Citaat:
"Geert van Oorschot (1909-1987) deed voor Hermans niet veel onder in complexiteit. Hij was een groot uitgever en een grote schurk. Hij kon mensen diep voor zich innemen, hij kon zich als geen ander gehaat maken. Van Oorschot deed alles in grote maten. Al zijn gebaren hadden het schmierende van een oude vedette, hij kon liegen dat het gedrukt stond en harteloos zijn als een Italiaan."
Deze kwalificatie van Van Oorschot las ik in "De mislukkingskunstenaar Willem Frederik Hermans. Biografie, deel 1 (1921-1952)"* van Willem Otterspeer.
Natuurlijk kocht ik het boek meteen nadat het uitgekomen was: zevenenvijftig jaar geleden schreef ik mijn scriptie Nederlands op de Haagse Rijkskweekschool over de polemiek van Hermans en sindsdien is me weinig van Hermans ontgaan, bovendien lees ik graag een biografie en of die nu over Teddy Roosevelt of Jaap & Ischa Meijer gaat is me om het even. Dus je zou kunnen veronderstellen dat Otterspeers boek aan mij welbesteed zou zijn. Maar dat is het niet! Het is een bij tijd en wijle onleesbaar geschrift met soms bladzijdenlang minitieus gepsychologiseer en details die in een goede biografie niet of nauwelijks ter zake doen. Otterspeer had toegang tot het volledige Hermans archief, maar wist duidelijk geen maat te houden: dit deel telt, afgezien van de voetnoten, 782 pagina's en dan zijn we pas in 1952, deel 2 zal de latere jaren tot Hermans dood in 1995 bevatten.
Het citaat maakt een beetje duidelijk wat ik bedoel. Wat moet ik hemelsnaam met een zin als "Van Oorschot deed alles in grote maten", terwijl ik weet dat hij als uitgever zelf boekhandels bezocht om zijn boeken te slijten. Dat kun je toch moeilijk "grote maten" noemen. Wat moet ik met een kwalificatie "harteloos als een Italiaan"? Zijn Italianen harteloos of houdt Etterspoor niet van pasta?
* De Bezige Bij, Amsterdam. ISBN 978 90 234 76610.
