Éva Gauthier met Maurice Ravel aan de vleugel en George Gershwin uiterst rechts
Het lied "Un Canadien Errant" staat op op het repertoire van heel wat zangers, van Leonard Cohen tot Nana Mouskouri, maar dit
is bij mijn weten de oudste opname, daterend uit 1917 en gezongen door
Éva Gauthier, over wie zo meteen meer. Het lied werd geschreven in 1842
geschreven door een uit Canada naar de Verenigde Saten gevluchte
rechtenstudent, Antoine Gérin-Lajoi. In 1837 - '38 vond in Canada de
"Lower Canadian Rebellion" plaats, die werd neergeslagen een aantal
rebellen vluchtten, anderen werden ter dood veroordeeld.
Éva Gauthier (1885 - 1958) was een omstreden zangeres en dat kwam
voornamelijk door haar repertoirekeuze: van opera tot jazzachtige songs,
van volksliedjes tot het werk van moderne componisten als Ravel en
Stravinsky. Nu zouden we zoiets alleen maar toejuichen.
De in Ottawa geboren Gauthier studeerde in Frankrijk en trad in 1906 op
met haar Canadese collega Emma Albani tijdens een tournee door Engeland
en Canada. Met een beurs keerde ze terug naar Europa om haar studie
voort te zetten en in 1909 vinden we haar in Pavia, waar ze de rol van
Micaëla zingt in "Carmen". Daarna gaat ze naar Londen om in Delibes'
"Lakmé" te zingen, maar de ster van de opera, Luisa Tetrazzini vreest
dat Gauthiers stem de hare zal doen verbleken en eist Gauthiers vertrek.
De directeur van het operagezelschap stemt toe en Gauthier vertrekt om
nooit meer in welke operarol dan ook terug te keren. Gauthier vertrekt
vervolgens naar Java en treedt in 1911 in het huwelijk met de
Nederlandse planter Frans Knoote. Ze bestudeert daar onder meer
gamelanmuziek, neemt Javaanse liedjes op in haar repertoire en gaat
vervolgens op tournee in China, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland. In
1915 besluit ze naar New York te gaan, waar ze behalve haar Javaanse
liederen ook liederen van Ravel en Stravinsky zingt. In 1920 is ze terug
in Parijs en raakt bevriend met Ravel en andere Franse componisten,
voor wie ze op tournee in de Verenigde Staten baanbrekend werk verricht.
Een concert in 1923 in New York van haar opende met werken van onder
meer Purcell, Bellini, Milhaud, Bartok en Hindemith, na de pauze kwamen
"Alexander's Ragtime Band" van Irving Berlin en songs van Jerome Kern en
George Gershwin (met de componist aan de vleugel) aan de beurt. Dat
zorgde onder liefhebbers van klassiek repertoire voor groot lawijt, maar
het concert was in feite een groot succes. Gauthier werd een
beroemdheid en trad tot aan het eind van de jaren twintig op in haar
geboorteland, in de Verenigde Staten en in Europa tot ziekte haar tot
stoppen dwong en ze les ging geven in New York.
