sinnema - Meindertsma, Rotsterhaule.

Spoorlijn

Klaarblijkelijk zitten er meer Brabanders dan Friezen en Groningers in de Tweede Kamer, nu een spoorlijn tussen Utrecht en Breda wordt overwogen en de Flevolijn is afgeblazen.

Zimbabwe

Mugabe Zugabe?

Martinez

De legendarische accordeonist Narciso Martinez. Alhoewel ook hij, net als andere musica-norteña-accordeonisten, geprobeerd heeft de knoppenaccordeon te vervangen door een accordeon met een pianoklavier is dat nooit gelukt: het publiek wilde het niet. Martinez werd in 1911 geboren in Reynosa, Tamaulipas, Mexico net over de grens van de Verenigde Staten, in datzelfde jaar verhuisde het gezin naar Texas. Hij leerde accordeospelen op het instrument van een oudere broer, maakte zijn eerste plaatopnamen in 1936 en kreeg al gauw de bijnaam "El Huracan del Valle".

Bugatti

In 1933 verscheen het protype van de Bugatti "Wagon Rapide" in het Saint-Lazairestation in Parijs. Voorzien van vier motoren, oorspronkelijk gedacht voor de in feite onverkoopbaar gebleken "La Royale" (Type 41), was het een meesterzet om de automotoren in railvoertuigen te gebruiken. Op 30 juli vertrok de toenmalige Franse president Albert Lebrun van Saint-Lazaire naar Cherbourg, een afstand van 372 km, die in 3 uur en 15 minuten werd afgelegd. Te zijner ere ging de Wagon Rapide "Présidentiel" heten. In 1934 werden verdere snelheidsproeven ondernomen en op 24 october behaalde de "Présidentiel" 192km/u, 8 kilometer verwijderd van de snelheid waarnaar Bugatti streefde (maar wel 32km/u sneller dan in 2008 op de Nederlandse hogesnelheidslijn zal worden gereden!).

De bestuurder zat in een kiosk in feite bovenop de trein, in de eerste video een "Présidentiel", in de tweede video een "Wagon Rapide Triple", met een verhoogde kiosk, maar het zicht van de bestuurder op de baan moet desalniettemin abominabel geweest zijn.

Verleden jaar op dit blog

8.11.07

2057

11 juli 2057 Koningin Catharina-Amalia opent de HSL-Zuid.
12 juli 2057 Wegens problemen met de infrastructuur wordt de HSL-Zuid tijdelijk buiten gebruik gesteld.
7 november 2063 De HSL-Zuid wordt opnieuw opgeleverd. Er kan voorlopig met een snelheid van 80 km/u. worden gereden.
3 april 2065 De snelheid van de treinen wordt tot 90 km/u. verhoogd, de verwachting is dat m.i.v. 1 april 2073 op het Nederlandse traject met volle snelheid kan worden gereden.
2 april 2073 De volle snelheid blijkt een 1-april-grap.

GWOT

Renault

De Renault XBD 3510 rolde in 1939 uit de fabriek en is van het type ABJ3, oorspronkelijk besteld door de ETAT, werd hij de door de SNCF afgenomen. De ABJ3’s zijn gemakkelijk te herkennen aan de grote op het dakgeplaatste radiateur, een eenvoudige oplossing om schade door steenslag uit het ballastbed te voorkomen De maximumsnelheid was 100km/u. In 1958 reden er nog 33ABJ3’s, in 1975 nog 4 vanuit het depot Rouen, in 1976 werden die ook afgeschreven.

De “autorail panoramique” kwam in februari 1959 in dienst en werd aangedreven door een 800PK V12-motor, die later tot 605PK werd teruggebracht omdat de koeling onvoldoende bleek. Oorspronkelijk kon deze autorails een rijtuig meenemen, maardat was na het terugbrengen van het aantal PK’s afgelopen. De koepel voor de eersteklaspassagiers was van polyester. De tien “panoramiques” deden in het zuidoosten van Frankrijk dienst vanuit het depot Marseille. In 1980 verdween de eerste van de rails, eind 1984 reden er nog slechts vier vanuit het depot Nimes, in 1985 werden ook die afgeschreven. Er is een viertal bewaard gebleven.

Vanwege de asymetrisch geplaatste kiosk werd de X3800 “Picasso” genoemd. Deze autorails (met een totaal aantal van 251) werden niet alleen door Renault gemaakt, maar ook door De Dietrich en de Ateliers de Constructions du Nord de la France (AFN). Het prototype, de X 3801 werd in 1950 door Renault afgeleverd. De "Picasso's" hebben in heel Frankrijk dienst gedaan.

Okinawa

Het is een merkwaardig allegaartje, dat we in deze popvideo uit Okinawa voorgeschoteld krijgen: een mengsel van originele, zij het versterkte, sanshin-(letterlijk: drie snaren)klanken met zo ongeveer alles wat de westerse popmuziek te bieden heeft. Op de foto een sanshin.

Bij de dealer

Decauville

Decauville, een in Corbeil gevestigde locomotiefbouwer, maakte tussen 1898 en 1911 ook auto’s, waarvan in ieder geval een model zo succesvol was, dat het in Duitsland en Italië in licentie, respectievelijk als Wartburgwagen (Dixi) en Marchand, werd vervaardigd. Decauville bouwde in het begin van de jaren dertig autorails voor de NORD en leverde in 1935 twee autorails aan de ETAT, waarvan de neus niet veel afweek van de TGV van vandaag. Later, tussen 1937 en 1939 was Decauville betrokken bij de bouw van de door Les Acieries du Nord ontworpen Standard. De X 23145 reed oorspronkelijk onder nummer ZZ445 bij de NORD. In 1970 werden de laatste Standards afgeschreven, sommige hadden toen meer dan drie miljoen kilometers gereden.