10.7.24

Gauthier

 

Éva Gauthier met Maurice Ravel aan de vleugel en George Gershwin uiterst rechts
Het lied "Un Canadien Errant" staat op op het repertoire van heel wat zangers, van Leonard Cohen tot Nana Mouskouri, maar dit is bij mijn weten de oudste opname, daterend uit 1917 en gezongen door Éva Gauthier, over wie zo meteen meer. Het lied werd geschreven in 1842 geschreven door een uit Canada naar de Verenigde Saten gevluchte rechtenstudent, Antoine Gérin-Lajoi. In 1837 - '38  vond in Canada de "Lower Canadian Rebellion" plaats, die werd neergeslagen een aantal rebellen vluchtten, anderen werden ter dood veroordeeld.
Éva Gauthier (1885 - 1958)  was een omstreden zangeres en dat kwam voornamelijk door haar repertoirekeuze: van opera tot jazzachtige songs, van volksliedjes tot het werk van moderne componisten als Ravel en Stravinsky. Nu zouden we zoiets alleen maar toejuichen. 
De in Ottawa geboren Gauthier studeerde in Frankrijk en trad in 1906 op met haar Canadese collega Emma Albani tijdens een tournee door Engeland en Canada. Met een beurs keerde ze terug naar Europa om haar studie voort te zetten en in 1909 vinden we haar in Pavia, waar ze de rol van Micaëla zingt in "Carmen". Daarna gaat ze naar Londen om in Delibes' "Lakmé" te zingen, maar de ster van de opera, Luisa Tetrazzini vreest dat Gauthiers stem de hare zal doen verbleken en eist Gauthiers vertrek. De directeur van het operagezelschap stemt toe en Gauthier vertrekt om nooit meer in welke operarol dan ook terug te keren. Gauthier vertrekt  vervolgens naar Java en treedt in 1911 in het huwelijk met de Nederlandse planter Frans Knoote. Ze bestudeert daar onder meer gamelanmuziek, neemt Javaanse liedjes op in haar repertoire en gaat vervolgens op tournee in China, Japan, Australië en Nieuw-Zeeland. In 1915 besluit ze naar New York te gaan, waar ze behalve haar Javaanse liederen ook liederen van Ravel en Stravinsky zingt. In 1920 is ze terug in Parijs en raakt bevriend met Ravel en andere Franse componisten, voor wie ze op tournee in de Verenigde Staten baanbrekend werk verricht. Een concert in 1923 in New York van haar opende met werken van onder meer Purcell, Bellini, Milhaud, Bartok en Hindemith, na de pauze kwamen "Alexander's Ragtime Band" van Irving Berlin en songs van Jerome Kern en George Gershwin (met de componist aan de vleugel) aan de beurt. Dat zorgde onder liefhebbers van klassiek repertoire voor groot lawijt, maar het concert was in feite een groot succes. Gauthier werd een beroemdheid en trad tot aan het eind van de jaren twintig op in haar geboorteland, in de Verenigde Staten en in Europa tot ziekte haar tot stoppen dwong en ze les ging geven in New York.