Klederdracht 8

Opnieuw een zijsprong: want deze door Klumpe in Barcelona gemaakte pop moet het niet van haar folklorische kleren hebben, maar van iets heel anders: ze is grappig. Klumpe begon in 1952 en maakte waarschijnlijk tot begin jaren zeventig dit soort humoristische poppen. Ook de Klumpepoppen in verschillende regionale drachten van Spanje hebben iets komisch.

Electra

 

Omdat de VVD denkt dat de olie nooit opraakt mogen we her en der 130km/u. Tweeenzeventig jaar geleden raakte de benzine in Frankrijk ook op, nee, niet definitief zoals nu, maar de Duitsers hadden die nodig voor hun frisse en vrolijke krijg. En dus zagen we toen, net als nu, alternatieven. Zoals electrische auto's. Pierre Faure in Parijs bouwde een vierwielig onafhankelijk geveerd wagentje met een topsnelheid van 45 km/u  en een bereik van 70 km. Zelfs na de oorlog stond de Faure nog één keer op de Parijse Salon, maar in 1947 was het - benzine was weer volop verkrijgbaar - gedaan. 

Peugeot bouwde tijdens de Tweede Wereldoorlog 377 exemplaren van de V.L.V. (Voiture Légère de Ville). Topsnelheid 36 km/u, bereik 80 km/u.

En zelfs Ettore Bugatti bouwde een aantal electrisch aangedreven autootjes (T56), al waren die alleen maar voor eigen gebruik, met een maximale snelheid van 25 km/u. Bugatti had de nodige ervaring met electrisch aangedreven auto's, zijn T52 was speciaal voor kinderen, oorspronkelijk bouwde hij de "Baby" voor zijn zoon Roland.

Verplichte literatuur

Verplichte literatuur vandaag (ook voor Jan Kees de Jager, Mark Rutte, Diederik Samson e.a.): de column van Nobelprijswinnaar Paul Krugman in de "International Herald Tribune".

Klederdracht 7

Natuurlijk weet ik dat deze pop niet onder het hoofdstuk klederdracht past, want dit is een Australische aborgine gemaakt door Sarah Midgley. Geen massafabricage van poppen en vervolgens in huisvlijt gemaakte costuums, zoals we de afgelopen week zagen, maar de hele pop is van Midgley's hand. Ze werd in 1864 in Engeland geboren en kwam als kind naar Australië, waar zij en haar zusje bevriend raakten met twee Aboriginal meisjes. In 1886 trouwde ze met Alfred Midgley, die na een lange ziekte in 1930 overleed. Sarah begon toen met het maken van poppen, de allereerste gemodelleerd naar de vriendinnetjes uit haar jeugd. In 1936 verhuisde ze naar Sydney en nam een patent op de poppen.* Voor toepasselijke muziek: click hier.

* Gegevens uit "World Colors. Dolls & Dress", door Susan Hedrick & Vilma Matchette, Hobby House Press, Grantsville, Maryland 1997.  ISBN: 0-87588-473-3.

Ziekenhuis

Ik lees op het blog van Ronald van den Boogaard een Hongaarse ziekenhuiservaring van Peter Flik en vrijwel meteen schiet mij een soortgelijke Amerikaanse van een jaar of tien geleden te binnen. 

Vlak voordat ik naar Cleveland vertrek, fiets ik thuis de straat in en breekt een trapper van één van mijn fietsen en kom ik redelijk hard op een knie terecht. Na een week, ik ben inmiddels in de Verenigde Staten, speelt de knie behoorlijk op en omdat mijn zwager toch naar het ziekenhuis moet, ga ik mee. Ik word om half negen ingeschreven niet alleen met mijn eigen adres maar ook - want dat moet - met het adres van mijn zwager.  Na een uur haalt een verpleger me op voor een intakegesprek en daarna word ik ook weer weggebracht. Ik kom terecht in een andere wachtkamer. Daar heerst een eerste hulp sfeer. Een heel gezelschap, zo weggeplukt van een bruiloft, moet zich laten verbinden. Na anderhalf uur word ik opnieuw opgehaald door een verpleger en naar de röntgenafdeling begeleid. Het is er een drukte van belang,  ik zit naast een oudere heer in een rolstoel met op zijn pyamajasje een Deense naam. Ik meld dat ik een klein beetje Deens spreek. Dat verrast de man en er ontstaat -  overigens -  in het Engels een gesprek. Zijn ouders hebben Niels Bohr gekend en hij heeft als kind op Einsteins schoot gezeten. Dat is bijzonder en doodt de tijd. Maar de oudere heer wordt opgeroepen en verdwijnt. Na een uur ben ik aan de beurt. Daarna word ik opnieuw begeleid naar een voor mij nieuwe en nog grotere wachtkamer om te wachten op de uitslag van de foto's. Het is vier uur wanneer ik een arts te spreken krijg, die mij meldt dat er niets gebroken is en ik kan gaan. Een maand later, inmiddels weer thuis, krijg ik de forse rekening. Ik bel het ziekenhuis en informeer of ik de kosten, ter vermijding van vertraging, met mijn creditcard kan betalen. Dat blijkt een lastige vraag want ik krijg pas na tien minuten wachten de mededeling dat men voor mij een uitzondering wil maken. Maar het verhaal is nog niet af, want kort na mijn betaling ontvangt mijn zwager exact dezelfde rekening in zijn brievenbus, geadresseerd aan mij. Mijn zwager belt me. Ik vertel hem dat de rekening inmiddels betaald is, hij belt met dat bericht de administratie van het ziekenhuis. Allebei denken we dat de zaak is opgelost. Maar niets daarvan, want hij krijgt een aan mij gerichte aanmaning van een incassobureau. Hij belt me en ik bel vervolgens het incassobureau, dat belooft de zaak uit te zoeken en me het resultaat van het onderzoek te melden. Nooit meer iets gehoord.

Wobbe

"Kan dy Opstelten optaseren?"

De Soto 2

In november 1961 verdween het merk De Soto. Niet omdat de kwaliteit van de geleverde de auto's te wensen overliet, maar omdat het Chryslerconcern in 1955 boven de Chrysler de Imperial had gelanceerd en dat betekende dat het concern drie merken had die elkaar in de middenmoot beconcurreerden: Chrysler, De Soto en Dodge. In 1957 werden er zelfs bijna meer De Soto's verkocht dan Chryslers. De wagens hadden de voor die dagen kenmerkende staartvinnen, die, zoals het in een advertentie heette: bijdroegen aan de stabiliteit bij hoge snelheid. Dat was natuurlijk grote onzin, maar snel waren de De Soto's zeker. Een 1957 De Soto FireDome met Turboflash V8 haalde bijna 100 km/u in 7,7 seconden.

 

Wie Amerikaanse boeken raadpleegt komt bovenstaande 1959 De Soto "Diplomat" niet tegen, de "Diplomat" was speciaal voor de export bedoeld en was in dat jaar in feite een Plymouthcarrosserie met een De Sotogrille. 

Modellenfabrikanten hebben zich weinig gelegen laten liggen aan De Soto, het enige andere model in mijn verzameling is een  De Soto-taxi uit 1947.

Klederdracht 7

De meeste poppen zijn op hun zondagsbest gekleed, maar er zijn gelukkig uitzonderingen, zoals dit Franse popje, wat ze precies moet voorstellen, weet ik niet. Ze draagt een enorme parasol, haar kledij doet vermoeden dat ze iets met visserij te maken heeft.

De Soto

Wanneer ik zo'n veertig jaar geleden vanuit de Amsterdamse Van Baerlestraat linkstaf de Willemsparkweg insloeg, die overging in de Koninginneweg en bijna bij de Amstelveenseweg was dan zag ik links een anachronisme langs de kant van de weg geparkeerd: een donkerrode De Soto met linnen kap. Gister zag ik de auto op een heel andere plaats terug, maar nog steeds met dezelfde eigenaar, die de auto uit 1932 in een fantastische staat heeft gebracht. De wagen was in 1932 al zeldzaam: er zijn maar 275 met dit type carrosserie gebouwd. Medio jaren twintig wilde Walter P. Chrysler, eigenaar van het naar hem genoemde automerk, daarnaast een goedkoper merk, zo ontstond Plymouth, wat ontbrak was een merk tussen beide, dat werd, toen de aanschaf van Dodge oorspronkelijk niet lukte, De Soto.

Broek ophouden

Het is weer hoog tijd om een opmerking te maken over de Nederlandse Teloorwegen. Ik stapte vanmiddag in een trein in Bovenkarspel-Flora op weg naar Amsterdam-Centraal om vandaar mijn reis te vervolgen naar Naarden-Bussum, maar kort voor Amsterdam-Sloterdijk bivakeerde de trein langdurig voor een rood licht, waarna ik de medeling kreeg dat er wisselproblemen waren, zodat ik  meer dan zestien minuten te laat arriveerde op Centraal en mijn aansluiting miste,  de trein waarin ik vervolgens plaats nam naar Weesp bleek geen machinist te hebben, zodat ik ten einde raad maar de trein van 18.05 naar Amersfoort-Vathorst nam. Uiteindelijk arriveerde ik in plaats van om 17.59 om 18.40 in Naarden-Bussum. Dat was op de dag dat diezelfde Teloorwegen meedeelden dat ze een 48% aandeel in de HTM willen nemen. Ik, maar wie ben ik, zou eerst maar eens proberen de eigen broek op te houden.

Opdracht

Regelmatig koop ik boeken op de markt. Een week geleden vond ik "Rusland voor beginners" van Karel van het Reve en ontdekte dat sommige mensen er merkwaardige gewoonten op na houden, want wie schrijft nou in hemelsnaam dat T. een uitgeleend boek nog niet terug gegeven heeft op de kaft van een boek?

Logischer is deze opdracht in "Classic and preserves" van Alice May. Toch blijf ik zitten met de vraag of Giselle het maken van jams en chutneys totaal niet zag zitten en dat om die reden het boekje op de markt belandde?

Dashboard 16

Natuurlijk zorgde Molenaar's Nederlandse Automobielfabrieken in Amersfoort voor een keurige handleiding voor de Morris Oxford Series II, je bent Morrisimporteur of je bent het niet. De Oxford Series II verscheen in 1954, had een 1,5 liter kopklepmotor en kreeg in juli van dat jaar een simpeler uitgevoerd zusje, de Cowley met een 1200cc-motor. In het instructieboekje geen totaal overzicht van alle meters en knoppen, maar een degelijke uitleg van alle afzonderlijk.

Klederdracht 6

Op het goudkleurige labeltje staat aan de achterkant Cévenoles, dit spinnende dametje komt dus uit de Cévennes, deel van het Massif Central. De Cévennes werden ooit muzikaal vereeuwigd door de   componist Vincent d'Indy (1851 - 1931) onder de titel 'Symphonie Cévenole', waarschijnlijk beter bekend onder Engelse naam 'Symphony on a Mountain Air'. Hier een uitvoering door het Jeruzalem Symphony Orkest o.l.v. Mendi Rodan met Pnina Salzman aan de piano. Pikant feit: d'Indy stond bekend als vurig antisemiet.

Radio 2012 3

"Woensdag gehaktdag", zou mijn moeder zeggen, maar er is natuurlijk veel meer te melden: het nieuwsoverzicht, de actualiteiten en natuurlijk een overzicht uit de ochtendbladen, want lieve luisteraars, het nieuws mag u niet ontgaan en alhoewel uiterst aangename muziek de hoofdzaak is in dit programma op de vroege woensdagochtend, wilt u natuurlijk graag weten wat er in ons landje en in de rest van de wereld om u heen is gebeurd. Zijn er koeien losgebroken op de A27? Mag u van Fred Teeven een inbreker doodslaan? Is een auto door het opsteken van een sigaret in vlammen opgegaan? Allemaal zaken waarover u wilt worden geinformeerd en straks krijgt u van mij alle details over dit belangrijke nieuws te horen. Maar eerst is er muziek en omdat de nacht net afgelopen is, waar kan ik beter mee beginnen dan met 'Eine Kleine Nachtmusik' van Wolfgang Amadeus Mozart."

Dashboard 15

Commer was de naam van de vrachtwagendivisie van het Rootesconcern, de Express Delivery Van Mark VII was de bestelwagen versie van de Hillman Minx. De foto komt uit het Driver's Handbook van november 1953.

Klederdracht 5

Het poppetje was ingekocht bij een groot bedrijf, er was een costuum gemaakt - dit keer van een vrouw uit de Savoie - en vervolgens kwam iemand op het briljante idee de pop iets laten doen. Borduren bijvoorbeeld. Dus werden een borduurraam en een stoel getimmerd.

Inzenden?

Moet ik reageren op het artikeltje in de VPROGIDS van de komende week "Bugatti zonder rugleuning" geschreven door Suzanna Jansen. Ik aarzel en besluit het niet te doen, alhoewel het nogal wat fouten bevat. Onderwerp is de laatste grote van-stad-naar-stadrace: van Parijs naar Madrid in 1903 en het uitsluiten van Ettore Bugatti van deelname. Jansen meldt dat Bugatti twee machines voor een Duitse firma in elkaar geknutseld heeft. Ik struikel over dat woord knutselen. De firma die Bugatti had ingehuurd was De Dietrich in Niederbronn in de Elzas, nou niet direct een bedrijf waar men in een tuinschuurtje iemand een auto in elkaar liet knutselen,  het bedrijf was meer dan 200 jaar oud. Ik citeer verder: "Zijn racemodel bezit een meters-lange motorkap met helemaal achteraan een kussentje op een plank voor de bestuurder". Ik heb in een aantal boeken foto's van de auto, het wonderlijke is dat die auto helemaal geen motorkap heeft en ik schat dat de totale motor, inclusief radiateur hooguit 125 cm lang was. Doordat de bagage een plaats vond tussen de bestuurders-, bijrijderszitplaats en motor lijkt de motor op de foto langer, maar dat is gezichtsbedrog, ik kom dan ook meteen bij de reden waarom de wagen van deelname werd uitgesloten, dat had weinig te maken met "het kussentje op een plank voor de bestuurder", maar alles met de lage plaatsing van bestuurder en bijrijder, die gezeten achter hun bagage, nauwelijks zicht hadden op de weg. 

Een jaar of vijfentwintig geleden maakte ik dit model van de auto.

Wobbe

"Su Anouchka van Miltenburg oek papyrloas 'er tochus fege?"

Dashboard 14

 De Ford Taunus 15M (de M stond voor Magic) was in wezen exact dezelfde auto als de 12M, alleen met een grotere motor. Bij de fabriek kreeg de auto het modelnummer G 4 B. Tussen december 1954 en juli 1958 werden 134127 wagens gemaakt. De goedkoopste 15M kostte in Duitsland destijds DM 6375. De motor was een viercylinder met een inhoud van 1498cc, de topsnelheid lag net iets onder de 130km/u.

Klederdracht 4

Eén van de redenen dat de regionale klederdrachten verdwenen, was de urbanisatie in de vorige eeuw, meisjes van bijvoorbeeld het Franse platteland zochten een baan in Parijs of een andere grote stad. Om toch in elk geval een herinnering aan de dracht in stand te houden werden poppen in klederdracht gemaakt. In Frankrijk begon dat in Bretagne. Men kocht poppen van een befaamd merk als Petitcollin en die werden, soms in huisindustrie, van de juiste regionale dracht voorzien, eerst waren het popjes met porseleinen kopjes, later werden het popjes van celluloid. Al voor de Tweede Wereldoorlog floreerde die op toeristen gerichte industrie, maar pas daarna nam hij een grote vlucht. Ook andere fabrieken leverden popjes zoals SNF (Société Nobel Française), SFBJ en Convert. De popjes van Petitcollin zijn herkenbaar aan een adelaar met daaronder het woord France. Ze werden in verschillende maten gemaakt, de Bretoense doedelzakspeler is veel kleiner dan de vrouw, eveneens uit Bretagne.

Radio 2012 2

En dan gaan we nu naar onze luisteraar van de dag en dat is op deze dinsdagochtend geen luisteraar maar een luisteraarster, mevrouw Simone Veulemans - van Drimmelen uit Goes, die ons heel veel over haar lievelingsmuziek gaat vertellen en ons bovendien natuurlijk gaat uitleggen waarom die muziek haar favoriete keuze is.

"Goedemorgen, mevrouw Veulemans, of mag ik Simone zeggen?
"Zeg jij maar Simone, dat is wel zo gezellig op de vroege ochtend, vind je ook niet?
"Natuurlijk, Simone. Donkere luchten vanmorgen in 't Zeeuwse zeker, Simone?"
"Jazeker, jazeker, somber weertje hier, hoor!"
"Simone, wat is jouw keus van de dag, wat is jouw favoriete muziek, waar luister jij het allerliefst naar?
"Naar de Sabeldans!"
"Naar de Sabeldans?"
"Naar de Sabeldans van Adam Karremans."

"Zo zo, dat is een heel opwindend stukje muziek, Simone! En waarom is de Sabeldans van Adam Karremans jouw favoriete muziekje?"

"Ja, waarom is dat mijn favoriete muziekje. Dat zal ik je vertellen. Ik heb eigenlijk helemaal niet zoveel met Russische componisten, behalve dan met Tsjaikovski met zijn Zwanenmeer enzo. Maar die andere, moderne Russen, zoals bijvoorbeeld Stravinsky en hoe heet hij ook alweer Sostokawits, kunnen me gestolen worden. Wat een wanklanken, daar wordt een mens horend dol van.  Maar de Sabeldans, hé? Prachtig, prachtig. Maar je wilt natuurlijk weten, waarom dat mijn favoriete muziekje is."

"Dat willen alle luisteraars graag weten, Simone."

"Nou dat zit dus zo, mijn man zaliger  zat, toen wij pas getrouwd waren, bij de marechaussee. Hij had als zodanig ook een groot tenue compleet met  kolbak en sabel. Ieder zondag zette hij, zo uit bed, zijn kolbak op, gordde zijn sabel om en dan danste hij voor mij, terwijl hij 'De veleta' zong:  'Ken je de veleta niet, mooier dans bestaat er niet, op een grote rasse tree, doen we samen heerlijk mee'."

"De veleta, Simone? Niet de Sabeldans? En alleen maar gekleed in kolbak en sabel, Simone?"
"De veleta en alleen maar gekleed in kolbak en blanke sabel."
"En dan volgt nu de Sabeldans, lieve luisteraars."

Klederdracht 3

Het zijn waarschijnlijk meer dan 120 verschillende vaderlandse klederdrachten waarin steeds hetzelfde popje is gestoken en ondanks verschillende nasporingen heb ik nooit ontdekt wie de aardige costuumpjes, vermoedelijk in de jaren zeventig, heeft gemaakt. De popjes zijn plastic en in tegenstelling tot de poppen van Ravca en Weibull volslagen oninteressant, er is zelfs geen verschil tussen de mannetjes en vrouwtjes. Hier boven drie van de ± 120, v.l.n.r. Schouwen, Zaanstreek en Veluwe.

Wobbe

Dashboard 13

Je had de auto als Morris Oxford, Austin Cambridge, Wolseley 15/60, Riley 4/68, VandenPlas Princess en MG Magnette Mark III. Kortom het kon qua badge engineering in het Grootbritse niet op. Het carrosserieontwerp was van Pinin Farina en wie in het bovenstaande rijtje nog geen keus genoeg had kon uit Argentinië altijd nog een Siam di Tella 1500 importeren, een Riley met, juist ja, al weer een ander naamplaatje op de grille, zij het dat de electrische benzinepomp vervangen was door een mechanische. Bovenstaande afbeelding komt uit het Driver's handbook voor de MG Magnette Mark III.

Radio 2012

En zo, lieve luisteraars, walsten we deze druilige septemberochtend in met Wiener Blut van Johan Strauss, een prachtig boeket klanken van de Weense meester, want u weet natuurlijk dat Strauss boeket betekent en dat hij later aan de wieg stond van de zo geliefde Bouquetreeks. Nu, lieve luisteraars, muziek van een heel andere orde, muziek van het Italiaanse echtpaar Bocca en Rini, niet zo zeldzaam als u wellicht dacht, componerende echtparen, want in Frankrijk, in Parijs, had je het echtpaar Jacques Saint en Mimi Saëns, dat naast hun compostitorische kwaliteiten een crêperie had op de Boulevard Beaumarchais en een zaak in dierenbenodigdheden in de nabijgelegen Rue des Tournelles. Maar terug naar het echtpaar Luigi Bocca en Antonia Rini, samen verantwoordelijk voor dit heerlijke menuet, waarmee ik, lieve luisteraars, iedere ochtend wel zou willen ontwaken.

Klederdracht 2

Er zijn letterlijk honderden poppen in klederdracht, vaak zijn het dezelfde poppen gekleed in verschillende dracht, maar soms zijn er ware kunstenaars, die behalve van het costuum ook van de pop iets bijzonders maken, zoals Bernard Ravca, geboren in Parijs. Zijn poppen hadden zo'n succes dat de Franse regering hem in 1939 naar de wereldtentoonstelling in New York stuurde. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak bleef hij in de Verenigde Staten en tijdens die oorlog zamelde hij geld in ter ondersteuning van de Vrije Fransen. In 1947 werd hij Amerikaans staatsburger. Ook zijn vrouw Frances maakte poppen. De Ravcapoppen zien er levensecht uit en zijn van het  zogenaamde stockinettetype, de gezichten zijn van zijde dat over katoen getrokken is en vervolgens beschilderd. Het is verdraaid lastig om vast te stellen of het om een echte Ravca gaat, vaak missen na al die jaren de papieren labeltjes met "Bernard Ravca", bovendien zijn er kopieën in omloop en spreekt men over Ravcastijl. De pop op de foto's is in ieder geval in Frankrijk gemaakt.

Neil Young 2

Het is net als met die retromobielen, die reünies van befaamde bands uit de jaren zestig. Het opnieuw bijeengekomen "Buffalo Springfield" met Stephen Stills, Richie Furay en Neil Young gaf zeven concerten, voordat laatstgenoemde, met nog dertig optredens in het vooruitzicht, er m.i. terecht de brui aangaf. Nostalgie is leuk, maar als muzikant brengt het je geen stap verder, je kunt jezelf niet blijven herhalen. Bovendien zijn de persoonlijkheden van de bandleden apart van elkaar ontwikkeld: Furay werd bijvoorbeeld dominee.

Dashboard 12

Was het volledige instrumentarium van de Fiat Nuova 500 weggewerkt in één klok, bij de 3,5 litre Bentley uit de jaren dertig was dat absoluut niet het geval: het dashboard was uitbundig bezaaid met meters. (de originele instructieboekjes met de verschillende op dit blog getoonde dashboards zijn trouwens te koop)

Dashboard 11

Nee, verwacht van mij geen klaroengeschal over retromobielen zoals "the new Mini" of de nieuwe Fiat 500. Verkoopsucces is hun deel, maar mooi? Nou nee! En inventief is anders. Uit het uit februari 1958 daterende, door importeur Leonard Lang uitgegeven, boekje over de destijds nieuwe Fiat 500 (type 110) haalde ik bovenstaande illustratie.

De Nuova 500 had een tweecylinderluchtgekoeldemotor met een inhoud van 479cc, een vierversnellingsbak en een topsnelheid van 85km/u.

Neil Young

Toen ik deze week het een en ander over Jim Messina schreef passeerde o.a. Buffalo Springfield en schoot me ook het naar mijn mening mooiste liedje ooit over een automobiel geschreven te binnen: "Long may you run" van en door Neil Young, van wie de komende week zijn autobiografie "Waging Heavy Peace" verschijnt.  Natuurlijk gaat het over muziek, maar ook over modeltreinen en oude auto's. Voor beide hobby's heeft hij op zijn boerderij in de Santa Cruz Mountains, ten zuiden van San Francisco, twee jaloersmakende gebouwen. Momenteel is hij op tournee met de groep "Crazy Horse", waarmee hij vaker reisde en platen opnam.

Humber

Humber, een teloorgegaan Brits automerk. Het eindigde met een opgedirkte Hillman "Hunter", die "Sceptre" heette en een in Australië gebouwde Plymouth "Valiant", terwijl het in 1868 begonnen was als rijwielfirma. De auto op de foto is een Humber "Super Snipe MK II" uit 1949 of 1950, de enige jaren dat het carrosseriebedrijf Tickford deze "convertible coupe" bouwde, vermoedelijk zijn er niet meer dan honderd in deze vorm geleverd, waarvan er waarschijnlijk op dit ogenblik minder dan tien in rijdende staat verkeren. De motor is een zescylinder met een inhoud van 4,1 liter.

Klederdracht

Onder klederdracht heb ik altijd iets regionaals verstaan, ik bedoel dat de kleren van iemand uit Twente verschilden met die van iemand uit Drente. Maar als ik het boekje uit 1912 "Geschiedenis der Kleederdrachten", uitgegeven ter gelegenheid van het bestaan der firma H. Hollenkamp, raadpleeg, dan blijkt dat toen onder klederdracht alle kleding werd verstaan. Het fraai geïllustreerde boekje, ontworpen en gedrukt bij Van Leer in Amsterdam begint in Egypte en eindigt in het begin van de twintigste eeuw. Uit het uitgebreide bijschrift bij "Een sportfeest in de 20e eeuw" citeer ik het volgende:

"Tussen 1882 en 1900 droeg de vrouw vaak een soort tuniek, een Figaro en Jacco-jakje. De hygiène dwong haar te breken met de verderfelijke gewoonte zich te eng te rijgen om een dun middeltje te hebben en deed haar schoeisel verwerpen, dat het lichaam vervormde en mismaakte. Steeds grooter omkeer in de kleeding bracht de sport. Het rijwiel eischte ook voor de dames een practische kleeding; al te vurige ijveraarsters wilden een heerenkleed invoeren, doch het bleek onnoodig. Nieuwe verandering bracht weeder de luchtscheepvaart. De vliegenierster werd gedwongen, om de beperkte ruimte, zich in een overal even wijd, slechts van onderen minder wijd, zelfs zeer eng kleed te steken. De "entravée" ontstond. Bedoeld voor het er mee in de lucht gaan, gingen de jonge dames, ook op aarde in de "jupe entravée" wandelen. In den aanvang ging het moelijk, vele schoonen struikelden en strompelden. Daarom noemde men de "entravée"... de strompelrok. Buitennissige dames wilden, vrij van de aarde, in de lucht direct man worden en schiepen een kleedingstuk, dat zij  noemden: "jupe Harem" of "Harembroek". Dit kleedingstuk bracht het niet tot mode. De sport heeft de vrouw gebracht tot de schoone, soepele kleeding van thans, die de schoone lijn van het lichaam volgt, en slechts ontsierd kan worden door het te vele, het te opzettelijke. De kleedimg van de rechte lijn schiep vele en kostbare fantaisieën, toiletten van duizenden guldens. Men ziet avondtoiletten van soepel goudbrocaat met lichtmauve overwaasd, met een garneering van orchideeën. De automobiles hebben voor den man de sportpet en de sportjas in zwang gebracht en voor de vrouw een costuum, dat er weinig van verschilt. Ook de jongens- en meisjeskleeding heeft in de laatste eeuw groote verandering ondergaan. De wijd uitstaande meisjeskleeding, de hessen en buisjes der jongens verdwenen in de tweede helft der 19e eeuw voor de matrozen- en norfolkpakjes. Beider kleeding wordt steeds losser en fleuriger en staat ook in het teeken der sport. Thans is de sport nog de heerscheresse voor een deel der mode. Welke invloed zich na de sport op de mode zal doen gelden. ligt in het duister."

Achent

achent Keimpe Oegema trok die ochtend al vroeg zijn uniform aan

Chrysler

Een paar weken geleden zag ik een Plymouth uit 1942, j.l. zaterdag kruiste een Chrysler 1941 mijn pad. Dat was bijzonder. In mijn jeugd had ik die auto's nooit kunnen zien. De Plymouth was dan ook redelijk recent geïmporteerd uit Canada, de Chrysler al wat langer geleden uit Texas. Het Chryslerconcern had destijds een aantal merken in portefeuille: Chrysler, DeSoto, Dodge en Plymouth, maar dat betekende niet dat er geen verschillende types Chrysler waren: je had in 1941 de Royal C-28S, de Windsor C-28W (beide met een zescylindermotor), de Saratoga C-30K, de New Yorker C-30N en de Crown Imperial C-33 (alle drie met een acht-in-lijnmotor, laatst genoemde had een grotere motor dan de Saratoga en de New Yorker). Afgezien van de motorinhoud waren er dan ook nog de verschillende carrosseriemodellen, de auto op de foto is een Saratoga coupé.

Huizen

Wat zo bijzonder was aan klederdrachten, dat de kenner er veel aan kon zien: getrouwd, ongetrouwd, of in de rouw, e.d. Bovendien was er een dagelijkse en een zondagse dracht, in Huizen droegen de vrouwen door de week een isabee, een muts zonder oorijzer. Wie een paar bladzijden op dit blog terugbladerd en de dracht van Hindeloopen vergelijkt met die van Huizen zal moeten toegeven dat de Huizer dracht buitengewoon somber is. Dat is niet altijd zo geweest 150 jaar geleden was het Huizer vrouwencostuum aanzienlijk vrolijker van kleur.

Jim Messina

Nee, dat kan niet waar zijn, zou Jim Messina van muzikant nu campagneleider voor Obama zijn geworden? Messina ooit aanvoerder van The Jesters, een Californisch groepje dat een tikkeltje klonk als The Shadows, daarna producer en in de nadagen ervan bassist van de legendarische formatie Buffalo Springfield (met Neil Young en Stephen Stills), vervolgens met dat andere Buffalo Springfieldlid Richie Furay in Poco, om daarna een duo te vormen met Kenny Loggins als Loggins & Messina en nog steeds actief als muzikant, getuige een opname uit juli van dit jaar. Er blijken twee Jim Messina's te zijn: de één is muzikant, de ander is campagneleider. (De bovenste foto komt van een elpee, die ik jaren geleden kocht: Jim Messina is de man in het zwart. Een foto van Obama's campagneleider staat hier onder.)

Spakenburg/Bunschoten

 Toen het Friese costuum in het straatbeeld zeldzamer werd, schijnt iemand rond 1950 op het tamelijk dwaze idee gekomen te zijn een nieuw Fries costuum te introduceren. Het is mislukt, al staan me wel afbeeldingen bij. Wat we nu als authentiek Fries costuum ervaren is in niet zo heel oud, het is op zijn hoogst tweehonderd jaar oud. In sommige Nederlandse plaatsen, zoals in Spakenburg/Bunschoten, weet men nog hoe het oude costuum er uit zag, maar je ziet het zelden (foto boven). Het nieuwere costuum, met de kenmerkende gesteven kraplap, die een deel van de borst en rug bedekt en zich ontwikkeld heeft uit  een stuk onderkleiding, zien we op de foto onder.