Zo'n dertig jaar geleden bezocht ik uit familiegronden in de buurt van Chicago op een zondagmorgen een enorme blanke kerkdienst, van het soort dat hier op een commerciële zender te zien schijnt te zijn. Mij was van te voren diverse malen op het lijf gedrukt dat ik me had te gedragen, maar dat had niet gehoeven: van huis uit ben ik doordrenkt met respect voor andermans overtuiging. Ik ben die ochtend dus uitermate braaf voor me uitkijkend op mijn plaats blijven zitten, terwijl de rest van de ongeveer drieduizend aanwezigen zich overgaf aan, wat ik maar zal omschrijven als ochtendgymnastiek: veel opstaan en met de armen zwaaien, kortom een Amerikaans equivalent van Nederland in beweging. Inmiddels is veel van dat respect van destijds bij mij verdwenen, omdat gelovigen in de Verenigde Staten het er naar gemaakt hebben. Recent hield ik een speurtocht door het internet en stuitte op een neringdoende, die kleding voor de 'christenhond' verkoopt.
