
31.7.10
Eeuwig pech
Als Laura Weeda, redacteur van Uitgeverij Boom, nadrukkelijk bedankt voor haar secure doorlezen in het nawoord van Mauride Swircs "Altijd mazzel" (Een wereldreis langs joodse gemeenschappen) haar werk goed had gedaan, was het boek gevrijwaard van overbodige tussenzinnen, een immense niet terzake doende reeks adjectieven, halve en hele glimlachen van diverse geinterviewden en herhalingen van volledige zinsneden. Misschien had het boek zelfs een andere en betere titel gekregen, want over de etymologische verklaring van "Altijd mazzel" valt ook wel het nodige op te merken, de schrijver gaat uit van die merkwaardige omkering, die we ook van koefnoen kennen, dat in plaats van kost niks, juist heel duur betekent. Swirc veronderstelt dat schlemazzel veel of altijd mazzel betekent, ik heb altijd begrepen dat schlemazzel een samentrekking is van schlimm mazzel, in Nederlands omgezet, zo ongeveer eeuwig pech. Ondanks deze kritiek is het een interessant boek, waarin de schrijver langs joodse gemeenschappen in Nederland, Oostenrijk, Polen, Rusland, Marokko, Argentinië, Scandinavië en de Verenigde Staten trekt. Hij doet daarvan op een uiterst persoonlijke wijze verslag door in gesprek te gaan met diverse leden van die gemeenschappen. Vooral de hoofdstukken over Argentinië, waarin joden samen met uit Duitsland en Oostenrijk gevluchte nazi's wonen in Bariloche en waar zijdelings ons koningshuis passeert en Scandinavië, waarin met name het tijdens de Tweede Wereldoorlog "neutrale" Zweden wordt neergezet, springen er uit.
30.7.10
Ate

29.7.10
Piani

28.7.10
Niets nieuws

Een half uur geleden viel "The Boneshaker", het blad van de Britse Veteran-Cycle Club, in mijn brievenbus met een interessant artikel van Christine Watts, getiteld "Familes Awheel", een historisch overzicht hoe mensen kinderen op de fiets meenamen. Eén foto trok meteen mijn aandacht en bewees wat ik altijd al vermoedde, dat de vaderlandse kinderbakfiets voorgangers heeft gehad. Dit is Gladys Armond in 1926 of '27 ergens in Noord Londen op een heel elegant ogende kinderbakfiets. Let op het olielampje.
Saqueboute

27.7.10
Ukeleli en celli

Cranberrier







26.7.10
Primitief
Wie dit plaatje
met dit plaatje
vergelijkt ziet een groot verschil. De eerste foto laat een model zien van een Bugatti Présidentiel, zo echt mogelijk als het grote voorbeeld.


De tweede foto is van wat meer een karikatuur lijkt van diezelfde Présidentiel. Om gemakkelijker bochten te nemen op een modelspoorbaan is hij in het midden zelfs scharnierend.
Toch heb ik hem, toen ik hem meer dan tien jaar in Frankrijk, zag ogenblikkelijk gekocht, juist niet vanwege het natuurgetrouwe, maar omdat het met een sleutel opwindbare model iets ontroerends heeft, net als ander blikken speelgoed.
Het heeft, als je de geschiedenis van modelspeelgoed bekijkt, lang geduurd voordat fabrieken in staat waren iets "echts" te vervaardigen: iets wat op het grote voorbeeld leek. In de poppencollectie van mijn vrouw zie ik poppen rond 1900, die er uitzien als echte dametjes, maar de locomotiefjes uit dezelfde tijd ogen buitengewoon primitief. Juist dat primitieve ontroert.
Been
Sla je benen over elkaar en blijf zo een kwartiertje zitten, gegarandeerd dat het onderste been gaat "slapen". Ik hoef mijn benen niet over elkaar te slaan, want mijn linkerbeen "slaapt" nu al een maand of zes. Ik kan er alles mee doen, lopen, fietsen enz. enz. Maar het blijft uiterst irritant. Ik was er mee bij een neuroloog en een neurochirurg. De laatste wil opereren, maar geeft een succespercentage van zeventig. De oorzaak zit ergens onder in mijn rug, waar een uitsteeksel van een wervel een zenuw in de weg zit. Ik vind zeventig wat aan de lage kant en probeer nu eerst andere wegen te bewandelen, de tinteling zit nu alleen nog in mijn voet. Het gaat vooruit, maar ik heb intussen de raad gekregen niet teveel te lopen en te fietsen en zoveel mogelijk mijn been uitgestrekt te laten rusten, dat maakt werken aan mijn blog verdraaid lastig, vandaar dat ik me vorige week uitgebreider dan gewoonlijk over mijn miniatuurautoverzameling heb gebogen.
25.7.10
Bugatti 6

Het automerk Bugatti ontstond in 1910 toen Ettore zijn eigen fabriek in Molsheim (Elzas) opende. Het Type 10 was een kleine auto en op dat stramien zien we hem de eerste jaren voortborduren, naast het Type 41, hierboven met een door Park Ward in Londen gebouwde carrosserie, oogt het wagentje miniscuul.
Het Type 41, ook "La Royale" genoemd, met een motor van bijna 13 liter inhoud moest koningshuizen in de verleiding brengen de wagen aan te schaffen. Dat lukte niet, de wagen met de Park Wardcarrosserie werd in 1933 verkocht aan captain C.W. Foster. De immense motoren, speciaal ontworpen voor "La Royale" belandden in autorails, de fabricage daarvan hielden de fabriek in de jaren dertig draaiende. Dat de Bugatti-autorails door de Franse spoorwegen na de Tweede Wereldoorlog snel werden uitgerangeerd had alles te maken met het hoge brandstofverbruik.

In 1912 verkocht Ettore een ontwerp aan Peugeot, dat hij eerder aan de Duitse fabriek Wanderer schijnt geprobeerd hebben te slijten. Dat klinkt vreemd een autofabriek, die een ontwerp onder een andere naam elders laat bouwen, maar dat komt ook nu nog voor, het oorspronkelijke ontwerp van de Espace is van Matra, die de "ruimteauto" eerst aan Peugeot had aangeboden, maar toen die er niets in zag naar Renault is gestapt. Bugattis werden in de eerste jaren ook elders in licentie gebouwd, in Duitsland door Rabag (Rheinische Automobilbau AG), in Engeland door Crossley motors Ltd. en in Italië door Diatto.
24.7.10
Bugatti 5

Na een paar jaar bij Mathis verhuist Bugatti naar Keulen, waar hij voor Deutz twee auto's ontwerpt: een met ketting- en een met cardanaandrijving. Tegelijkertijd bouwt hij in de kelder van zijn huis een kleine auto, het Type 10, met een vierylindermotor (acht kleppen, boring en slag 62 x 100mm, vier versnellingen), de eerste "Pur Sang", bijgenaamd "Le Homard", vanwege de kleur van het chassis en de wielen.
23.7.10
Bugatti 4
Om een of andere reden werd Bugatti door de De Dietrich ontslagen en op 1 april 1904 trad hij in dienst van zijn vriend Emil Mathis, voor wie hij een auto onder de naam Hermes ontwierp. Bugatti en De Dietrich zouden elkaar dertig jaar later opnieuw tegenkomen, dit keer als bouwers van "autorails". Bugatti zette om te beginnen de "Présidentiel" op de rails, een voorloper van de TGV, hij haalde 196km/u, een wereldrecord. De passagiers hadden vrij uitzicht over de baan, omdat de bestuurder bovenin een plaats vond in een soort kiosk, dat nam de noodzaak van een dubbele stuurstand weg, maar het uitzicht over de baan was belabberd en de de man zat boven de motoren.
Toen de Franse spoorwegmodellenfabriek Jouef een aantal jaren geleden met een miniatuurprésidentiel uitkwam, was ik teleurgesteld, want in plaats van de oorspronkelijke autorails als voorbeeld te nemen, had men een verbouwde, naoorlogse versie genomen. De vooroorlogse, originele versie heb ik uit de naoorlogse omgebouwd. Ook de Prinetti & Stucchi driewieler en de De Dietrichauto, die Bugatti ontwierp heb ik, omdat er geen modellen in de handel, waren zelf geconstrueerd.



Bugatti autorails

De Dietrich autorails
22.7.10
Bugatti 3

De Milanese tentoonstelling werd bezocht door baron De Dietrich, een industrieel uit Niederbronn in de Elzas en hij contracteerde de jonge Bugatti, die bovenstaande auto ontwierp, waarbij de chauffeur met zijn passagier boven de achteras zaten en de bagage voor hen opgestapeld lag. Toen een soortgelijke wagen in 1903 werd ingeschreven voor de Parijs - Madridrace werd hij geweigerd, omdat men het zicht op de weg te slecht vond, de auto werd later verbouwd en kreeg een normale, hoge zitplaats voor de bestuurder.
21.7.10
Bugatti 2

Bugattihistorici geven in de regel de viermotorige Prinetti & Stucchi de type-aanduiding 1, maar een enkeling geeft dat nummer aan de tweemotorige driewieler van hetzelfde merk. Het lijkt onbelangrijk, maar omdat Bugatti later geen namen, maar nummers gaf aan zijn ontwerpen, werkt het verwarrend. In feite zou je pas bij het Type 13 met de echte aanduiding moeten beginnen. In 1900 bouwde Bugatti zijn eerste echte auto met een viercylindermotor, vierversnellingen en kettingaandrijving. De auto, aangeduid als Type 2 en hierboven afgebeeld, won op een internationale tentoonstelling in Milaan een gouden medaille.
20.7.10
Bugatti

Tweemotorige Prinetti & Stucchi driewieler
Met die nieuwe, door Volkswagen in de markt gezette, Bugatti's heb ik geen donder. Een automerk blijkt verhandelbaar, dat hebben we recent gezien met Rover, MG en Jaguar. Het heeft iets arrogants: een legendarisch automerk als Bugatti te doen herleven. Ettore Bugatti, geboren in 1881 begon zijn carriere in 1897 of '98 in Milaan bij de fietsenfabriek Prinetti & Stucchi, die o.a. een driewieler maakte met een ééncylinder De Dionmotor. Bugatti installeerde er een tweede De Dionmotor naast en schreef zich in voor races, waarin hij regelmatig successen boekte. In 1899 bouwde hij een vierwielige Prinetti & Stucchi om tot een viermotorige auto, met twee De Dionmotoren voor en twee achter de achteras. Dat bleek teveel van het goede, want het ontwerp was niet succesvol.Solidariteit
Ontving uit Harkema de volgende solidariteitsverklaring voor Ymkje Sinnema - Meindertsma, die ik meteen aan haar heb doorgestuurd:
Beste Vrouw Ymkje Sinnema - Meindertsma
Beste Vrouw Ymkje Sinnema - Meindertsma
Laat u niet verkatsen en ga terug en zeg dat mens het mannenweer maar even op, als die direktrise niet om lijk wil. kunnen wij wel even met een ploegje delkomen om haar even na te kijken, het moet toch niet malder worden en laat een beppe van uw leeftijd zo ompielen, het raast aan de protters dat fijne gedoe, maar als het zo door gaat komt er een klap op en kan ze een schoftje academisch door een slankje gaan eten wat ons aanbelangt, wat een onverstand dat mens en het huisjepapier kunt u wel van ons Aukje krijgen, want die werkt al een fins jaar bij de Poiesz en krijgt het voor een poerbeste prijs, dus daar moet het niet om over gaan.
Met hartelijke groetenis,
Meinte Bottema, De Harkema
Met hartelijke groetenis,
Meinte Bottema, De Harkema
19.7.10
Baka

Huisjepapier
Ik ben nu al een week uit van huis in De Harkema, maar ik zal op het eind wel werom moeten naar het oudereendhuis, al heb ik daar helendaal geen nocht aan. Waar ik anders heen moet, weet ik ook niet, van mijn kinderen, kindskinderen en zo verder hoef ik geen steun te verwachten. Het is wis en waar allerovergrijselijkst, want ik moet er niet aan denken dat ik sluikstaartend naar dat vrouwmens van een direktrise moet en me moet eksuseren. Ik vraag me onderwijlens wel af of alle oudereendhuizen zo zijn. Uit de krant heb ik voor het verstand gekregen dat men in sommige tehuizen zelfs huisjepapier in rekken brengt. Dat is nog het alderminste probleem, want in de oorlog heb ik het gat ook al met de Leeuwarder afgeveegd. Alles went, wil ik maar zeggen, tot het hangen toe. Ik heb er al omdenken aangegeven of ik de Ankers er op af sturen zal, mogelijk dat de de direktrise dan in het gat bebeten raakt.
Vrouw Ymkje Sinnema - Meindertsma in De Harkema
Vrouw Ymkje Sinnema - Meindertsma in De Harkema
18.7.10
Paulus 2
Hoogst irritant: bezit van platen die je niet kunt afspelen. Dus op zoek naar mijn koffergrammofoon, want die heeft een lichtere arm en misschien lukt het daar wel op. En ja hoor, zelfs een van binnen naar buiten draaiende plaat blijkt beluisterbaar en de herkenningsmelodie van "Paulus" doe het nu ook veel beter. Die draait trouwens gewoon van buiten naar binnen.
Paulus

17.7.10
Hoes

1e De Pathéplaten hebben boven andere platen voor, dat het gebruik van naalden overbodig is.
2e De Pathéplaten moeten bespeeld worden met een Pathéweergever speciaal voor deze vervaardigd en welke voorzien is van een onverslijtbare saphir.
3e Men begint de platen te bespelen vanaf het midden (men plaatst de saphir aan den buitenkant tegen de k;eine opstaande rand)
4e De Pathéplaten moeten bespeeld worden met een snelheid van 90 a 100 omwentelingen per minuut.
5e De Pathéplaten kunnen bespeeld worden op elke andere spreekmachine die regelmatig loopt, mits voorzien van de speciale geluidgever Pathé voor platen.
Grammofoonplaten die niet van buiten naar binnen, maar van binnen naar buiten moeten worden gespeeld ken ik, ik heb een aantal eigen opnamen van de omroep, gemaakt voordat de bandrecorder in zwang kwam. Maar dit is een ander systeem, waarbij een specifiek apparaat noodzakelijk is en dat bovendien sneller draait dan de 78 tpm, die gebruikelijk is. Pathé schijnt de speler tussen 1905 en 1915 te hebben gemaakt en de hoes is dus zo'n eeuw oud. Maar hoe zag zo'n Pathéweergever er uit en hoe klonk die? Op YouTube vond ik twee voorbeelden.
Grammofoonplaten die niet van buiten naar binnen, maar van binnen naar buiten moeten worden gespeeld ken ik, ik heb een aantal eigen opnamen van de omroep, gemaakt voordat de bandrecorder in zwang kwam. Maar dit is een ander systeem, waarbij een specifiek apparaat noodzakelijk is en dat bovendien sneller draait dan de 78 tpm, die gebruikelijk is. Pathé schijnt de speler tussen 1905 en 1915 te hebben gemaakt en de hoes is dus zo'n eeuw oud. Maar hoe zag zo'n Pathéweergever er uit en hoe klonk die? Op YouTube vond ik twee voorbeelden.
16.7.10
15.7.10
De heer Ozenfant als straatschuimer

Vanmoof

De eerste zorg voor een fiets is: laat hem niet gestolen worden en daar is bij het ontwerpen van deze fiets aangedacht: geen vervelend mee te slepen kabel, want de ketting zit in het frame opgeborgen en wordt er pas uitgetrokken als je de fiets ergens aan verankerd. De fiets heeft ook geen, zoals veel fietsen tegenwoordig, van uiterst breekbaar plastic gemaakte lampen, maar ze zitten in de buis en voor een Nederlandse stadssfiets zijn 27 versnellingen volledig overbodig, die heeft de in Groningen gemaakte Vanmoof dan ook niet. Zaterdag zag ik een, op de Haagse Denneweg geparkeerde, Vanmoof, aanzienlijk meer bruikbaar dan die krankzinnige Amerikaanse ondingen die ik eerder in het Noordeinde zag.
Trenet 3

*Ray Ventura et ses Collégiens, Disques Pathé 855 931 2.
14.7.10
Trenet 2

13.7.10
Trenet

Dit is het eerste chanson dat ik ooit hoorde, mijn vader had het op een achtenzeventigtoerenplaat: Charles Trenets "Boum". Hij zong het in de film "La route enchantée" in 1938.
"La pendule fait tic-tac-tic-tic
Les oiseaux du lac pic-pac-pic-pic
Glou-glou-glou font tous les dindons
Et la jolie cloche ding-dang-dong
Mais... boum!
Quand notre coeur fait boum
Tout avec lui dit boum
Et c'est l'amour qui s'éveille
Boum!"
"La pendule fait tic-tac-tic-tic
Les oiseaux du lac pic-pac-pic-pic
Glou-glou-glou font tous les dindons
Et la jolie cloche ding-dang-dong
Mais... boum!
Quand notre coeur fait boum
Tout avec lui dit boum
Et c'est l'amour qui s'éveille
Boum!"
Bugatti 2

Natuurlijk begrijp ik de opmerking van die passant over de Bugatti heel goed, zelfs ik was zaterdag een ogenblik in verwarring, maar kwam na beter kijken al gauw tot de conclusie dat het hier om een imitatie ging, vooral een aantal geraffineerde details, zoals de wel degelijk oude koplampen, het op de typerende Bugattimanier bewerkte dashbord met op het oog originele instrumenten en het fat man's wheel zorgden in het begin voor twijfels, die gauw werden weggenomen toen ik beter keek. Hierboven een echte Bugatti Type 35, met de zo kenmerkende wielen. Hieronder een Type 37 met een bijzondere, gesloten carrosserie.
Blauwe tram 2

De lijn naar Delft was voorbehouden aan de Haagse Tramweg Maatschappij, bovenstaande motorwagen werd op 6 november 1923 aan de HTM door Linke-Hofmann afgeleverd, in december 1964 afgevoerd, maar voor sloop gespaard en in 1969 gerestaureerd. Ik heb er in mijn Haagse jaren weinig gebruik van gemaakt, onderstaande bus, die tramlijn 15 verving en van de Zuiderparklaan naar Staatsspoor reed, komt me bekender voor.
12.7.10
Tuktuk

Blauwe tram


Bugatti

De heer Ozenfant ontleent zijn naam aan de bekende Franse schilder Amédée Ozenfant (1886 - 1966), hierboven afgebeeld als de trotse bezitter van een Bugatti 35.
Zaterdagmiddag komende uit de Haagse Maliestraat dacht ik heer Ozenfant te kunnen fotograferen voor een Bugatti. Maar er omheen lopend ontdekte ik allerlei anomaliteiten: het was zeker geen Type 35, maar ook geen Type 37.




Zo'n stuurwiel zag ik ooit op een Dodge (een zogenaamd fat man's wheel, zodat je gemakkelijker kon instappen), maar waarom zat het links? De achterwielen stonden er ook vreemd onder en de voortrein was beslist niet origineel. Een passant legde zijn familie uit dat je zo'n auto alleen in een museum kon zien en dat hij zeker een miljoen euro's waard was. Ik bleef aarzelen, het was allemaal heel mooi gemaakt, te mooi, want wie verchroomd nu een uitlaat? Gisteravond thuis het kentekenregister geraadpleegd: 10-85-RG is een 1971 voor de eerste keer opgenomen Volkswagen.



Zo'n stuurwiel zag ik ooit op een Dodge (een zogenaamd fat man's wheel, zodat je gemakkelijker kon instappen), maar waarom zat het links? De achterwielen stonden er ook vreemd onder en de voortrein was beslist niet origineel. Een passant legde zijn familie uit dat je zo'n auto alleen in een museum kon zien en dat hij zeker een miljoen euro's waard was. Ik bleef aarzelen, het was allemaal heel mooi gemaakt, te mooi, want wie verchroomd nu een uitlaat? Gisteravond thuis het kentekenregister geraadpleegd: 10-85-RG is een 1971 voor de eerste keer opgenomen Volkswagen.
Subscribe to:
Posts (Atom)