Wanneer de Friezen bijèènkomen, uit noord, oost of west, dan verschijnen ook onze verscheidende vlaggen. Een mooie en rijke verscheidenheid, vooral geworteld uit een roemrijk en ver verleden. Officieel geregistreerd zijn de vlaggen van Westerlauwers Fryslân en Noord-Friesland. Bij de Groep van Auwerk kwam in 2004, tijdens het driejaarlijks samenkomen van alle Friezen op Helgoland, de vraag op: waarom hebben wij geen gemeenschappelijke volks vlag? Een vlag waarin alle Friezen zich thuis voelen en herkennen. Tijdens de winter 2005-2006 zijn er een aantal vergaderingen geweest en is er over zo’n vlag gesproken, gefilosofeerd en tekeningen gemaakt. De deskundigen van de Fryske Rie fan Heraldyk is om raad en goedkeuring gevraagd. En zo is bij de herdenking van de Slag bij Warns op zaterdagmiddag, september 2006 de nieuwe vlag gehesen.
Het “Scandinavische” type
De nieuwe vlag is van het Scandinavische type. Het type vlag van de landen om de Noord- en de Oostzee. Genetisch, maar vooral ook cultureel, zijn wij met de volken uit het Noorden verwant. De verhoudingen in de vlag zijn ontleend aan de vlaggen van Noorwegen en IJsland, landen die net als Fryslân, de oude democratische tradities beschermen. Nederland en de meeste andere Europese landen hebben een vlag met horizontale of vertikale balken. De balken duiden op de drie Indo-Europese standen. De vlaggen van Westerlauwers Fryslân en de Groninger Ommelanden wijken hier sterk vanaf. Maar ook de Scandinavische, de Engels/Schotse en Baskische vlaggen spreken een andere taal.
De Kruisvorm
De vorm van het kruis roept een eeuwen oude band van het Friese volk met het kristelijk geloof op. De Deense vlag en de vlag van Engeland verwijzen naar die kruistochten, waar de Friezen ook in betrokken waren.
Al in het eerste millenium streden de Friezen voor de paus en de kerk. Ze vormden de “Zwitserse garde” van die dagen. De Kerk van Michaël en Magnus in Rome, het monument van Friso te Basoues in Zuid-Frankrijk verwijzen naar die tijden. (De Basken zien in de witte horizontale balk van de kruis, in hun vlag, de traditie en in de vertikale balk de spiritualiteit, het geestelijk leven.)
Tegelijkertijd is het kruis in veel ouder teken. Oorspronkelijk was het kruis een zonneteken. De zon maakt over de aarde –schijnbaar- twee bewegingen. Alle dagen opnieuw de gang van oost naar west en alle jaren de beweging van zuid naar noord en terug. Op door de Romeinen afgebeeld Keltische schilden ziet men al de metalen kruizen aangegeven.En op prehistorische Zweedse rotstekeningen zijn de kruizen ook als zonnetekens te interpreteren. Door de vertikale balk naar links te verschuiven, wordt de dynamiek van het kruisvorm versterkt. Het rechthoekige vlak is de aarde.De vlag symboliseerd zo de zon die over de aarde streelt en licht en warmte geeft. Direct of indirect de bron van energie die onze planeet tot een goede woonplaats maakt.
Op de derde plaats verdelen de Indo-Europeanen ruimte en tijd in vieren. Al op prehistorische tekeningen ziet men in vier stukken verdeelde rechthoek als beeld van de aarde. Karel de Grote voerde de twaalf tallen van Mesopotamië in en Napoleon bracht twee eeuwen geleden het decimale stelsel. Maar het oude vierdelige stelsel werd niet vergeten. Officieel bleef alleen de windroos als viertalig over. Maar de mensen gingen door met betalen in rijksdaalders en kwartjes en wij jubileren nog met 12.5 en met 25 jaar.
Wij spreken van Oostergo, Westergo, van West-Fryslân, West-Friesland, Oostfriesland en Noordfriesland en van het Zuiderlaag en van de Noordoostpolder. En natuurlijk: Een uier van een koe heeft vier varen. Bij dat vierdelig denken past een vierdelige vlag.
De kleuren
De kleuren van de vlag zijn geleend van de vele Friese vlaggen. De gele kleur vindt men in de Noordfriese vlag en in de vlag van Saterland; in onze provincievlag en in de vlag van West-Friesland (NH) staan de gouden leeuwen. Blauw ziet men terug in alle Friese vlaggen. De witte kleur in de vlag van Helgoland, West-Fryslân, Westergo en de Ommelanden. De rode kleur van de pompeblêden in het WestFriese en het Ommelandse wapen, in die van Oostergo, Saterland, Oostfriesland, Helgoland en Noordfriesland.
Goudgeel is de hoofdkleur van de vlag. Het goud staat voor de vruchtbare aarde; bedekt met boterbloemen, noten of koolzaad. Om de Frieslanden heen liggen de dijken als “de gouden hoepen”. Goudgeel is een aandenken aan diegenen die zich destijds met goud bekleden; tegelijkertijd is het in wens voor een bloeiende toekomst.
In de vier gele velden liggen de vier pompeblêden, die staan voor de hedendaagse verscheidenheid aan de Frieslanden, West, Oost, Noord en Zuid (Friezen om útens, de Friese ommelanden). Rood staat voor macht. De macht is bij de Friezen nooit in enkelvoud te vinden. In de vlag wijzen ze naar elkaar toe om gelijkwaardig samen te werken.
Met de pompeblêden, harten of “spanen” (blokjes) zijn de oude wapens en vlaggen van de noordelijke volken bezaaid. Oorspronkelijk zijn het de koppen van de spijkers waar het leer op de houten schilden mee vastgenageld werd. De harten werden verbonden met de bladeren van de lelies, de gele plompen of de bladeren van de lindeboom. De lindeboom staat als vrouwelijke boom naast de manlijke eikeboom. Keltische krijgers beschilderden hun lijven met pompeblêd-vormen. Het vrouwlijke lichaam of limoer (uterus) wordt ook als pompeblêd getekend. Het is een vrouwlijk symbool, te verbinden met het oud europees matriargaat, dat bij de Ingweonen (volgens Tacitus de stammen rond de Noordzee) altijd grote invloed gehouden heeft .
Het blauw staat voor de wateren tussen de verschillende Frieslanden, de sloten en vaarten ten behoeve van afwatering en omheining van weiland en akkers. Het witte kruis verbindt het viertal. Het wit van het zonlicht dat over de wateren stroomt en schittert. Het wit van de vrede.
De Friezen wijsden aggressief oorlogsvoeren af, maar als ze werden aangevallen, dan goldt het “liever dood dan slaaf”. In het verleden zijn de Friezen uit elkaar gescheurd omdat ze bij verschillende nationale staten hoorden. In het licht van Europa kunnen wij nu in vrede samenkomen.
Zo symboliseerd deze vlag de oeroude Friese beelden en idealen. Tegelijk verbeeldt het de idealen en wensen
die naar de toekomst toe nog niet aan betekenis hebben verloren. Wij hopen dat de interfriese vlag voor en tot ons volk zal spreken.
Groep fan Auwerk
Een groep die o.a. de volgende slagzin hanteert: "Een ding staat voorop: alles voor het vaderland" en dat maakt meteen duidelijk uit welke richting de wind waait.
