21.3.09

Twee staartbomen en een duwschroef

Een week geleden schreef ik n.a.v. de Saab J21 een stukje over de Fokker F25 'Promotor', ook een toestel met twee straatbomen en een duwschroef. Het irriteerde me, dat ik me geen ander toestel met dezelfde specificatie kon herinneren, want dat er meer geweest moesten zijn was zo klaar als een klont. Ik ging op zoek in 'Vliegwereld', ik heb een gebonden jaargang van 1946 en juist in die tijd was de kans het grootst - ook de vliegtuigontwerperswereld kent zijn modieuze trekjes - een andere tweestaartbomer met duwschroef te vinden. En waarachtig, ik vond nog twee en nog iets anders, de Fokker 'Promotor' blijkt afgeleid van de DIFOGA 421, maar daarover straks meer.

Het ontwerp van de Piper PA-7 'Sky Coupe' dateerde uit 1943, het prototype vloog in 1945, maar daar is het bij gebleven.
De Secan (Société d'Etudes et de Construction Aéronavales) S-10 'Courlis' stond net als de 'Promotor' in 1946 op XVIIe Salon de l'Aeronautique' in Paris en bood eveneens plaats aan vier inzittenden. Uiteindelijk werden er 144 tooestellen gebouwd, maar vanwege grote problemen met de door Mathis gebouwde motor, verloor een aantal het luchtvaardigheidscertificaat en werd vervolgens gesloopt. In 1961 probeerde de fabriek het nog eens met een 'Super Courlis', maar er werd slechts een prototype geconstrueerd.
De DIFOGA (Diepen Ford Garage) 421, werd tijdens de Tweede Wereldoorlog gebouwd door garagehouder en luchtvaartenthousiast Frits Diepen in Bergen op Zoom. Het vliegtuig kreeg een Ford V8-automotor. Na de oorlog werd een nieuwe N.V. opgericht: Frits Diepen Vliegtuigen N.V., er waren grote planen voor een vliegschool annex luchttaxibedrijf: bij Fokker werden drie S-9 lestoestellen besteld evenals acht Koolhovens FK-43's. Klaarblijkelijk kwam het ontwerp van de DIFOGA bij Fokker terecht en zo ontstond de 'Promotor', waarvan Diepen, volgens 'Vliegwereld' meteen maar 100 exemplaren bestelde. Daarna moet het redelijk stil geworden zijn. Want de bouw van de eenentwintigste 'Promotor' werd in 1949 gestaakt.