30.6.17

DHL 2

Nieuwsgierig wat voor antwoord ik kreeg toen ik tegen dat al te familiaire gedoe van DHL protesteerde?
"Ons bedrijf heeft de keuze gemaakt om een heldere, moderne stijl van communiceren te hanteren. Wij vinden dat het daarbij aansluit om onze klanten te tutoyeren en dit wordt ook door het merendeel van onze klanten op prijs gesteld."
kortom slap gelul in de ruimte

DHL

Niet zo heel erg lang geleden (deze openingszin om te vermijden  dat u  denkt "opa vertelt") verscheen er dagelijks één vervuilend bestelautootje met pakketjes in  de straat, tegenwoordig komen er minimaal vijf, waarvan de chauffeurs per colli uiterst schamel  worden beloond. Ik meen me te herinneren dat de PTT onder de briljante leiding van Wim Kok in de verkoop werd gedaan, de PTT werd opgesplitst en een deel werd verkwanseld aan een Australische firma,  e.e.a. onder het mom dat door de toe te nemen concurrentie het voor de klant goedkoper en vooral beter zou worden. U en ik geloofden dat, want zo  waren we opgevoed: de overheid heeft immers het beste met je voor, maar inmiddels nam het grote belazeren een aanvang, want niet  alleen post,  telefoon en telegraaf werden in de verkoop gedaan gas, elctriciteit en water volgden.  Eén van de bestelbedrijfjes die van de open markt gebruikt  maakt is DHL, een firma die onfatsoen buitengewoon hoog in het  vaan heeft door zijn klanten ongevraagd te tutoyeren, zo trof ik gisterochtend een missive in mijn brievenbus met de mededeling: WE HEBBEN JE GEMIST". Heb ik met de directie van DHL in de zandbak gespeeld, ben ik met hen op schoolreisje in Appelscha geweest, ik  kan het me  niet herinneren en het is natuurlijk ook niet zo, het behoort tot de onbeschofterij van minkukels die menen dat  alles tegenover de klant geoorloofd is.

Renault 9

Vracht- , zo u wilt bestelwagens, hadden niet alleen dezelfde "kolenkitneus", maar ook dezelfde motoren, het zou nog even duren voordat vrachtvervoer ook over grotere afstanden in zwang kwam, dat langeafstandsvervoer vond per spoor- of waterweg plaats. Er waren tweecylinder 9PK-, viercylinder 12PK en 18PK-motoren en misschien was er zelfs een chique Parijse firma die bestellingen uitvoerde met een bestelauto met een zescylinder 40PK-motor onder de "kolenkitmotorkap", die ook "alligatormotorkap" of "krokodilmotorkap" genoemd werd. De auto's werden in de regel geleverd als chassis met motor, versnellingsbak en wielen, de opbouw werd door een carrosseriebedrijf verzorgd, datzelfde gebeurde met personenwagens, alleen de kleinere auto's met een 9PK- of een 12PK-motor werden door Renault in Billancourt compleet met carrosserie geleverd.

29.6.17

SAAB

Nee, mooi heb ik 'm nooit gevonden, anders dan de gewone personenwagen van  de Zweedse vliegtuigfabriek vond ik de stationwagenversie een wonderlijke combinatie van stroomlijn en gebruiksvriendelijkheid, natuurlijk had  Saab het volste recht ook een break op de markt te brengen, maar had de vorm niet ietwat mooier gekund; het waren net twee delen uit  een bouwdoos die niet precies bij elkaar pasten en dan heb ik het nog niet eens over de achterlichten. De 95L V4 (dus met een Duitse Ford-V4-motor) op de foto dateert uit 1976.

COWHOUSE

De Friezen zeggen trots te zijn op hun eigen taal, regelmatig doen ze daar kond van, is het niet in het Europese dan is het wel in het vaderlandse parlement, maar dat  is  humbug, want  het liefst  knoeien ze om in andermans  taal en bij voorkeur in het  Engels, want bestaat in de Engelse taal zo'n woord als "cowhouse", nee, dat woord bestaat niet in het  Engels (en zou het wel bestaan dan zou het als cow house, dus met twee woorden gespeld worden), net zo min als "vachemaison" in het Frans, "Kuhhaus" in het Duits,"kuhoyz" in het Jiddisch, "kovtuny" in het Armeens, "koehuis" in het  Nederlands en "kohûs" in het Fries. De Friezen "grieme" met een taal die ze overduidelijk niet beheersen, verloederen daarmee niet alleen die taal, maar ook hun eigen Fries waar ze zeggen zo trots op te zijn.
Drs. Barend-Otto ter Vloot, Steenwijkerwold.

Dik 5

Je kon veel zeggen van Katrol Fokkemaat maar hij was voortdurend bezig het repertoire van De Zeeanemoon te internationaliseren, want hij had een doel voor ogen: zijn shantykoor moest op tournee, het moest zijn vleugels tot over de landsgrenzen uitslaan en dus had hij, zoals hij net de leden van het koor verteld had, het lijflied van de Oostenrijkse marine "Im Salzkammergut da kann man gut lustig sein" met ze ingestudeerd en nu lag "She'll be coming around the mountain", volgens Katrol een lied van de Hawaiiaanse Coast Guard, op zijn lessenaar. Er was maar één lid van De Zeeanemoon die dat betwijfelde en dat was Garmt Snoivedoiker uit Lambertschaag, die had een blauwe maandag een avondcursus engels gevolgd en bovendien had hij een oudoom die in 1947 naar Australië was geëmigreerd en beide zaken maakten hem - vond hij zelf - een autoriteit in alle zaken als het engels betrof.

Taal

Inmiddels staan er heel wat boekjes over vreemde talen in mijn boekenkast, van Zuid-Afrikaans via Deens en Cornish tot aan Bretons. Het boek over Bretons staat er al zo'n vijfig jaar en ik ben inmiddels veel wat er in staat vergeten, onthouden heb ik dat ze  net als de Fransen niet altijd een van een simpel cijfer afgeleid tiental hebben - zes levert in 't Frans wel soixante, maar acht geen huitante doch quatre vingts op - in het Bretons is honderd kant (zou ons woord kantje voor honderd haringen daar zijn oorsprong hebben?) en vijftig is halfhonderd dus hanterkant. Mijn beide zoons waren recent naar Sardinë op vacantie en voordat ze afreisden vertelden de één dat er een taal gesproken werd die afweek van het Italiaans, dat was voor mij een reden om te vragen uitschouw te houden naar een boek over die taal. Gister, op mijn verjaardag, (81, dank u) kreeg ik dat  boek en het blijken vijf verschillende talen te zijn met soms nogal behoorlijke verschillen, venkel dat in het Italiaans finocchio heet, heet op Sardinië: fenuglu, brinucu, fenugu, finocciu of finocchju en kaas (in 't Italiaans formaggio tot mijn verbazing casu of casgiu, vlees (in 't Italiaans carne) petta, petza en carri. Niet dat ik met die kennis ooit iets nuttig ga doen, maar ik vind het  leuk dat een fiets - in 't Italiaans bicicletta - bricichetta, brizichetta, bicicretta en bricicletta heet, want vraag ik me af, waar komt de  r vandaan, als je weet dat dat  bi in bicicletta voor twee staat.

Renault 8

Bovenstaand automodelletje had oorspronkelijk een buitengewoon venijnige, hardgroene kleur - nota bene - in metallic en er kon in 1911 veel, maar Renault leverde toen zijn auto's niet metallicgroen. Ik heb het autootje overgeschilderd, in automodellenverzamelaarskringen is dat een halsmisdaad, maar ik verzamel dan ook geen automodellen maar miniatuurauto's.

28.6.17

Vertaalperikelen V

In Leeuwarden they have created a dairy valley.
In Leeuwarden hebben ze een diarreedal geschapen.
(Op donderdag 1 december j.l. opende wethouder Henk Deinum bij het Cowhouse in Leeuwarden Dairy Valley. Dairy Valley is een samenwerking tussen provincie, F 4 gemeenten (de vier grote gemeenten in Fryslân), instellingen op het gebied van agrarisch onderwijs en bedrijven. Doel van het initiatief is innovatie in de regio te versterken en Fryslân ook als innovatieve Dairy-regio te profileren. Door met een glas melk te proosten werd het project officieel gestart.)

DIK 4

Achele was wat je een diepfries noemt, maar hij had in het verleden toch een fout gemaakt, want hij was met een Drentse getrouwd, Annechien Oosterbork en zij had hem ogenblikkelijk na hun huwelijk duidelijk gemaakt dat ze niet in Friesland wilde wonen, niet in Jubbega Derde Sluis waar hij was opgegroeid, noch in Koufurderrige, waar hij geboren was. Dus had het kersverse echtpaar zich in Hijkersmilde gevestigd, maar dat werd allesbehalve een succes: Friezen moeten  niet in Drenthe gaan wonen, dat lukt burgemeesters niet en het lukt commissarissen van  de  koning ook niet, vandaar  dat Achele en Annechien zich op neutrale grond, in Stompetoren, hadden neergelaten. Achele had geprobeerd er een vereniging van Friezen, de zogenaamde Friezen om utens, op te richten, maar dat was mislukt omdat de enige andere Fries in Stompetoren Homme Fluitstra daar zoals hij zei "totaal gjin ferlet fan hie", waarop Achele besloot Homme in de ban te doen en zelfs betwijfelde of er wel genôch Frysk bloed troch Hommes ieren ombounzjde, bij gefal wie de kloatsek sels 'n heale Drint! Na die uitspraak had Annechien een maand lang niet tegen Achele gesproken.

Renault 7

Een coupé uit 1910 nog altijd uitgerust met de  "kolenkitmotorkap"  die - omdat de radiateur acter de motor geplaatst is - de Renaults van een zekere elegantie voorziet en het merk nog ongeveer twintig jaar zal kenmerken. De stroken van messing langs de randen zullen verdwijnen en de radiateur zal medio de jaren twintig ook niet meer boven de motorkap uitsteken, maar een Renault is op afstand, zelfs in 1929, nog altijd herkenbaar.

27.6.17

DIK 3

Jochem-Jan Freutenklöver vond net als de overge leden van  het shantykoot "De Zeeanemoon" dat je verrekte veel aan Katrol Fokkemaat kon overlaten, vooral als  het op  reclame voor het koor aankwam, hij timmerde veelvuldig aan de weg, zo had hij recent een brief naar Leeuwarden gestuurd waarin hij gevraagd had waarom de Westfriezen buiten Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 waren gehouden en nu er een financieel tekort dreigde te onstaan het wellicht handig was ook het noorden van Noord-Holland bij de activiteiten te betrekken, De Zeeanemoon was bereid gratis bij  de opening van het culturele jaar op het Grachtswalplein in Harlingen een concert te geven en had daartoe reeds in overweging genomen een aantal Friese liederen, waaronder het Fries volkslied en het befaamde "Brio!  De brêge sit ticht en it skip moat der troch" op het repertroire te zetten. Er was nog geen antwoord, had Katrol op de repetitie verteld, maar dat kwam waarschijnlijk omdat de Friezen het te druk hadden met het bouwen van de elf fonteinen in de elf steden. Hij zou binnenkort de  burgemeester van Leeuwarden, de heer Ferd Crone, eens bellen. Opskilje heete zoiets in het Fries, had hij van zijn buurman Achele Zondervan gehoord.

Renault 6

Maar behalve taxi's zitten er anno 1907 nog andere auto's, zoals bovenstaande, in Renaults leveringspakket,  bovendien komen er vanaf 1907 luchtgekoelde V8-motoren voor vliegtuigen uit de fabriek. Om naar de Verenigde Staten te kunnen exporteren wordt er in New York een 24 uursrace georganiseerd op een bijna twee kilometer lang  ovaal circuit, die door Louis Raffalovich op overtuigende wijze met een Renault wordt gewonnen, hij legt in 24 uur 1050 mijl af.

Vertaalperikelen IV

Elderberry seems to be very healthy.
De oude Berry schijnt nog zeer gezond.

26.6.17

8

vanmorgen gezien

Renault 5

Maar behalve dat de racerij voor de nodige reclame zorgt, slaat Louis Renault een enorme slag door in 1905 een contract af te sluiten met een Parijse taxifirma voor de levering  van vijftienhonderd tweecylinderacht-pk taxi's. Diezelfde taxi zal in 1914 bekend worden onder de "taxi de la Marne", wanneer Franse soldaten op 7 september 1914 en masse naar het front worden vervoerd. Er worden 600 Parijse taxi's gevorderd, ieder taxi vervoert vijf soldaten met hun uitrusting "slechts drie auto's hadden onbelangrijke defecten en de gehele divisie stond reeds om 8 uur 's morgens gereed voor het hervatten van de operaties, die de volgende dag zouden uitlopen op de onherstelbare nederlaag der Duitse troepen".

Vertaalperikelen III

Die Hochebene zwischen Neu- und Alträtlingen
De lange benen tussen nieuwe en oude raadsleden

DIK 2

Elke week donderdag reed Jochem-Jan Freutenklöver op zijn fiets met  dikke banden van  Spanbroek naar Abbekerk, op een normale fiets zou hij er hooguit twintig minuten over doen, maar  Jochem-Jan had er vanwege de  fiets met dikke banden anderhalf uur voor nodig, maar dat was hem worst, want nu baarde hij opzien en bewondering van de medeleden van het shantykoor "De Zeeanemoon" waarmee hij iedere donderdagavond repeteerde, ze hadden allemaal een Staverse jol op hun voorhoofd laten tatoeëren met  "hou zee" in  hun nek, zodat ze in de wijde omgeving, ja zelfs tot in Hoorn, herkenbaar waren als DE zangers van "De Zeeanemoon".  En ze waren populair, ze hadden tot in Wervershoof  opgetreden met "Waar de blanke top der duinen", "Het kleine café aan de  haven" en "De klok van Arnemuiden" en er stond zelf een optreden gepland tijdens een straatfeest in Stompetoren,  waar de dirigent Kloemert-Henk Fokkema, die zich op het podium Katrol Fokkemaat noemde, vandaan kwam.

25.6.17

DIK

Jochem-Jan Freutenklöver uit Spanbroek was voor de zesde keer gezakt voor zijn motorijbewijs maar de dikke banden bleven trekken.

Renault 4

Na het debâcle van Parijs-Madrid moest er iets anders bedacht  worden om automobielen op een sportieve wijze te afficheren, want reclame bleef noodzakelijk. De Automobile Club de France organiseert daarom op 26 en 27 juni 1906 de eerste Grand Prix, weer over gewone wegen, dit keer rond Le Mans. De wegen van het circuit worden afgezet en om stof tegen te gaan geasfalteerd, achteraf gezien geen bijster goed idee, want het is warm eind juni en het teer smelt. Er staan zevenendertig  eequipes klaar met auto's die niet zwaarder mogen wegen dan duizend kilogram, maar de cylinderhoud is vrij, zodat er auto's aan de start verschijnen  met motoren van achttien liter inhoud. 's Werelds allereerste Grand Prix, een race in twee etappes van 624 kilometer elk, wordt gewonnen door de Hongaarse coureur Ferenc Szisz (1873-1944) met een Renault met een gemiddelde snelheid van iets meer dan 101 km/u. Meteen na de race kreeg Szisz een natte handdoek over zijn hoofd, niet alleen zijn gezicht maar ook zijn ogen, hadden problemen met het opspattende teer.

Vertaalperieklen II

Die Partei? Er war ausgeladen!
Op dat partijtje was hij uitgelaten!

24.6.17

TREK

Ook zo'n trek in pizza?

Vertaalperikelen

He had his pet stuffed.
Hij zette zijn pet op.

Renault 3

Dat het een keer afschuwelijk mis zou gaan met de van-stad-tot-stad-racerij zat er natuurlijk dik in en dat de autoriteiten daarna pas zouden ingrijpen eveneens. Op 24 mei 1903 staat Parijs- Madrid op het programma, Mors doet met veertien wagens mee, Panhard met vijftien en verder zijn  o.a. De Dion-Bouton, Mercedes, De Dietrich en Wolseley, naast Renault dat vier wagens bestuurd door onder meer Louis en Marcel Renault heeft ingeschreven, ook van de partij.Om kwart voor vier start de eerste auto, een De Dietrich met de Londense importeur  van het merk aan het stuur. Louis Renault start als zesde en hij maar één doel: zo snel mogelijk aan kop te komen, zodat hij niet in de stofwolken die andere mededingers opwerpen hoeft te rijden. De eerste etappe gaat naar  Bordeaux daar aangekomen blijkt Louis de afstand met een gemiddelde snelheid van 97 km/u. te hebben afgelegd. Maar achter hem gebeuren vreselijke ongelukken,  er zijn al meer dan tien mensen gedood, onder wie Marcel Renault die, in de auto met inschrijfnummer 63, een bocht te snel neemt, en er zijn nog veel meer gewonden. Louis Renault besluit de strijd te staken, maar ook de autoriteiten nemen maatregelen: er mag niet verder worden gereden, sterker nog  de auto's mogen niet meer worden gestart en moeten door paarden naar het station van Bordeaux worden gesleept om daar  op de trein terug naar Parijs te worden gezet.

23.6.17

OPFRISSEN

"spijkerbroekopfrisserij" in het goyse dorp met geiwe

Gedachte

Nadat Oege Ulbema uit De Knijpe in Drachten tattoes had laten zetten, dacht hij meteen dat hij beter voetbalde dan ooit tevoren.

Fairchild

Dat de Israelische luchtmacht een wonderlijk aantal vliegtuigen op een nog wonderlijker manier bijeengaarde na de stichting van de staat in 1948 (maar zelfs daarvoor) is een documentaire waard, daar is bijvoorbeeld deze Fairchild F24, waarvan het model - schaal 1/72 - op dit ogenblik in onderdelen op tafel  ligt. De F24 was een eenmotorig vierzitstoestel dat oorspronkelijk was uitgerust met een Warnermotor, maar ook kon worden voorzien van bijvoorbeeld een Ranger- of een Pratt & Whitneymotor. In de Verenigde Staten  deed het dienst onder de benaming UC-61 en werd het o.a ingezet bij duikbootbestrijding, bij de RAF vloog de Fairchild als "Argus".  Het toestelletje dat  ik bouw krijgt geen registratie, maar wel davidsterren op de vleugels, het werd afgepakt in de Negev van een Egyptische smokkelaar en vloog eerst met de fictieve registratie VQ-PAM, voordat het gecamoufleerd werd, er waren nog drie andere F24's in de IAF, die kwamen uit Zuid-Afrika en hadden daar gevlogen als ZS-BBB, ZS-BBC en ZS-BBD

Renault 2

Eind juni 1902 start opnieuw een van stad-tot-stadrace in Parijs, dit keer is Wenen het  einddoel, liefst 1700 kilometer verderop. Er zijn 117 deelnemers, sommigen hebben gekozen voor zwaar materiaal, als producten van Panhard, C.G.V., Mors, Napier en Mercedes.  Girardot start om half vier in zijn C.G.V., twee minuten later is het de beurt van Fournier in een Mors, maar beide auto's struikelen al in de eerste etappe. Marcel Renault, de uiteindelijke winnaar, rijdt een kleine viercylinder die slechts de helft van de PK's levert van de C.G.V. en de Mors. Uiteindelijk heeft Marcel Renault - met racenummer 147 - 26 uur en 10 minuten  nodig voor de rit, de gemiddelde snelheid (inclusief alle rustpauzes) is 62,5 km/u. Louis Renault is minder fortuinlijk, hij botst eerst op de wagen  van een mededinger en vervolgens op de slagboom van een gesloten spoorwegovergang maar zet de rit wel voort. In de klasse van de lichte wagens behalen drie andere Renaults de tweede,  derde en zesde plaats.

22.6.17

HORKJES

Via allerlei adressen bereiken me sinds een paar weken emails waar ik niet om gevraagd heb, ik tracht de afzenders te blokkeren, maar klaarblijkelijk zit er een gat in  het systeem  van Bobje, over  wie ik voorgaand stukje schreef, want de emails van o.a. Zeeman, Mediamarkt, Hema en Efteling blijven komen, natuurlijk allemaal vol geje en gejou, want  enig fatsoen is van deze nauwelijks aan de luier ontsnapte horkjes niet te verwachten.
(En wat doen de Hemahorkjes als je een klacht indient? Ze sturen je jawel, jawel, een je & joumissive: "Hartelijk dank voor je bericht. Je ontvangt zo snel mogelijk een reactie."

Bob de schoffelaar

Ik kom even terug op een stukje dat ik medio mei schreef over de KPN en zijn directeur Klantenservice, die zoals bij de afdeling Klantenservice van dergelijke bedrijven voor de klanten  onbereikbaar is,  waardoor zijn service naar de mesthoop kan worden verwezen, hij spreekt je steevast  aan met je omdat volgens een dergelijke vlegel de, overigens nooit gevraagde, klanten dat wensen.
Je hebt schoffelaars en schoffelaars, er zijn de goede die met een schoffel onkruid verwijderen en er zijn de slechte zoals Bob Mols, die zijn te dik belegde boterham verdient bij de KPN en besloten heeft dat ik - omdat ik er niet woon - binnenkort niet meer naar een aantal  regionale zenders mag kijken. Mols, een onbeschofte vlerk, die mij toespreekt alsof ik  met hem in de zandbak heb gespeeld laat mij het volgende weten: "vanaf 4 juli 2017 zijn de regionale zenders alleen te bekijken in de desbetreffende en omliggende regio. Woon je bijvoorbeeld in de provincie Utrecht of Gelderland dan kun je nog steeds de zender RTV Utrecht bekijken. Woon je echter in Friesland, dan kun je de Utrechtse zender niet meer bekijken". Bovendien heeft voornoemd Bobje besloten dat er maar weer eens flink met internationale zenders moet worden geschoffeld, zodat ik op 4 juli geruime tijd op de knieën voor mijn tv-toestel kan doorbrengen om de kanalen opnieuw in te stellen.

Frans 8

Natuurlijk moet ik dit niet Frans 8 noemen, maar Renault 1, maar de eerste handelsversie van een Renault stond op 15 juni al op dit  blog onder het kopje "Frans", vandaar. Die eerste Renaults misten trouwens de kenmerkende "kolenkitneus" waaraan de producten van het merk bijna dertig jaar te herkennen waren, doordat de radiateur eerst naast of later achter de motor geplaatst werd, waardoor de motorkap naar voren lager kon worden. Op de foto een Renault uit 1900 met radiateurs aan beide zijden van de motorkap. De motor is nog altijd een De Dion-Bouton, al is het aantal PK's meer dan verdubbeld. De automobielsport in de  jaren rond 1900 bestaat voornamelijk uit racerij over gewone wegen van stad tot stad en de heren Renault boeken zowel in 1899 als in 1900 successen in de categorie "voiturettes". Parijs - Bordeaux (552 km) wordt dan wel gewonnen door een Mors, een "voiture", maar liefst vier Renaults eindigen als eerste bij de "voiturettes", en de enige "voiturettes" die Parijs -Toulouse (1137 km.) volbrengen zijn alweer Renaults. De wedstrijden zijn een uitstekende reclame, want alleen Parijs - Toulouse levert 350 nieuwe bestellingen op.

21.6.17

Vampire

Wonderlijke naam: "Vampire", maar de naam van de opvolger is nog vreemder "Venom", vergif, wie bedenkt zoiets? Letters en nummers begrijp ik zoals B17G, maar wat is in hemelsnaam een Zeemuskiet.  Ik vertaal Sea Mosquito maar even. Juist als je namen in gewoon Nederlands neerschrijft worden ze redelijk lachwekkend: stokebrand, vuurvlieg, zeerazernij, driftkop.  Niet alleen in de lucht ook op de weg kwam en kom je vreemde namen tegen: de Amerikaanse autofabriek Hudson noemde een model ooit "Dictator" en waaraan moet je bij het horen van "Jumpy" en "Bipper" denken?

Frans 7

Panhard, Frankrijks oudste automerk, in de personenwagensector jaren geleden door Citroën de nek omgedraaid en na een aantal omzwervingen nu onderdeel van Renault, waar het nog altijd lichte militaire voertuigen fabriceert. René Panhard en Emile Levassor namen in 1886 een bdrijf over dat houtbewerkingsapparatuur vervaardigde, in datzelfde jaar naam kocht Edouard Sarazin de rechten om Daimlermotoren te fabriceren, Sarazin stierf in 1887 en zijn weduwe trad vervolgens in het huwelijk met Levassor, dat is in het kort het verhaal van de start van deze legendarische firma, die als eerste voor de nu klassieke opstelling opteerde: motor voorin, daarachter de versnellingsbak en aandrijving op de achterwielen,

20.6.17

Vraag

Pieter-Jan Noedelbacher: "Digitale kranten, digitale boeken, waar blijft digitaal wc-papier?"

Frans 6

Wie een klein beetje thuis is in de stadwapens van Frankrijk weet ogenblikkelijk dat Motobloc uit Bordeaux kwam, want in het blazoen van Bordeaux en in het merk van Motobloc figureren  drie croissants. De Société Anonyme des Automobles Motobloc werd opgericht in juni 1902 om de uitvinding van Charles Schaudel, onder wiens achternaam de auto's eerst verschenen, op de markt te brengen. Motobloc verklaart meteen de naam  van de uitvinding: motor, koppeling en versnellingsbak gebouwd als één geheel! Op de foto een 8PK tonneau uit 1902. In 1903 nam Motobloc met drie wagens deel aan de Parijs-Madridrace,  die vanwege de vele ongevallen in Bordeaux beëindigd werd. Motobloc bleef actief in de autosport, deed mee aan de Grote Prijs van Frankrijk 1907 en 1908, schreef in voor de race New York - Parijs van 1908 en behaalde een vijfde plaats in de allereerste Rallye van Monte-Carlo in 1911. Tijdens de Eerste Wereldoorlog stonden militaire vrachtwagens, bommen en vliegtuigmotoren op het programma. In 1932 was het gebeurd met de automobielbouw, de concurrentie met o.a. Citroën en Renault bleek niet vol te houden. (Er staat momenteel een soortgelijke Motobloc als op de foto  in Engeland te koop.)

19.6.17

DE WERELD 2

Trump: "Bad, bad portrait Leonardo. So sad. It should, no, it must be like this. So sad!"

DE WERELD

THE WORLD ACCORDING TO TRUMP

Ook Frans

Een Deperdussin "Monocoque" met een Gnomeveertiencylindermotor, ontwikkeld uit de racer waarmee Jules Védrines  vanaf 13 januari 1912 snelheidrecord na snelheidrecord brak. Op genoemde datum was de behaalde snelheid iets meer dan 145 km/u., negen maanden later stond het wereldsnelheidsrecord op 174 km/u.   Ontwerper van het toestel was Louis Bêchèreau, die eveneens verantwoordelijk was voor de opvolger van het toestel, uitgerust met dezelfde Gnomemotor. De jacht op het wereldsnelheidrecord werd voortgezet en Maurice Prévost vloog op 29 september 1913 als eerste meer dan dan 200 km/u.  In  datzelfde jaar eindigde het succesverhaal van de man die het toestel zijn naam gaf, Armand Deperdussin, hij werd wegens fraude gearresteerd, zijn firma werd overgenomen en ging  uiteindelijk Société Pour l'Aviation et ses Dérivés heten, afgekort SPAD en was verantwoordelijk voor succesrijke vliegtuigen tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Frans 5

 
Automobielfabrieken die oorspronkelijk fietsen bouwden  zijn talrijk, maar ook vanuit andere disciplines  zagen entrepreneurs  mogelijkheden voor het nieuwe voertuig, Marie-Luc Court (1862-1942) maakte in Lyon  sinds 1892 electrische apparaten, maar net voor de eeuwwisseling verscheen zijn eerste auto met - hoe revolutionnair - een vijfversnellingsbak. In 1904 leverde Luc Court een auto waarbij chassis en carrosserie in drie minuten te scheiden waren van de motor. De laatste personenwagen verliet de fabriek  in 1936, Court zelf weigerde voor de Duitsers te werken en verliet in de oorlog zijn bedrijf dat tot het begin van de jaren vijftig bussen en vrachtwagens leverde.

Spitfire


Gisteravond de laatste hand gelegd aan een Spitfire MK IXc, schaal 1/72, een model van een Nederlandse Spitfire ontbrak in de verzameling.

18.6.17

Den Haag 2

De MG's waren hoekig, dus het was even schrikken toen in 1956 de MGA verscheen, natuurlijk was de verandering, zeker na  het succes van de EX182 tijdens de 24 Uur van Le Mans in 1955, te verwachten. Deze gister in Den Haag  gefotografeerde en uit 1957 daterende MGA roadster werd eind 2011 toegevoegd aan het Nederlandse wagenpark.

Den Haag

 
Gister naar Den Haag en terwijl we (vrouw, Una en ik) Centraal uitlopen passeert PCC-car 1140 ingespannen als toeristentram. Jammer, niks aan te doen, want achter mijn favoriete tramtype aanhollen heeft  geen zin, dus eerst maar naar ons vaste punt van eerste aanleg: de Wiener Konditorei in de Poten. Aan de overkant zie ik dat ze serieuze siropen  verkopen, dit soort onzin - altijd in het Engels - moet worden gefotografeerd (zie dit blog van gister). Na Kaffee und Kuchen zetten we de wandeling voort. Op het Plein worden we gestopt door twee dames, Una mag zich weer eens op het middelpunt van de belangstelling verheugen: "Is het een cairnterrier?" "Ja, Una is een cairnterrier!" En dan loopt het gesprek langs bekende banen: dat ze zeveneneenhalf was toen haar eigenares terminaal ziek werd en Una in een asiel terechtkwam, waar wij haar uithaalden en ontdekten dat haar enige repertoire "geef pootje" was en dat ze niks met andere honden en nog minder met katten had en heeft. Een van de dames had altijd schnautzers gehad, eerst de grootste, daarna de middelste en tenslotte de kleinste soort, maar  dat ze na het overlijden van haar man een hond ontbeert en dat je boven de zeventig in Wassenaar niet meer in aanmerking komt om een hond uit een asiel te halen. Gelukkig heeft haar overbuurvrouw een hond, een cairnterrier, en daar mag zij bij tijd en wijle oppassen. Ze zit die overbuurvrouw nu  al een tijdje achter de vodden dat ze op een cruise moet gaan want dan kan zij een paar weken voor de hond zorgen. Als we doorlopen bedenken we met hoeveel mensen we gesprekken hebben gevoerd sinds we een hond hebben, niet alleen hier maar ook in Duitsland, in België en in Frankrijk: honden verhogen je sociale leven. Dan verschijnt de 1140 weer in beeld en omdat ik nog altijd aan het Den Haag van de jaren vijftig en zestig vastzit, staat hij voor mij voor de Asta, een bioscoop die al lang verdwenen is, maar voor mij een ijkpunt blijft. Een klein spurtje van onze kant en we zijn onderweg via Centraal, de Vijverberg, de Parkstraat, de Scheveningseweg (de oude route van lijn 8) naar Scheveningen Noorderstrand, we stappen even later uit bij de haven en dan slaat de schrik mij om het hart: "vlaggetjesdag" en daar hoort natuurlijk zo'n  afschuwelijk "shanty"koor bij en ja hoor "Het kleine café aan de haven" schalt me tegemoet, natuurlijk is dat geen seashanty, dat ze in Bussum en Emmen niet beter weten is tot daaraan toe, maar in  Scheveningen? 

We gaan naar de Frederik Hendriklaan, ik fotografeer nog een wonderlijk rijwiel: sinds het overgrote deel van onze vaderlandse fietsen uit China komt acht men het klaarblijkelijk noodzakelijk replica's van Amerikaanse rijwielen uit de jaren twintig aan te bieden nota bene met een schertsbenzinetankje waarop MP (Military Police), even later valt mijn  oog op dit merkwaardig fenomeen, een echte fles als dorstlesser aan het frame, duidelijk bedacht  door iemand die niet over de gevolgen bij een aanrijding heeft nagedacht. Onze Haagse escapade zit  er op,  wij pakken de 1140 en rijden naar Centraal.




Frans 4

Nog zo'n vroeg Frans automobielmerk, maar dan niet uit de buurt van Parijs, maar uit Lyon: Audibert-Lavirotte, waarachter de heren Maurice Audibert en  Emile Lavirotte in de jaren 1894 tot 1901 schuilgingen. Ze bouwden alles, tot en met de carburateurs, zelf. Ongeveer vijftig auto's in totaal, waarvan er één bewaard is gebleven in het prachtige museum van Henri Malartre in Rochetaillée-sur-Saône op een  steenworp van Lyon.

17.6.17

Anders

hetgeen natuurlijk iets heel anders is dan een overjarige weinig serieuze siroop

Orchestrion 5

Er is niets aardiger dan een enthousiast over zijn - in dit geval - uitzonderlijke hobby te horen vertellen. We krijgen bovendien een fraai inzicht in de mechaniek van een orchestrion en daar valt voor mij weinig aan toe te voegen.

Frans 3

De eerste Peugeot-automobiel dateert van 1889 en werd gemaakt door een firma met de (vertaalde) naam "De zonen van de gebroeders Peugeot" in Beaulieu-Valentigny, vier jaar eerder stonden er al fietsen in het programma en er was samen met Léon Sepollet ook een driewielige stoomwagen gefabriceerd, maar dat was slechts een kleine zijsprong want daarna was het benzine wat de klok sloeg. Werden er in 1891 vijf Peugeots verkocht, acht jaar later waren het er driehonderd. In 1892 werd er bovendien geëxporteerd, een uitbunding versierd Type 4 (kleine foto) ging naar de toen vijfenzeventig jaar oude Bey van Tunis Ali III ibn al-Hoesein. De auto in kwestie had een iets meer dan een liter inhoudende tweecylinder Daimlermotor in V-vorm. De auto op de grote foto is een Type 19, waarvan tussen 1897 en 1902 vijfenzeventig exemplaren, de - inmiddels naar Audincourt verplaatste -  fabriek verlieten, ook de naam van het bedrijf was veranderd de fabriek heette nu SA des Automobiles Peugeot.

16.6.17

Ontfriezing

Natuurlijk, dat begrijpt u, volg ik de activiteiten, of zo u wilt de gedragingen, van de Friese sukkelaartjes, of ze nu in Trijeboerehuzen, Hantummeruitburen of Bontebok woonachtig zijn, met argusogen, want wat zij zich allemaal voorstellen in het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 is vanzelfsprekend buitengewoon lachwekkend; kleinschalig en bekrompen als de Friese hersenpan, zou ik bijvoorbeeld de voorgestelde activiteiten rond een oude Mercedes willen omschrijven, nee, wil Leeuwarden  Culturele Hoofdstad 2018 werkelijk slagen dan is ontfriezing een eerste vereiste, ik denk dan - ter vergelijking - ogenblikkelijk aan de de ontfriezing van de twintig jaar geleden gehouden laatste Elfstedentocht, waarbij de oranje Unoxpetjes uit Rotterdam een enorme bijdrage aan het welslagen van de schaatsmarathon leverden, ik denk ook aan Oerol, het Terschellinger kunstfeest, dat inmiddels terecht genaast is door de Hilversumse omroep. Ontfriezing is een eerste vereiste voor succes, daarom stel ik voor voortaan alle op cultuur lijkende activiteiten in Friesland in handen te geven van hen die van culturele activiteiten verstand hebben en daar horen, zoals u uit voorgaande regels zult begrijpen, absoluut geen Friezen bij.
Drs. Barend-Otto ter Vloot, Steenwijkerwold.

Orchestrion 4

Natuurlijk was het met de uitvinding van de grammofoon niet ogenblikkelijk afgelopen met mechanische muziekinstrumenten, dus ook niet met het orchestrion. Houders van danszalen hadden met de aanschaf een forse investering gedaan, het inzetten van een orkestje kostte iedere keer opnieuw geld, dus de keuze was gemakkelijk gemaakt. Toch is wat we hier horen wel grappig en in feite ironisch, want de compositie is genoemd naar een bekende dansgelegenheid in New York: The Savoy. "Stompin' at the Savoy" werd in 1934 gecomponeerd door Edgar  Sampson, altsaxofonist in het orkest van Chick Webb.

Frans II


 
Er waren kort voor en na 1900 niet een gering aantal heren dat zich met automobielen bezighield dat geen De Dion-Boutonmotor gebruikte, zelfs Ettore Bugatti in Milaan installeerde er twee op de achteras van zijn driewieler. De firma De Dion-Bouton was eerder  - in 1883 - begonnen, niet met benzinemotoren maar met stoommachines die bussen moesten voortbewegen, graaf De Dion zorgde voor de pecunia, Bouton en diens zwager Trépardoux voor de rest. Stoom werd spoedig verlaten en in 1899 zag het befaamde ééncylinderbenzinemotortje het licht, dat voor een revolutie in de mechanische voortbeweging zou zorgen en al waren de eerste De Dion-Boutons open, gauw verschenen ook gesloten coupéversies.

15.6.17

Besparen

ADRIANUS LEEGSCHEDEL BESPAARDE TIENTALLEN EURO'S NU HIJ GEEN OVERHEMDEN MEER KOCHT
(wel was hij 's winters regelmatig wat snotterig)

Protest 2

Waar wij fanselfs verlet van hebben is een bekende Nederlander die ons opmoedicht om Bontebok op te duwen in de vaart der volkeren daar moeten wij al omdenken omhebben want met vrouwlui als Akke Brodzema en Margje Stoksnijder uit Hantummeruitburen belanden wij nergens en zo'n oud Mercedes smijt ook geen zoden aan de dijk, wij moeten nivo hebben,zo iemand als Gordon of Jantje Smit of zijn vader Ernst Daniel en misschien wel tegare,kunnen zij zingen "Jetzt Geht's Richtig Los", dat is ook buitengewoon aantrekkelijk  voor de Oost- en Noord-Friezen, want daar rekenen wij volslagen op, dat zij met man en macht naar oudvaderserf komen voor Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018, al willen wij eerst tijge graag een openbaar toilet.          
Tomme Knopstra, schrijver Bontebok Vooruit.

Orchestrion 3

Dat je in een mechanisch muziekistrument  als het orchestrion een piano, een orgel en een trommel kunt onderbrengen is niet zo verbazingwekkend, maar toen ik voor de eerste een orchestrion met een viool zag en hoorde was ik redelijk verbijsterd. Hoe was het mogelijk dat je zo'n lastig te bespelen instrument toch mechanisch kunt laten spelen, maar het kan zoals u hier ziet.

Frans

Niet alleen Citroën begon kort na de Eerste Wereldoorlog in Frankrijk met de fabricage van automobielen, er waren meer zoals Automobiles Farman in Billancourt, SA des Aéroplanes G. Voisin in Issy-les Moulineaux en eigenlijk hoort Sté Française Hispano-Suiza in Bois-Colombes ook in dit  rijtje vliegtuig- en vliegtuigmotorenfabrieken die na de "Grote Oorlog" hun heil op de weg zochten, met prijzige voitures. André Citroen bediende een ander deel van de markt, waar de concurrentie trouwens niet minder hevig was en een aantal gevestigde merken in feite de dienst uitmaakten. Daar  was bijvoorbeeld Renault in Billancourt, oorspronkelijk gestart door drie broers Louis, Marcel en Fernand Renault, van wie Louis het technisch vernuft was. De eerste auto die in 1899  daadwerkelijk op de markt kwam (foto) had een een  1 3/4PK- motortje van een andere, inmiddels toen al fameuze, fabrikant De Dion Bouton, een drieversnellingsbak en een maximumsnelheid van 36 km/u.

14.6.17

Protest

Ook wij in Bontebok willen ons niet zwak bijspelen zover het Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 aanbelangd, wij zijn withoe in de schroeven en vooral Sybiltsje Uitfanhuis, dit jaar de brommerbesprinses van ons dorp en omkrijten, gaat er als een droge donder tegen aan. Zij was al drie keer in Leeuwarden om in het petaar te gaan met de pommeranten, zoals Ferd Crone. Want het is prachtig mooi dat onze elf steden een fontein krijgen vanzelf, maar wat schiet er over voor ons in  het oosten van de provincie, waar nammers nooit nog te nimmer een stad gelegen heeft. Wij zijn daar rechtelijk lelijk over, want waarom moeten de inwenners van een plak als Harlingen een fontein hebben en wij niet eens een openbaar toilet. Zo'n tweedeling in de Friese maatschappij moeten wij niet hebben en daarom heeft ons Sybiltsje Uitfanhuis daar tegen geprotesteerd.
Tomme Knopstra, schrijver Bontebok Vooruit.

Orchestrion 2

De orchestrions kwamen in soorten en maten en werden niet alleen door de rijken aangeschaft maar ook door kroegbazen en danszaalhouders. In het café was het instrument een soort voorloper van de jukebox, er moest geld in gestort worden voor een melodie ten gehore werd gebracht. Het orchestrion dat u hier hoort werd gebouwd in Antwerpen en heeft behalve een piano en een uitgebreid slagwerk ook een accordeon

Citroën 2

Citroën had niet alleen vrachtwagens en bussen in het programma, bij het  prille begin van de fabriek in 1919 was zelfs naast de personenwagen 10Hp, die later Type A zou gaan heten, al een landbouwtrekker leverbaar . De 10HP liep eind mei van dat jaar van de band en werd begin juni tentoongesteld in de showroom aan de Champs -Elysées van Alda (een automerk van Fernand Charron en gebouwd tussen 1912 en 1922). 
Van juni tot september 1919 werden 2500 10HP's gebouwd, ze hadden een viercylinderlijnmotor met een inhoud van 1327cc, een drieversnellingsbak en een topsnelheid van vijfenzestig kilometer per uur. De tractor had, zover ik heb kunnen nagaan, dezelfde motor.


13.6.17

Duivelsgebroed

Het zal je kind maar wezen, yeah, yeah, yeah
Het zal je kind maar wezen, yeah, yeah, yeah
Het zal je kind maar wezen, yeah, yeah, yeah
Het zal je kind maar wezen, yeah, yeah, yeah

Vliegen

U vliegt straks - in augustus - voor een weeklange vacantie à 189,67 euro (alles inbegrepen) naar Bretellonië om aan het Meer van Knurz een volksdanscurus te volgen, het instappen op Schiphol Èchpocht neemt ongeveer viereneenhalf uur in beslag, maar eenmaal in de lucht wordt het pas echt gezellig: u wordt geconfronteerd met twee meer dan charmante trolleydollies en een captain die u een hart onder de riem steekt.

Citroën

 Traction Avant Familiale
Waar is Citroën gebleven, die Franse autofirma die keer op keer  de wereld verbaasd deed staan door met een icoon op de proppen te komen, zoals de Traction Avant, de TUB (traction utilitaire de type B) en vooroorlogse vader van de HY, de 2CV, de DS? 
 
 TUB
Er zat ook een vrachtwagen/busschassis in het leveringsprogramma, de T45, maar die zag er heel wat minder revolutionnair uit dan de net genoemde producten, goed, hij was herkenbaar aan de  double chevrons - anno 2017 door onbegrip van hoogmogenden op nieuwe Citroëns verworden tot double croissants - op de grille, maar verder leek de bus op op al die andere bussen met  een neus. In die neus lag een forse zescylindermotor met een inhoud van viereneenhalve liter, die eventueel, zoals in de oorlog, op houtgas kon lopen.
T45 

Orchestrion

Eigenlijk is een orchestrion een waanzinnig grote speeldoos, een mechanisch orkest met een piano, een xylofoon, een orgel en trommels dat voor vermaak zorgde wanneer niemand zelf een instrument bespeelde en de grammofoon nog niet was uitgevonden, al werden orchestrions nog  altijd gebouwd  toen de grammofoon kon worden aangeschaft: een orchestrion had immers veel meer allure!