Wobbe

"As ik my soa deur de stad beweech, denk ik faak as ik nou noch jong weze su, dan su ik, as ik dy kynders met hun feulsten te lude radio's in hun oren hoor, un winkel in gehoorapperaten beginne, want daar falt aansens feul geld met te ferdienen."

Mondmuziek

Zegt het woord "scat" nog iets? Ik weet het niet, ik hoor het weinig meer: nonsenswoorden gezongen op een jazzritme. Calloway deed het, Armstrong deed het, Fitzgerald deed het. Ik heb zelfs drie CD's met scattende dames en heren van 1924 tot 1941. Voor de de liefhebbers volgen hier de titels en de nummers: "Anthology of Scat Singing", Volume 1, 2 en 3, Masters of Jazz Media 7 MJCD801, 802 en 803). Een kleine waarschuwing vooraf aanschaf: je wordt er heel vrolijk van.

De Schotten en Ieren kennen iets vergelijkbaars, alhoewel, alhoewel? Vergelijken is altijd gevaarlijk, maar op mij heeft het "lilting" en "mouthmusic" dezelfde blijmakende invloed als scatten.

Fiat 2

De Grand Prix de l'Automobile Club de France werd in 1907 op dinsdag 2 juli verreden op het Circuit de la Seine-Inférieur, een driehoek van bijna 77 kilometer tussen Dieppe, Londinières en Eu. De totale te rijden afstand bedroeg ongeveer 800 kilometer. Er waren 16 deelnemende merken (10 Franse, 1 Amerikaans, 1 Zwitsers, 1 Belgisch, 1 Italiaan, 1 Duits, 1 Brits) met in totaal 37 wagens, die allemaal rond de 1000 kilogram wogen en per 100 kilometer niet meer dan 30 liter benzine mochten gebruiken. Ze waren herkenbaar aan de initialen van het merk gevolgd door een nummer. Fiat had drie wagens in het veld: F-1 werd gereden door Vincenzo Lancia, F-2 door Felice Nazzaro en F-3 door Louis Wagner. De viercylindermotoren hadden een inhoud van iets meer dan 15 liter. De race werd gewonnen door Felice Nazzaro in 6 uur, 46 minuten en 33 seconden, 17 van de 37 wagens reden de race uit, de laatst aankomende wagen was een Belgische Germain met een tijd van 10 uur. 53 minuten en 42 seconden.

Fluit

Tinwhistler en zanger Micho Russell werd geboren in 1915 in Doolin, County Clare in het westen van Ierland.

Fiat

Alhoewel de auto er nauwelijks uitziet als een racewagen, was hij dat wel degelijk: het is de Fiat 24PK Corsa uit 1902, voorzien van een viercylindermotor met een inhoud van meer dan 6 liter. De voetrem werkte op de transmissie, de handrem alleen op de achterwielen. (De oudste auto, die ik ooit reed, een Arrol-Johnston uit 1911, remde op precies dezelfde manier, ik kwam er al snel achter, dat de rem op de transmissie betrouwbaarder was dan de rem op de achterwielen.) De maximumsnelheid van de Fiat is 95km/u. Vincenzo Lancia, de latere oprichter van de Lanciafabriek, won in 1902 twee wedstrijden met bovenstaande wagen.

Wobbe

"Nou André Rieu de "Europese Mediaprijs" kregen het foor syn ferdiensten voor de klassyke musyk, fyn ik dat de uutgever van de Bouquetreeks de "Europese Mediaprijs" mut hewwe foor syn ferdiensten voor de literatuur."

Hendrik en Agaath 2

Bij de aanschaf van de electrische fietsen waren Hendrik en Agaath niet over één nacht ijs gegaan, ze hadden eerst een reeks folders in huis gehaald en zich daarna laten voorlichten door één van de plaatselijke rijwielhandelaren. Uiteindelijk hadden ze voor Gazelles gekozen en werden het twee Orange Innergy's in grey alumina en night blue. Hendrik had wel gemopperd over de belachelijke namen, maar Agaath had dadelijk voorgesteld het woord orange op zijn Frans uit te spreken. Voor Agaath was Hendrik nu Pierre Pelle à sa Gazelle. Hendrik had grootvaders dictionnaire geraadpleegd om te zien of pelle wel bestond in het Frans en waarachtig een pelle à tarte was een taartschep.

4 Broers

Drie tenorsaxofonisten en een baritonsaxofonist: Zoot Sims, Herbie Steward, Stan Getz en Serge Chaloff vormden de "Four Brothers" in de Second Herd van Woody Herman. Jimmy Giuffre componeerde het gelijknamige "Four Brothers", hier uitgevoerd op vier fagotten en een contrafagot door Francisco Formiga, Filipe de Castro, Catherine Carignan, Alexandre Silverio en Ariana Pedrosa.

Curieus

Deze week vond ik mijn oude telefoonboek terug. In dat boek trof ik bovenstaande brief (die ik hieronder in zijn geheel heb overgetikt) n.a.v. een Moondogsprogramma, dat ik destijds gemaakt had over Joodse muziek. Ik herinner me, dat ik de man gebeld heb en ik heb hem ongetwijfeld een platenlijstje gestuurd. Curieus dat een 75-jarige Brit, die geen woord Nederlands sprak ,naar Hilversum 3 luisterde.

Wobbe

"Ajju soa om je heen siene, dan mutte je konkludere dat dur ferdomd weinich enerzie inne enerziedrankjes sit. Want men is noch te beroerd om de lege blikjes inne fullisbak te smyten."

Andere soep

De heren Peter & Gordon Scott in de weer met bestek, of preciezer met soeplepels, als begeleiders van gitarist Tim Wheeler. Voordat U vanavond aan de maaltijd gaat en U denkt, dat probeer ook even nu het bestek nog schoon is, eerst een kleine cursus van Tran Quang Hai. Succes!

Hendrik en Agaath

Hendrik en Agaath hadden lang geaarzeld, maar uiteindelijk het huis in de Dordogne toch maar niet gekocht en in plaats daarvan de bovenverdieping van hun huis laten renoveren en ieder een electrische fiets gekocht. Hun zoektocht in Frankrijk had wel zijn sporen nagelaten, ze waren allebei weer Frans gaan lezen. Hendrik had genoten van "Les Aventures de l'Abbé Cacque", Agaath had na veel zoeken haar oude Franse schoolboeken terugevonden en ze communiceerden in huis, zelfs nu de Dordogne definitief niet doorging, nog steeds in het Frans. Het gecheri en gecherie was niet van de lucht en de electrische fiets heette le vélo électrique, want "le cabinet sert l'homme", alhoewel Hendrik, nadat hij de vertaling van "het gemak dient de mens" woord voor woord in het van zijn grootvader geërfde Nederlands-Franse woordenboek had opgezocht, twijfelde aan de juistheid van de vertaling.

Variant

Regel voor Wildersadepten:

Ik heb niets tegen jazzmusici. Ik heb iets tegen jazz.

Ben ik dood?

Ontving vanmorgen deze email:
"Your Contract Inheritance ATM VISA CARD is ready but Mrs.Cain sent mail to us that you are dead and can claim your fund as the sister .Are you dead? Please Call me on this numbers +2347031353189 or reply through my private E-mail: sanusilamidoam1@sify.com YOURS, Dr.Sanusi Lamido."
Weer een Nigeriaan, die denkt dat ik gek ben.

Lezen

Ik was ooit voor een zakelijk bespreking in Westerbork, omdat mijn gesprekspartner daar woonde,verder heb ik de plaats altijd gemeden, net zoals ik nooit de behoefte heb gevoeld om een bezoek te brengen aan Auschwitz. Dergelijke oorden zitten in mijn hoofd en mijn ogen hoeven geen bevestiging van ellende. Ik hoor dat de namen van de vermoorden momenteel worden gelezen, hoe de keuze tot stand komt door wie dat mag gebeuren, weet ik niet. Dat Jules Schelvis, als overlevende van Sobibor leest, begrijp ik. Maar waarom langzamerhand alles in dit land ontaardt in een manifestatie van en door bekende Nederlanders, begrijp ik niet. Daarom zet ik de namen van mijn vermoorde naaste familieleden hieronder op een rijtje, zij verdienen mijn aandacht, niet de bekende Nederlanders:

Levie Bloemendaal - Amsterdam 27 mei 1886 - Auschwitz 10 september 1942

Judikje Bloemendaal - Keizer - Leeuwarden 10 juni 1880 - Auschwitz 10 september 1942
Izaak Aletrino - Amsterdam - 31 oktober 1907 - Sobibor 23 april 1943
Bertha Aletrino -Bloemendaal - Leeuwarden 19 december 1909 - Sobibor 23 april 1943
Meijer Lisser - Amsterdam 4 juli 1907 - Midden-Europa 28 september 1944
Gerson Krant - Amsterdam 18 maart 1914 - Auschwitz 23 september 1942
Josephina Krant - Bloemendaal - Leeuwarden 21 juli 1915 - Auschwitz 30 september 1942

It giet net oan

Wie de televisiereclamespot destijds maakte weet ik niet meer, maar een grappig onderdeel was het onderscheid tussen het Nederlandse en het Friese net. Net in het Fries betekent niet, het Nederlandse net is in het Fries krekt. Waar ik me een tikkeltje over verbaas is dat twee Vrij-Nederlandjournalisten niet even de moeite nemen om een Fries te raadplegen als ze een Friese zin neerschrijven, want "It giet niet oan" is natuurlijk onzin, ze schrijven toch ook niet "It shall niet happen"?

Anskaffe

Liwadders mutte fandaach "Trouw" anskaffe - se mutte niks fanself -, mar se doene der goed an ut blad te kopen, want der staat un aardich stuk in ower 'n besondere Liwaddder: Hendrik ten Hoeve. Ik hew, deurdat ik in '53 al uut Liwadden futgaan bin, de man noait kend, mar as ik syn op 13 desember fan ut forich jaar geeindichde levensloap soa lees, dan het hij 'n bysonder mins weest: teugen de demping fan 't Vliet, teugen de fersoademytering fan ut Saailand en altyten inne weer weest met 't promoaten fanne stad, oek deur stadkuierkes foar kynders.

Opheffen

Interessant: de SP wil de provincie Gelderland opheffen omdat de inwoners zich wel Achterhoeker, respectievelijk Veluwenaar of Betuwenaar voelen, maar geen geen Gelderlander. Nu woon ik niet in Gelderland dus ik kan moeilijk over het gevoel van de Gelderlander oordelen. Het enige dat me te binnenschiet als ik aan Gelderland denk is Gelderse rookworst. Maar voor alleen rookworst zou ik een provincie ook opheffen. Trouwens als we toch aan het opheffen zijn, komt de provincie waar ik woon, Noord-Holland, eerder in aanmerking dan Gelderland: want ik probeer me sinds een kwartier hartstochtelijk het Noordhollandergevoel eigen te maken. Het lukt niet. Opheffen dus dat samengeraapte zootje: Westfriezen, Haarlemmermeerders, Gooiers, Zaankanters, Kennemmerlanders, Amsterdammers, Texelaars en Wieringerwaarders: weg onder de knoet van Haarlem.

Cijfers

De gemiddelde Keniaan verdient € 549,70 Euro's per jaar, een parlementslid in dat land verdient belastingvrij 187 keer dat bedrag. Vergelijken we dat met Nederland dan zou een lid van de Tweede Kamer in plaats van € 92.899,87, €5.610.000 per jaar verdienen.

De Amerikaanse Fordfabrieken leverden in 1938 onderdelen aan Nazi-Duitsland, zodat de 3150 vrachtwagens, nodig voor de invasie van Tsjechoslowakije, konden worden afgebouwd.*
Sarah Palin won de burgemeestersverkiezing in Wassila in 1996 met een meerderheid van 211 stemmen van John Stein. Palin omschrijft Stein in haar autobiografie "Going Rogue" als "wasn't born-here, raised-here, gonna-be-burried-here type of a hometown guy". Wat Palin bedoelt is: de man mag dan wel het Lutherse geloof aanhangen, maar hij is een Jood.

* In datzelfde jaar onving Henry Ford t.g.v. van zijn verjaardag namens Hitler het grootkruis in de orde van de Duitse adelaar.

Doctors vs. Gun owners

Onving net een email van een Amerikaanse vriend, die volgende vergelijking op het internet ontdekte:

Doctors vs. Gun owners
Doctors
(A) The number of physicians in the U.S. is 700,000.
(B) Accidental deaths caused by Physicians per year are 120,000.
(C) Accidental deaths per physician is 0.171.
Statistics courtesy of U.S. Dept of Health and Human Services.

Guns
(A) The number of gun owners in the U.S. is 80,000,000.
(B) The number of accidental gun deaths per year, all age groups, is 1,500
(C) The number of accidental deaths per gun owner is .000188.
Statistics courtesy of FBI

So, statistically, doctors are approximately
9,000 times more dangerous than gun owners.

Jugbands

Of je het nu herkauwen of recyclen wilt noemen dat doet er niet zoveel toe, maar soms komt muziek uit een voorgaande periode terug, al dan niet in originele, dan wel in gewijzigde vorm. Toen in het Grootbritse in de jaren vijftig, eerst als een zijlijntje van dixielandmuziek, skiffle opdook, was het allesbehalve nieuw: die wasborden, theekistbassen, kazoo's en kammetjes hadden we vijfentwintig jaar eerder kunnen zien en horen, alleen heette de muziek toen niet skiffle, maar jugbandmuziek en werd die muziek door zwarten in de Verenigde Staten gemaakt. De jug was een meestal een aarden kruik, waarop een tuba-achtig geluid werd geproduceerd. Is skiffle typisch de Britse revival van jugbandmuziek, in de Verenigde Staten zelf werd het in de de jaren zestig onder de oude naam geproduceerd, zij het niet door (zoals oorspronkelijk) zwarte, maar door witte muzikanten.

Nu de voorbeelden eerst een originele jugband: Whistler's Jug Band met "Foldin' Bed"

Vervolgens twee voorbeelden van wasbordbands uit de vroege jaren dertig: de Washboard Rhythm Kings (foto) en de Washboard Serenaders.

Lonnie Donegan was Englands meest bekende skiffelaar, het instrumentarium leek trouwens niet op dat van de jugband. The Beatles begonnen ooit als skifflegroep The Quarrymen. In Nederland had je destijds The Mosam Skiffle Group uit Maatricht en The Lighttown Skiffle Group uit Eindhoven.

In de Verenigde Staten waren in de jaren zestig twee bands populair: Jim Kweskin & The Jug Band (met Geoff Muldaur, Maria D'Amato - later - Maria Muldaur, Bill Keith, Fritz Richmond, Mel Lyman en Richard Greene) en de Even Dozen Jug Band (met een wisselende bezetting, ondermeer Stefan Grossman, Pete Siegel, Dave Grisman, Fred Weisz, John Rifkin, John Sebastian, Bob Garland, Steve Katz en Danny Lauffer).

David Holt

David Holt, de man "doin' the hambone" laat twee instrumenten zien,en horen, die oorspronkelijk niet als voor dat doel ontworpen zijn: het wasbord en de whiskeyfles.

Doc Watson

Meer mondharmonicaspel, maar dan van de legendarische gitarist Doc Watson. Ooit interviewde ik de blinde meester in Amsterdam, hij stak zijn hand uit naar de bloemen op de vensterbak en zei primula's, hij aaide over de bloempot waar de primula's in stonden, rook aan zijn hand en zei messing. Hier treed hij op met David Holt, die zijn lichaam als slaginstrument gebruikt: het zogenaamde "hambone".

DeFord Bailey

De "Grand Ole Opry" was een blanke aangelegenheid met één uitzondering de in 1899 geboren mondharmonicaspeler DeFord Bailey. Zijn grammofoonplaatopnamen verschenen zowel in de "race- als de "hillbilly"-series, want ook op platenlabels vond segregatie plaats. Bailey ontmoette zodra de "Grand Ole Opry door de zuidelijke staten op tournee ging, enorme problemen, want hij mocht niet logeren waar de andere artiesten verbleven. Dit is zijn beroemde solo "Fox Chase".

Uncle Dave

Tot in de vroege jaren zestig wist ik nauwelijk iets van witte Amerikaanse folklore, maar ik raakte geinteresseerd toen ik van een Israeli twee elpees kreeg, eentje was van Uncle Dave Macon, de eerste ster van de Grand Ole Opry. Geboren in 1870 in Warren County, Tennessee, verhuisde hij in 1873 naar Nashville waar zijn ouders een artiestenpension begonnen en waardoor de kleine Dave de gelegenheid een schat van liedjes te leren. Op zeventienjarige leeftijd begon hij zijn eigen bedrijf, de "Macon Midway Mule and Wagon Transportation Company", maar in de wijde omgeving van zijn toenmalige woonplaats Kittrell. stond hij bekend als komiek en banjospeler. Zijn optredens waren altijd gratis, dat veranderde pas in 1918 toen hij gevraagd werd op het feest van een rijke boer op te treden. Toevallig was op dat feest een impressario aanwezig, die hem meteen strikte voor een theateroptreden. In 1926, hij was inmiddels 56 werd hij aangetrokken door de Grand Ole Opry, een radioprogramma uitgezonden via WSM vanuit Nashville, Tennessee. Hij bleef tot zijn dood in 1953 optreden onder meer met zijn zoon Dorris. Hier is hij met zijn zoon te zien in het lied "Take Me Back to That Old Carolina Home".

TV 2

Het is godvergeten gemakkelijk met camera en microfoon tussen een aantal stokebranden te staan en hun geraaskal vast te leggen, de vaderlandse tv doet niets liever, want iedere mening telt, tegelijkertijd bewijst het dat rechts rapaille wel degelijk toegang heeft tot de buis en dat in Hilversum slechts de lidmaten van de linkse kerk het scherm bezetten een fabeltje is. Wilders dankt zijn populariteit aan de media, als men hem vanaf het begin, toen hij uit de VVD werd gezet, had doodgezwegen, zaten we nu met beduidend minder gebakken peren. Vorige week zag ik knieschijfschutter Brinkman zijn troebele meningen verkondigen tijdens een studentendebatcompetitie, gisteravond zag ik een onfris jongmens, lijstaanvoerder van de Wildersmilitie in Rotterdam, uitgebreid aan het woord in een nieuwsrubriek. Ik zag ook Henk Hagoort (foto), voorman van de publieke omroep, een plan ontvouwen om rechts Nederland, d.m.v. van de zendpoot van de krant van wakker Nederland, een duidelijke stem in Hilversum te geven. Opnieuw ontstaat ellende onder aanvoering van een P.v.dA.-er, schafte Rick van der Ploeg het kijk- en luistergeld af, zodat de Haagse politiek beslist hoeveel geld uit de belastingen naar Hilversum gaat en daardoor een veel te grote vinger in de pap heeft, nu geeft Plasterk het startschot voor een Nederlands Fox.

Plein

Het Plein, ooit het centrum van het Haagse tramnet, met duidelijk zichtbaar een tweeramer nog in blauwe en bruine kleuren ingetuigd voor lijn 9, Plein - Wittebrug - Kurhaus, in dienst gesteld op 6 augsutus 1904 en daardoor Den Haags oudste electrische tramlijn. Motorwagen 16 werd gebouwd door Van der Zypen in Keulen.

TV

Gisteravond eerst gekeken naar BBC 2, naar de documentaire "Obama's first year: Reality bites", met veel beelden, die ik de afgelopen zomer elke avond op de Amerikaanse televisie zag: verhitte koppen, die zich verzetten tegen het "Health Care Plan" van de president, gekrakeel van mensen, die met verdraaing van feiten hun gelijk probeerden te halen, daarna om 10.00 uur het NOS Journaal met opnamen van demonstrerend volk bij de rechtzaak tegen Wilders, wat me opviel was de overeenkomst tussen de twee groepen: een grote bek, geen hersens.

Talbot

Het hangt er een tikkeltje vanaf hoe je het automerk Talbot uitspreekt, bedoel je de Engelse tak dan heb je het over "telbut", bedoel je de Franse tak dan zeg je "talbo", maar hoe het ook zij, beide zijn weinig vrolijk geeindigd als onderdeel van Chrysler, met op zijn zachtst gezegd, auto's die het beroemde merk geen eer aandeden. In 1950 stond de Franse fabriek nog op eigen benen en produceerde 1500 wagens per jaar, waaronder de door Saoutchick gecarrossieerde auto voor de Franse president met een 4,5 liter zescylindermotor, electrische ramen en kap en een radioinstallatie. Boven een model van de auto (schaal 1:43), onder de echte auto in een Frans blad van october 1950.

Louis Jordan

Marcia Ball past natuurlijk uitstekend in de Louisiana-, of preciezer New Orleanspianotraditie, met namen als Jelly Roll Morton, Fats Domino, Professor Longhair, Dr. John en Allen Toussaint. De gitaar speelde behalve als begeleider van blueszangers, tot hij electrisch versterkt werd, nauwelijks een rol van betekenis in de populaire muziek. Bij de muziek uit New Orleans horen natuurlijk blazers en die zijn dus ook aanwezig bij Marcia Ball.
Wie exact wil weten hoe rhythm & blues ontstond kan niet om Louis Jordan (foto) heen, een zwarte muzikant die door de kleurbarriere brak en een enorme invloed heeft gehad, zonder dat, anders dan in de Verenigde Staten, in ons land wordt erkend. Hij maakte met zijn "Tympani Five" (overigens niet altijd bestaande uit vijf musici) uiterst plezierige muziek met een flinke dosis humor, die nauwkeurige muziekhistorici wellicht proto-rhythm & blues zouden willen noemen, een andere meer gebruikte term is jump jazz. Maar het gaat aan het eind van de rit niet om etiketten: het gaat om de muziek van een man, die van een enorme betekenis is geweest voor de vroege rock 'n roll. Achtereenvolgens: You gotta have a beat (!), How long must I wait for you?, Buzz me baby, Five guys named Moe, Caldonia en het schitterende Deacon Jones.

Fiets

Het eerste dat opvalt op bovenstaande prentbriefkaart is de fietser, die de Korte Vijverberg opgaat, zo te zien draagt hij een bolhoed en heeft zijn fiets geen kettingkast en geen bagagedrager. Dat waren extra's zo'n honderd jaar geleden. Fietsen werden destijds niet gezien als pakezel, dus het ontbreken van de bagagedrager is niet zo merkwaardig. Wie een dagje in Engeland meerijdt met leden van de Veteran Cycle Club, iets wat ik regelmatig gedaan heb, komt er achter dat veel Britten dat, voor ons, handige accessoire niet bijster waarderen: zij doen ook geen boodschappen per rijwiel. De fiets is vooral een sportief vervoermiddel. De man op de Korte Vijverberg zal om zijn broek heel te houden vermoedelijk een metalen klem, een stukje touw of een elastiek om beide broekpijpen hebben bevestigd. Motorwagen 68 is een fordje op lijn 1 op weg van de Bankastraat naar het grote Haagse tramknooppunt Plein.

Marcia Ball 2

In 1998 verscheen de Rounder CD 2152 "Sing It!" van Marcia Ball, Irma Thomas en Tracy Nelson, twee dames uit Louisiana en een uit Wisconsin, maar alle drie met duidelijke sporen in de rhythm & blues. Gister zagen en hoorden we Marcia Ball, vandaag is de beurt aan Irma Thomas met "You Can Have My Husband" (met B.B. King) uit 1993 en Tracy Nelson met "Lovey Dovey" uit 1987.

Donderen

(uit de Drentsche Courant van 17 januari 1959)

Marcia Ball

Marcia Ball op haar eerste solo-elpee

Wie de moeite neemt om even na te kijken wie de sessiemuzikanten ( onder wie Rodney Crowell, Bee Spears, Mickey Raphael) zijn op haar eerste solo-elpee ("Circuit Queen", 1978 Capitol - ST 11752) krijgt het idee dat ze in de countryhoek bivakeert. Het zou bij de ene elpee blijven, gelukkig maar, want klaarblijkelijk was het weer eens een voorbeeld van hoe een grote platenmaatschappij een artiest een totaal verkeerd label opdrukte. Balls tweede elpee "Soulful Dress" dateert uit 1983, verscheen op Rounder (3078) en toont haar echte kunnen. Ik ben haar op afstand blijven volgen, heb niet alles aangeschaft, maar geen enkele CD was een miskoop. Uit 1997 dateert de CD "Let Me Play With Your Poodle", het titelnummer ontbreekt op geen van haar concerten. Ik ben op zoek gegaan naar ouder werk van haar, maar kon voor 1987 niets vinden, anders dan dit ondeugende kerstliedje. Wie een interview met haar wil zien: kijkt hier.

Marcia Ball op haar jongst verschenen CD ("Peace, Love & BBQ, Alligator 4922)

Bobby Charles

Nou nee, ik was niet onder de indruk van zijn laatste CD, die ik in 1995 aanschafte en vond dat verdraaid jammer, want zijn in 1978 op Bearsville (BEA 45516) verschenen elpee stond als een huis, met juweeltjes als "Street People" en "Tennessee Blues". Bobby Charles, eigenlijk Robert Charles Guidry haatte tournees en dat is waarschijnlijk de reden dat de meesten hem alleen maar kennen als de schrijver van "See You Later Alligator", dit is zijn eigen versie uit 1956. Marcia Ball speelde tijdens het Jazz Fest in New Orleans vorig jaar zijn compositie "Party Town". Hij overleed gister in zijn geboorteplaats Abbeville (Louisiana).

Rosengart

in Austin-licentie vervaardigde Rosengart

Wie een een beetje rondspit in het populaire Amerikaanse lied komt al snel tot de ontdekking, dat er nogal wat songteksten bestaan over treinen en auto's. In het begin werden treinen vooral gezien als een duivelse uitvinding, maar later wordt de trein in gospels zelfs gebruikt als transportmiddel naar de hemel. Het oudste liedje over een auto is vermoedelijk dat over Lucille die uitgenodigd wordt een toertje te maken in een "merry Oldsmobile". Ik heb in geen ander land zoveel liedjes over auto's gevonden als in de Verenigde Staten, alle bekenden merken komen voorbij. Ik was verbaasd toen ik in Frankrijk een liedje ontdekte over een Rosengart. Dat liedje moet dateren uit de late jaren twintig toen Lucien Rosengart de Austin 7 in licentie ging produceren. Daarna bouwde hij ook voorwielaangedreven Adlers in licentie, om eind jaren dertig met de Supertraction uit te komen. Aan de basis van de "Supertraction" stond Citroëns Traction Avant, de wagen was duur en veel werden er niet verkocht.

Rosengart Supertraction 1939

Na de oorlog werd de draad weer opgepakt, maar omdat Citroën gebruik van zijn motoren niet meer toestond werden Amerikaanse V8-Mercurymotoren (Ford) gebruikt en ging de "Supertraction" "Supertrahuit" heten. Inmiddels was de firma omgedoopt in "Société Industrielle de l'Ouest Parisien" (SIOP). Van de "Supertrahuit" zijn maar weinig exemplaren verkocht, gelukkig had Lucien Rosengart andere ijzers in het vuur, kleine auto's, die nog steeds werden uitgerust met in licentie vervaardigde Austin-7-motoren.

Rosengart Ariette 1952

Op de Parijse Salon van 1951 stond de door Philippe Charbonneaux ontworpen "Ariette". De verkoop viel tegen, veel meer dan vijftig exemplaren werden er niet verkocht. De resterende carrosseriën werden op chassis van de Panhard "Dyna" gezet, voorzien van een Panhard 850 Sprintmotor en verkocht als Panhard "Scarlet".

Wobbe

"Ons land had beter afweest met Leers as minister-president."

Fordje

Fordje 44 op lijn 1 onderweg van het Plein, via de Korte Vijverberg, Tournooiveld, Lange Voorhout, Denneweg, Mauritskade, Nassaulaan (foto), Nassauplein en Bankastraat naar het Bankaplein. Het is nauwelijks voor te stellen dat de smalle Denneweg van beide kanten door lijn 1 werd gebruikt. Pas op 15 mei 1927 verdween de tram en koos een meer westelijke route via de Parkstraat. De houten kiosk links is natuurlijk al lang verdwenen. Een fraai voorbeeld van zo'n kiosk staat nog altijd op het station in Leeuwarden.

Ligtstra & Scheephart 213e druk

Ligtstra & Scheephart 212e druk

Seunnenga

Als er één gezelschapje jarenlang heeft bijgedragen aan de Friese feestvreugde dan is het "Pigmeat", een duo bestaande uit Jan Seunnenga en Sytse Haima. De heren haalden overal hun inspiratie: van folklore tot gospel, van bluegrass tot punk, maar humor voerde altijd de boventoon, getuige dit "I Saw The Light". Ik schrijf dit in de verleden tijd, want vorig jaar maart vond het laatste optreden plaats en sindsdien is Jankobus Seunnenga als solist onderweg met door hem op melodie gezette gedichten van uit Friesland stammende schrijvers: van Vestdijk tot Troelstra en van Paaltjens tot Slauerhoff. Het is even wennen, maar soms komt op de CD "Uit Angst Voor De Holheid" (MaristaMCD 7599) toch een tikkeltje Pigmeatjoligheid van weleer om de hoek kijken, zoals in Paaltjens' "De Zelfmoordenaar". Van Vestdijk is dit "Keuvelend Met Verliefde Kronen".

Serpent

Tubaspeler Michel Godard (foto), hier op het houten slangachtige basinstrument serpent, met Linda Bsiri, zang en Jarrod Cagwin, trom, met een sefardisch lied: "Los Bilbilicos", dat zover ik weet "De Nachtegalen" betekent.

Guantanamo Bay

De heer Ozenfant kreeg bijkans een hartinfarct toen hij bovenstaande foto's ontwaarde van zijn Amerikaanse broeders en zusters en hij roept dan ook Obama's hond Bo ten strengste te protesteren en de eigenaren op te sluiten in Guantanamo Bay.

Zuupsteeg

Mijn vader werd op 8 october 1902 geboren in een nauw straatje tussen Eewal en Speelmansstraat in Leeuwarden, dat nog steeds Zuupsteeg heet. Ik heb me altijd verbaasd over de wonderlijke spelling van die naam, want in het Fries heet karnemelk sûpe [samen met het woord molke ooit aanleiding tot de Slag op het Zaailand op vrijdag 16 november 1951, beter bekend als "Kneppelfreed" (knuppelvrijdag)] en in het Liwadders suup. Waarschijnlijk heeft hier net als bij de spelling van Friese plaatsnamen Sexbierum (in het Fries Seisbierrum), Paesens (in het Fries Peazens), Roordahuizum (in het Fries Reduzum) en Metslawier (in het Fries Mitselwier) een Hollandse, corrigerende gek toegeslagen. Een van de jongste herinneringen van mijn vader moet bovenstaand beeld geweest zijn. Nee, hij is niet dat midden-op-straat-staande jongetje, want de prentbriefkaart werd verstuurd in 1906 en dat jongetje is ouder dan vier.

Ligtstra & Scheephart 211e druk

Dans

In de jaren zestig kwamen uit Oost-Europa regelmatig nationale danstheaters op bezoek: gegrondvest op folklore toonden zij acrobatische dansen, de zaal verbijsterd achterlatend. Nu geef ik grif toe dat een danspaar begeleid door een orkestje uit een dorpje in de Karpaten Carré waarschijnlijk niet vol gekregen zou hebben, maar aan de andere kant moeten we ook niet denken dat wat we destijds voorgeschoteld kregen authentieke folklore was. Bij tijd en wijle gebeurt die opleuking nog steeds. Zie hier twee voorbeelden van een Hongaarse Romadans eerst in een dorp (foto), daarna in een theater.

Muziek

Helemaal precies weet ik het niet meer, maar het is zeker dertig jaar geleden dat ik mijn eerste radioprogramma maakte over klezmermuziek, dat kon met behulp van door mijn vader verzamelde Amerikaanse 78-toerenplaten van Abe Schwartz e.a., die, met zijn andere joodse platen, keurig verpakt zaten in een album. Ik kon niet vermoeden dat in dezelfde tijd een heuse revival van die muziek in de Verenigde Staten opgang kwam en in Nederland tientallen groepjes die muzieksoort zouden omhelzen. Oorspronkelijk kwam klezmermuziek uit Oost-Europa, maar heel veel opnamen zijn daar voor de Tweede Wereldoorlog niet gemaakt. Toen zo'n vijftien jaar geleden ergens in het Ruhrgebied een klezmerbandje uit Odessa zou optreden, reisde ik vol verwachting er naar toe. Eindelijk kon ik tenminste één van de bronnen beluisteren, want anders dan vaak werd verteld, was er niet één soort klezmermuziek, maar er waren er vele, vaak beinvloed door regionale folklore: Roemeense klezmer- klonk anders dan Poolse klezmermuziek. Ik herinner me mijn teleurstelling toen ik het groepje uit Odessa zag: het belangrijkste instrument was niet een klarinet noch een een viool, maar een keyboard. Toch begreep ik na enig nadenken, dat mijn verwachtingspatroon volledig misplaatst was, want waarom zouden de muzikanten uit Odessa geen gebruik mogen maken van moderne instrumenten: was het geen logische ontwikkeling? Was het niet zo met elke volksmuziek gegaan? Want wat was er jaren eerder bijvoorbeeld gebeurd met de viool in de cajunmuziek, die was toch vervangen door de accordeon? Muziek staat nu eenmaal niet stil, tenzij er sprake is van een revivalmuziek. Daar is op zichzelf niets op tegen, voor veel mensen betekent het spelen en/of luisteren van/naar dixieland een ultiem genoegen. Gelukkig is het repertoire, waarop men bij dixieland kan teruggrijpen zo groot, dat het niet bij "High Society", When The Saints Go Marchin' In" en "Jazz Me Blues" hoeft te blijven. Helaas bleek de keuze bij de vaderlandse klezmeradepten te beperkt en werd ik overspoeld door een recycling van steeds maar weer "Firn Di Mekhutonim Aheym" en "Di Grine Kuzine", om zich te onderscheiden, gingen sommigen zelfs zo ver zich met pseudotallitot* en keppeltjes te voorzien. Die verkleedpartijen hebben tussen haakjes natuurlijk niets met muziek te maken.

Ik kom op dit verhaal n.a.v. een ontmoeting met Hylke Tromp van de leuke Friese formatie "Wiltsje fan Peasens" tijdens de nieuwjaarsreceptie van het Leeuwarder Historisch Centrum, j.l. woensdag. Hij vertelde me mij ooit en brief geschreven te hebben om te weten te komen welke Hongaarse zigeunermuziek ik in "De Gezamenlijke Zenders Peazens en Moddergat" gedraaid had, waar hij buitengewoon vrolijk van werd. Ik had hem weliswaar een lange brief terug geschreven, maar zijn vraag niet beantwoord. Het was muziek waarin op de opening van een aarden kruik werd geslagen. Uit mijn hoofd zei ik: "O, dat is "Kalyi Jag", maar als je het origineel wilt horen, dan moet je op zoek naar een andere CD". Er zijn intussen een paar emails heen en weer gegaan en ik heb de CD, die ik bedoelde, opgezocht, het is "Gypsy, Folk Songs From Hungary", verschenen op Hungaroton onder nummer HCD 18028-29. Natuurlijk zijn er nu een aantal Hongaarse zigeunerformaties, dat op basis van, zeg maar, die ethnische muziek, het toneel heeft betreden en behalve de kruik, de electrische gitaar en de accordeon gebruikt. Ik kan dat jammer vinden, maar zoals ik hier boven al schreef: muziek staat nu eenmaal niet stil. Toch is het mogelijk zo nu en dan een stukje muziek te vinden, dat dicht bij de bron gebleven is.
* tallit = gebedskleed

IJsland

Sveinn Grimsson keek boos uit het venster van zijn huis in Kopafogur en vloekte: "Fjandinn, Vigdis, het zullen die skitugur Hollendinga og Breta weer niet zijn die ons de fotur dwarszetten." Zijn vrouw Vigdis knikte: "Alleen maar uit op peningar, Sveinn, hoe denken ze dat wij het met 320.000 folk voorelkaar krijgen fáeinir milljarðar terug te betalen, klaarblijkelijk willen ze ons terug hebben in sod huts, blóðugum skömm, zo'n Bos en Darling." "Boar", beaamde Sveinn, "dat zijn het en alleen omdat hun skit lit landa een paar procent meer nafnvextir op hun bankinn wilden hebben. Voor mij mogen die peningar grabbers falla dauður." "Als Bos en Darling hun eigin landa einum potti willen uitdraaien, moeten ze dat zelf weten, maar van ons Íslendingar en ons peningar blijven ze af", vulde Vigdis aan. "Het is maar auðveldur om andermans peningar uit te geven, ze zouden het in feite uit eigin vasa sínum moeten betalen dan zouden Bos en Darling wel anders piepen en het is natuurlijk ákaflega abject om aan de ndurgreiðsla het aðil van de Evrópusambandið te koppelen. Pure kúgun."

Lijn 3

Wie vandaag naar de Haagse Kwartellaan wil, zal gebruiken moeten maken van buslijn 24, lijn 3 rijdt van Loosduinen naar Zoetermeer. Toen op 18 maart 1906 de eerste lijn 3 in dienst kwam, reed hij van de Groothertoginnelaan, via Waldeck Pyrmontkade, Zoutman- en Prinsestraat naar het Buitenhof, na diverse verlengingen en wijzigingen liep hij vanaf 31 december 1926 van de Lijsterbesstraat naar Marlot. In mijn Haagse tijd reed lijn 3 van de Kwartellaan naar het Staatsspoorstation. Op de foto PCC-car 1222, deel uitmakend van de serie 1201 - 1240, in dienst gekomen in 1963, later deed de 1222 (als onderdeel van de serie 1201 - 1225) dienst op de buitenlijn naar Delft en kreeg een electrische claxon. Begin jaren tachtig werden de 1200en afgevoerd.

Pot/ketel

Naar aanleiding van de Slowaakse agenten, die een landgenoot met door hen in zijn bagage geplante expolsieven naar Dublin lieten vliegen verklaarde Clark Kent Ervin (foto), voormalig "inspector general of the U.S. Homeland Security Department": "It should be a controlled exercise, it never should be done unwittingly". Een jaar of tien geleden vloog ik van Schiphol naar Miami. In Miami werden de passagiers van mijn vlucht rond de bagagercarrousel plotseling zonder enige waarschuwing geconfronteerd met twee geuniformeerde dames en twee honden. De dames begonnen kleine pakjes tussen onze bagage te stoppen, die vervolgens door de honden moesten worden teruggevonden. Drug sniffing dogs. Het "good doggie" was niet van de lucht. Geen van de passagiers werd van deze excercitie op de hoogte gesteld. It was done unwittingly. Het lijkt mijn verstandig dat Ervin eerst de boter van zijn eigen hoofd verwijderd.