Het Franse vocale sextet San Salvador
28.1.23
2016
Eerder gepubliceerd op 29-12-2016
Na
al het muzikale geweld werd het hoog tijd voor iets rustigers en daarom
betrad de befaamde Limburgse kunsjtfluiter Frans Timmermans gekleed in
een bronsgroeneikenhoutenpantalon met bretels de bühne terwijl hij het
"Ave Maria" floot. Er druppelden ten paleize vele
tranen langs vele wangen, de toeschouwers waren diep ontroerd ook door
het begeleidend, ingetogen harpspel van Europese Commissievoorzitter
Jean-Claude Juncker, die al tokkelend bovendien een broodje half-om
wegwerkte. Eénmaal doordrongen van zijn succes nam Timmermans de
gelegenheid te baat om zijn bewerking van Bruce Springsteens "Born in
the USA" voor het het voetlicht te brengen als "Naat Puupke Tsjieng
Bom". Het publiek was doodstil, behalve Marine Le Pen, die volgaarne
niet alleen een nationalistisch Frans chanson had gehoord, maar ook boos
was dat "Naat Puupke Tsjieng Bom" niet in het Frans, maar wel in het
Engels werd ondertiteld. Timmermans wees haar terecht door op te merken
dat fluiten, dus ook kunsjtfluiten, geen ondertiteling van node heeft.
Waarop Le Pen schreeuwde: "Je ne sais pas le sens de naht puhpkè tsin boum, lambin!" Timmermans verliet het toneel met de kreet: "Je vais laisser vous sentez un
petit pet", hetgeen hij beter niet had kunnen doen want zijn
bronsgroeneikenhoutenpantalon nam daarna bijzonder donkerbruine
herfstkleuren aan. Gelukkig stond Eva Jinek - gekleed in een uiterst koket verpleegstersuniformpje - in de coulissen met een verschoning klaar.
27.1.23
Presidentieel
Wanneer
ik de lijst met Franse presidentiële automobielen raadpleeg, zie ik dat
er eigenlijk maar twee wat chiquere merken vertegenwoordigd zijn:
Voisin in 1920 en Talbot-Lago in 1950. Geen Ballot, Bugatti, Delage,
Delahye, Farman en Hispano-Suiza, om maar een paar fameuze namen te
noemen. Voorganger van de Renault
"Reinastella" was de Renault 40CV, die een tiental jaren gebruikt werd
door achtereenvolgens de presidenten Paul Deschanel, Alexandere
Millerand en Gaston Doumergue. De 40CV had de befaamde kolenkitneus,
waaronder een zescylinderlijnmotor met een inhoud van 9112cc. Zonder
carrosserie kostte de wagen 40.500 francs, terwijl een chassis van een
Hispano-Suiza 90.000 francs en een chassis van een Farman 74.000 kostte.
Klaarblijkelijk keken de Fransen wel degelijk naar de prijs van een
presidentieel voertuig., sterker nog in het boek "1898 Renault 1965"
lees ik dat de Presidenten van de Republiek een 40CV huurden voor 1500
francs per maand.
Vet
Laten we het gedrocht een goede Nederlandse naam geven: vette fiets en de berijder een vetfietser noemen.
26.1.23
Rami & Renault
RAMI Renault 1900, zoals hij in de jaren zestig werd afgeleverd
De grote voorbeelden van RAMI-modellen staan in het Henri Malartre
Museum in Rochetailée-sur-Saône, wie de bodem van de modellen bekijkt
ziet RAMI by J.M.K., de M is de M van Malartre. De modellen halen het
niet bij hetgeen vandaag in de winkels ligt, maar daar was de prijs ook
niet naar, dat is tegelijkertijd een uitdaging om de wagentjes een
ietwat natuurgetrouwer uiterlijk te geven. Eigenlijk is het
doodeenvoudig, zoek eerst een foto van het grote voorbeeld van het model
en als die onvindbaar blijkt, vindt een foto van een auto uit dezelfde
fabriek uit hetzelfde jaar. Ik kon
geen foto vinden van de Renault Tonneau uit 1900 die RAMI in
miniatuur gemaakt heeft, maar vond wel
een plaatje van een iets andere Renault uit dat jaar. Het eerste
dat opviel was dat de wagen geen houten spaakwielen had, maar wielen met
metalen spaken. Uit een doos met losse onderdelen heb ik die, na de
velgen geel geschilderd te hebben, klaargelegd en heb daarna het
RAMI-model volledig uitelkaar gehaald, dat gaat het best met een
boormachine. Vervolgens begint, na het model al dan niet van verf te
hebben ontdaan, het opnieuw schilderen, gebruik daarvoor bijvoorbeeld
Humbrol maar kies niet de glanzende varianten, maar kies de satijnen of
doffe versies. Koop goede, maar dure penselen in een kunsthandel, de
nummers 0, 1, 2 en 3 zijn meestal voldoende. Dee messingstrepen langs
de motorkap kunnen uiteraard met goudverf geschilderd worden, maar veel
mooier is Bare-Metal te gebruiken, heel dunne zelfklevende folie, die
ook in chroom en aluminium leverbaar is. Bij deze Renault bleken de
radiateurs aan de zijkant van de motorkap te breed, die heb ik dus
kleiner gemaakt. Met een beetje
moeite is zo'n RAMI-model voor weinig geld nog steeds op te duikelen en
na een paar dagen geduldig schilderen staat er een veel natuurgetrouwer
autootje dan zoals het zo'n vijftig jaar geleden de firma RAMI in Lure
(Haute-Saône) verliet.
Rusland
Rusland is ontstaan door de tsaren, en de wreedste tsaren waren de beste. Zonder Ivan de Verschrikkelijke, Peter de Grote en Nicolaas zou er geen Rusland bestaan. Het Russische volk is het meest onderdanige van alle volken, mits het met harde hand wordt geregeerd, maar het is niet in staat zichzelf te regeren. De teugels hoeven maar enigszins te worden gevierd en er ontstaat anarchie. De Russen hebben een heer en meester nodig, wiens macht door niemand wordt beperkt. Slechts onder de dreiging van de ijzeren vuist blijft men op het rechte pad. (...) We hebben de knoet te danken aan de Tataren, het beste dat ze ons hebben nagelaten.
Een Russische monarchist in 1917 geciteerd door de Franse ambassadeur Paléologue, uit "De laatste tsaar" van Edward Radzinsky, Rainbow Pockets ISBN 90 417 0249 0
25.1.23
Volkszang
PIONIER
Van de drie Franse pioniermerken bouwt alleen Renault nog
personenauto's, De Dion Bouton verdween in 1932 en Panhard bouwt sinds
1968 alleen nog militaire voertuigen. Renault begon in 1898 als Renault
Frères, want behalve het technisch vernuft Louis waren ook zijn broers
Marcel en Fernand bij de firma betrokken. Zoals bij zoveel startende
fabrikanten had de eerste Renault een De Dionmotor, een luchtgekoelde
ééncylinder, maar dit keer niet op de achteras, maar voorin, met een
drieversnellingsbak aan de motor gekoppeld en de aandrijving geschiedde
niet met een ketting maar met een cardanas. De auto was een succes want
in het eerste half jaar werden zestig wagens door de fabriek in
Billancourt afgeleverd.
BA
BA, Buitenschoolse Activiteiten, geen idee of ze toen zo genoemd werden, maar u weet wat ik bedoel. Ik woonde de laatste weken in Drachten toen ik ermee geconfronteerd werd: ik ging als negenjarige naar de padvinderij. Ik heb er geen enkele herinnering aan. Wel toen ik begin 1945 in Leeuwarden woonde: iedere zaterdagmiddag ging ik ingewikkelde touwknopen leggen en leerde het lied: "Wij zijn de rasechte Turken en dragen hele lange jurken en roken Fatima". Het heeft niet lang mogen duren, ik werd er snel afgehaald. Niet vanwege Turken, lange jurken of voortijdig rookgenot maar omdat mijn moeder hoogstwaarschijnlijk pedofiele neigingen veronderstelde bij de hopman.
24.1.23
Radio
Teruggevonden deel van een radiolezing uit 1951.
Vanochtend, waarde luisteraars, wil ik het met u hebben over het schoffelen op protestants-christelijke basis. Zoals U waarschijnlijk weet bestaat er een verschil tussen het hogere schoffelen, ook wel bovenschoffelen genoemd en het lagere schoffelen, dat ook wel onderschoffelen wordt geheten. Beide begrippen dateren al van voor de reformatie, want paus Herpes III heeft het in zijn encycliek uit 1264 “Sarclanda pro Deo, aut superiore sartioni”, dus ver voor Zwingli, bekend van zijn "Minimum fabrefacta dulcis currum", reeds over het schoffelen voor de Heer (sarclatio Dóminus), waarmee het ruimte scheppen voor God bedoeld wordt. Herpes’ schoonzoon Jean Étourdi, chevalier de Bapaume, interpreteerde het begrip bovenschoffelen echter ook als geldend voor wereldse zaken, hij en zijn nageslacht hebben dan ook flink geschoffeld tot de Franse revolutie van 1789 daar een eind aan maakte.
(enige regels onleesbaar)
Richten we thans onze blik
op op het onderschoffelen. Pas na
de reformatie en in feite pas na Calvijn doet het begrip lager schoffelen zijn intrede. Oorspronkelijk heeft dit protestantse onderschoffelen een betekenis
die sterk verbonden is met de geslachtsdaad, pas in later eeuwen krijgt het lagere schoffelen een betekenis die
wij thans kennen. Pieter van den Oudenaerde Jzn. heeft het in zijn tractaat,
want zo kunnen wij zijn boek uit 1724 wel noemen, ”Van den schoffelaere en
sijne arbeid op den acker” gedrukt bij Hermanus Pompernickel en Jean
Paindeseigle te Tiel, nadat een jaar eerder een Franstalige editie – "Du
ratisseur et son travail" was
verschenen bij Engelbert Boendermaecker te Anvers - nog altijd over “seeckere
festiviteyten durende de oogst waarbye de keerlen hunne lusten niet kunnende
ende bedwinghen en met de meydjens onder het hooy schoffelen”. Ruim honderd jaar
later, in 1853 gebruikt Hendricus Harkemans Hzn, schrijver van protestans-christelijke volksliteratuur
uit Krommenie het nog steeds in dezelfde zin: “Symen, beneeveld door den
genever schoffelde met Alijda achter het varkenskot, tot hij geheel onwel naar
buyten strompelde en vomeerde”. Eerst rond 1904 wordt onderschoffelen alleen nog gebruikt op de
manier die wij kennen: het wegwerken van onwelgevallige meningen. In het
woordenboek van Guikelman & Passeniersz (Giekerk & Bandoeng, 1907) lezen we dan ook als
voorbeeld: “republikeinse meningen worden in ons vaderland ondergeschoffeld”.
(rest van de tekst ontbreekt)
Alina Plunkenborgh-Smallenborst, Hilversum
Stevig
Een energiek muzikaal gezelschapje van lang geleden: Kid Ory and his Creole Jazz Band met "12th Street Rag".
Op het etiket van de achtenzeventigtoerenplaat heb ik, toen ik de plaat
kocht, een datum geschreven: 9-6-55, dat moet dus de datum van aanschaf
zijn, want de opname dateert, zover ik kan nagaan, van zes jaar eerder.
De plaat, met op de keerzijde "Savoy Blues" zit dus al zestig jaar in
mijn collectie. Er waren toen elpees, maar voor de aanschaf daarvan was
mijn zakgeld niet toereikend. De bezetting van de Creole Jazz Band was
Teddy Buckner, trompet; Joe Darensbourg, klarinet; Kid Ory, trombone;
Lloyd Green, piano; Ed Garland, bas en Minor Hall, drums.
241P
Van
de 241P-serie werden er tussen 1948 en 1952 35 locomotieven gebouwd. De
lengte van de locomotief zonder tender was iets meer dan zeventien
meter. In 1958 waren er in het noorden negen in dienst, in het
zuidoosten dertien en in het rayon Méditerranée eveneens dertien. De
locomotieven waren voorzien van een eindloze schroef, een zogenaamde
"stoker", die de kolen van de tender op het vuur bracht. De maximale
dienstsnelheid was 120 km/u. Eén 241P staat er in het magnifieke Franse
spoorwegmuseum in Mulhouse, een andere is in rijdende staat bij Le
Chemin de Fer de Creuzot: de 241P-17, in dienst bij de SNCF in 1950 en
na 1.741865 km uit dienst. In het filmpje zien we de 241P-17
met achter de tender een kolenwagen, omdat bij de tegenwoordige inzet
van de locomotief onderweg geen kolendepots meer zijn en dus de
benodigde brandstof moet worden meegenomen.
Voisin 2
Een auto met een twaalfcylinder in lijn. Weliswaar een prototype. Maar toch. Het was de 27CV van Gabriel Voisin in 1937. Het moet een enorme teleurstelling geweest zijn dat financiële problemen in 1938 Voisin dwongen een Amerikaanse Grahammotor (ontstaan uit een Continentalmotor) te gebruiken. De 20CV Type 30 waren de laatste grote Voisins, in 1940/41 construeerde Gabriel een fietsauto aangedreven met pedalen, de Velogab en daarna, vanaf 1950, de Biscooter, oorspronkelijk met een luchtgekoelde, tweetakt Gnome en Rhônemotor met een inhoud van 125 cc, later met een door Hispano in licentie vervaardigde Villierstweetact, luchtgekoeld, met een inhoud van 197cc. Dit autootje zou in Barcelona in licentie gebouwd worden als Biscuter Autonacional. De eindaandrijving gebeurde met een ketting, het autootje had drie versnellingen en de topsnelheid was 55 km/u. Op de foto staat een vierzitsprototype waarvan zestien exemplaren gebouwd zijn.
23.1.23
Richard
Richard de Mos toen lid van de Tweede Kamer in 2009: "Als woordvoerder milieu zal ik in de Kamer de klimaathysterie, waar u allen flink belasting voor betaalt, gaan bestrijden".
Voisin
Veel
zinvols is er over de de auto's van een van de meest eigenzinnige, maar
tegelijkertijd meest briljante autobouwers - ik heb het over Gabriel
Voisin - in het Nederlands niet gepubliceerd. In mijn archief heb ik
drie artikelen van Rudy Kousbroek, dat maakt het geconstateerde gebrek
meteen goed, niet alleen door het niveau van zijn stukken, maar, en dat
is minstens zo belangrijk, hij heeft Voisin goed gekend. Op het moment
dat ik de laatste woorden van voorgaande zin opschrijf, voel ik niet
alleen een lichte jaloezie, want wat moet het fantastisch geweest zijn
om met, zoals Kousbroek hem omschrijft, deze combinatie van Voltaire,
Edison en Céline te praten.
Kousbroeks eerste artikel over Voisin, dat ik bezit, verscheen op 8 september in "De Auto" van de KNAC, klaarblijkelijk had hij eerder iets voor dat blad gechreven, want boven het stuk staan redactionele excuses, omdat men hem voor Vlaming heeft versleten. Het tweede artikel verscheen op 16 maart 1968 in de weekendbijlage van "Algemeen Handelsblad". Kousbroek veegt de vloer aan met het vodderige "Auto's van vroeger en nu" van J.D. Scheel. Ik citeer een schitterende zin uit die recensie: "Ik twijfel er niet aan dat het feit dat ik gemeend heb een bepaald onderwep in het boekje op de keper te moetn beschouwen, in plaats van me te bepalen tot het geijkte applausje, zal worden toegeschreven aan blinde boosaardigheid, maar dat mag geen reden zijn om J.D. Scheel niet eens diep in de ogen te kijken". Het derde artikel werd op 4 januari 1974 gepubliceerd in het Cultureel Supplement van "NRC Handelsblad" naar aanleiding van de dood van Voisin. In dit artikel gaat het over het onrecht dat Voisin is aangedaan, terwijl anderen, zoals Farman en de gebroeders Wright met eer werden overladen.
Eerder schreef ik op dit weblog over mijn keuze van Voisin boven Bugatti omdat ik een grote bewondering heb voor Voisins eigenzinnigheid die zich manifesteert in zijn hele oeuvre, of het nu gaat om zijn eerste auto uit 1899, zijn vliegtuigen, zijn auto's uit de jaren twintig en dertig, zijn door pedalen aangedreven "Vélogab" uit de oorlogsjaren of zijn naoorlogse "Biscooter".
Op de foto: de 28CV Sport Surbaissée Type C20, V12 schuivenmotor met een cylinderinhoud van 4890cc uit 1930.
Kousbroeks eerste artikel over Voisin, dat ik bezit, verscheen op 8 september in "De Auto" van de KNAC, klaarblijkelijk had hij eerder iets voor dat blad gechreven, want boven het stuk staan redactionele excuses, omdat men hem voor Vlaming heeft versleten. Het tweede artikel verscheen op 16 maart 1968 in de weekendbijlage van "Algemeen Handelsblad". Kousbroek veegt de vloer aan met het vodderige "Auto's van vroeger en nu" van J.D. Scheel. Ik citeer een schitterende zin uit die recensie: "Ik twijfel er niet aan dat het feit dat ik gemeend heb een bepaald onderwep in het boekje op de keper te moetn beschouwen, in plaats van me te bepalen tot het geijkte applausje, zal worden toegeschreven aan blinde boosaardigheid, maar dat mag geen reden zijn om J.D. Scheel niet eens diep in de ogen te kijken". Het derde artikel werd op 4 januari 1974 gepubliceerd in het Cultureel Supplement van "NRC Handelsblad" naar aanleiding van de dood van Voisin. In dit artikel gaat het over het onrecht dat Voisin is aangedaan, terwijl anderen, zoals Farman en de gebroeders Wright met eer werden overladen.
Eerder schreef ik op dit weblog over mijn keuze van Voisin boven Bugatti omdat ik een grote bewondering heb voor Voisins eigenzinnigheid die zich manifesteert in zijn hele oeuvre, of het nu gaat om zijn eerste auto uit 1899, zijn vliegtuigen, zijn auto's uit de jaren twintig en dertig, zijn door pedalen aangedreven "Vélogab" uit de oorlogsjaren of zijn naoorlogse "Biscooter".
Op de foto: de 28CV Sport Surbaissée Type C20, V12 schuivenmotor met een cylinderinhoud van 4890cc uit 1930.
Cévennes
Op het goudkleurige labeltje staat aan de achterkant Cévenoles, dit
spinnende dametje komt dus uit de Cévennes, deel van het Massif Central.
De Cévennes werden ooit muzikaal vereeuwigd door de componist Vincent
d'Indy (1851 - 1931) onder de titel 'Symphonie Cévenole',
waarschijnlijk beter bekend onder Engelse naam 'Symphony on a Mountain
Air'. Hier een uitvoering door
het Jeruzalem Symphony Orkest o.l.v. Mendi Rodan met Pnina Salzman aan
de piano. Pikant feit: d'Indy stond bekend als vurig antisemiet.
Racerij
Alhoewel de doorgang in de steden geneutraliseerd is, wordt de door de
Automobile Club de France georganiseerde race Paris-Madrid op 24 mei
1903 een fiasco. Vanaf october 1902 kan worden ingeschreven, er komen
314 aanmeldingen, 39 melden zich weer af en 54 verschijnen om een of
ander reden niet aan de start. Louis Renault loot nummer 3, broer Marcel
nummer 63. De start vindt om kwart voor vier 's ochtends plaats in
Versailles, de eerste die vertrekt is Charles Jarrott in een De
Dietrich, gevolgd door De Knyff in een Panhard en Louis Renault. Er is
veel volk op de been om de alle wagens te zien vetrtrekken, volgens
sommige berichten zijn er zo'n 100.000 toeschouwers. Ook langs de
stoffige wegen, het heeft dagenlang niet geregend, staan veel mensen. De
Knyff haalt al spoedig Jarrrott in, maar breekt een nokkenas, waarna
Louis Renault het gevecht om de leiding met Jarrott aangaat. Inmiddels
zijn een aantal deelnemers uit de race door slippartijen, mechanische en
andere problemen, wonderlijk genoeg raakt niemand gewond. Dat
verandert: vlakbij Chartres vindt een vrouw na een aanrijding de dood,
mécanicien Nixon van Leslie Porter in een Wolseley verbrandt levend als
laatstgenoemde een gesloten spoorwegovergang tracht te vermijden door in
een pas geploegd veld te rijden, waardoor de auto omslaat en in brand
vliegt. Zestig kilometer voor Tours is de situatie in de race als volgt:
1. Louis Renault, 2. Charles Jarrott, 3. Paul Baras in een Darracq, 4.
Léon Théry in een Decauville, 5. Marcel Renault, 6. mevrouw (!) Du Gaste
in een De Dietrich. Vlakbij het plaatsje Couhé-Vérac slaat het noodlot
toe: Léon Théry en Marcel Renault rijden naast elkaar, wanneer er ter
waarschuwing voor gevaar met een gele vlag wordt gezwaaid, Marcel ziet
de vlag niet, mist de bocht en eindigt met de neus van de auto in
tegengestelde richting tegen een boom, hij sterft later. Een andere
deelnemer Tourand, in een Brouhot, rijdt in Angoulême het publiek in:
resultaat een soldaat, een toeschouwer, een kind en zijn mécanicien
Normand dood. Daar blijft het niet bij meer coureurs, mécaniciens en
toeschouwers raken ernstig gewond en verliezen het leven. Pas in
Bordeaux hoort Louis van Marcels ongeval, hij beluit ogenblikkelijk naar
Couhé-Vérac terug te keren en trekt alle deelnemende Renaults uit de
race terug. In Parijs dringen langzamerhand de berichten over het
debacle door en de Franse regering besluit voortgang van de race te
verbieden, de Spaanse regering volgt. De auto's mogen in Bordeaux zelfs
niet meer op eigen kracht rijden, maar worden door paarden naar het
station getrokken, waarna ze op een trein worden geladen om naar Parijs
te worden vervoerd.
22.1.23
Armenië
Richard Hagopian is een typisch voorbeeld van een muzikant in de
Verenigde Staten die de muziek van zijn voorouders trouw bleef en nog
steeds Armeense klanken hoog in het vaan heeft, dat gebeurde eerst in
het prachtige feestorkestje de Kef Time Band met Hagopian op oud en Buddy Sarkissian op dumbeg, later solistisch met zoon Harold, eigenlijk violist, eveneens op dumbeg.
Recensies
Gelukkig bestaan er naast boekenrecensies ook automobiel- en restaurantrecensies en deze mag je bijvoorbeeld in de NRC op zaterdag niet missen, want niets leuker dan humoristische kapsones. Bas van Putten beschrijft de electrische BMW i7xDrive 60, basisprijs €141.810 maar Bas' testwagen kost een flinke duit meer : €198.449,37. Letters lang gaat het over wat de auto allemaal in huis heeft: "De deuren zwaaien voor 1.600 euro extra automatisch open en dicht met retecoole knoppen die een Kia-lullo lekker nooit gaat vinden." U begrijpt dat Bas taalgebruik zich speciaal richt op de toekomstige gebruiker van een auto die bijna twee ton kost. De restaurantbespreker is Joël Broekaert en hij heeft thuis eens een zelfgeschoten kraai gebakken. "Het vlees is dieprood,, zeer wild , een tikje leverig, maar zeker niet onsmakelijk." Klaarblijkelijk hoopte Joël dat het restaurant waar hij bivakeerde en recenseerde kraai op het menu had staan, maar helaas werd het een wilde eendenborst. Joël vindt dat niet ieder gerecht "raak" is, maar over de geserveerde wijnen is hij tevreden en ik ben dol op wijnbeschrijvingen, voor mij kunnen ze niet krankzinnig genoeg zijn en die van Joël voldoen aan mijn gevoel voor humor: "Van de creamy, frivoolbessige Burgunder - als zo'n rond aardbei-slagroomzuigsnoepje - bij de eend, tot de roestbruine, rijpe rosé uit 2013, stevig in het zuur, met een ondertoon van geöxideerde appel bij de 'cacio e pepe' en de elegante bosgrond in de sangiovese bij de ravioli." Een roestige appel? Hoe zou die smaken?
21.1.23
Bromberg
David
Bromberg, meestergitarist, laatste keer ontmoet in Chicago in 1989,
eerste keer zo'n zeventien jaar eerder ergens in Limburg of was het in
België, in ieder geval was hij met een bandje op tournee en was de
tournee een tikkeltje chaotisch gepland, zodat ik het raadzaam vond me
met het reisschema te bemoeien. Ik had zijn eerste elpee, waarop o.a.
deze bewerking van "Arkansas Traveller" onder de titel "The Boggy Road to Milledgeville"
samen met snareninstrumentalist Norman Blake (hier op gitaar). Als dank
voor verandering van het reisschema werd de elpee door David
gesigneerd. Dat ik voor de gelegenheid Blumenthal i.p.v. Bloemendaal genoemd word neem ik David niet kwalijk, vermoedelijk was mijn achternaam ooit Blumenthal.
WAF
Honderd jaar geleden opgenomen in New York, "That Barking Dog - Woof! Woof!"
gespeeld door The Original Memphis Five: Phil Napoleon, trompet; Miff
Mole, trombone en Frank Signorelli, piano. Over de andere leden van het
kwintet heb ik geen zekerheid. In tegenstelling tot wat ik regelmatig
moet doen: een afbeelding van het etiket van een Europese persing van
een 78-toerenplaat als illustratie gebruiken, van "That Barking Dog -
Woof! Woof!" heb ik de originele Amerikaanse persing.
MOPS
Heel jammer dat noch Heer Ozenfant, noch Una het verbod op het houden van mopshonden mogen meemaken, want mijn hemel wat hadden ze aan die stompneuzigen een hekel.
FORD
Een Ford begravenisauto compleet met kist, gemonteerd door Reinier Hendriksen, voordat we ons met treinen gingen bezig houden.
20.1.23
De Engelse landzijde
Ramsbodem wankelde met vaste stappen na hij de letter tot zijn ex-moeder-in-wet in de postdoos had gezet. Zij had hem een letter geschreven in welke zij hem alle soorten van draadvolle namen riep. Het had hem mat gemaakt. Geen lichaam had het recht hem zulk een letter vol abuis te schrijven. Hij had hij haar scherpig en preciezig geantwoord. Nu was het haar draai om furieus te worden.Hij opende het gat naar het publieke voetpad, deed zijn hond aan de lus en voelde zich herleefd. Hij startte even een kleine deun te fluiten. Iets van lang geleden, dat in zijn hoofd opsprong: "Knieën op moeder Bruin". In de distantie zag hij het dak van zijn broeders huis. Hij startte in die directie om een kop van thee te drinken. Dat wou hem even meer neer kalmen: de rustigheid van de Engelse landzijde.
Eduard was zijn oudere broeder, die in het parentele huis was gebleven, na moeder en vader hadden gedood. Eduard had nooit getrouwd, hij had geengageerd geweest tot het meest mooie meisje van het dorp, maar zij had gedood van consumptie. Zij had wat hij zijn oogsnoep noemde geweest. Na een carriere in de royale luchtkracht, was hij in boeren gegaan. Niet dat het hem veel bracht, maar het hield hem bezig. Een koppel van biggen, ongeveer twintig schapen, die hij gebruikte te herderen met zijn hond, Buizerd, een Schots bordhalssnoer.
Buizerd
Hij deed even met Buizerd mee aan competities en had een prijs gewonnen, die op het mantelstuk stond.
Ramsbodem
vroeg hemzelf of hij Eduard wou vertellen van de naaste letter die hij
van Mei’s moeder had ontvangen. Eduard had nooit zin gemaakt van dit
soort zaken. Het leek boven zijn reikwijdte.
Ramsbodem
kende het publieke voetpad heel wel. Het was een korte snee naar het
dorp en naar de school. Moeder had het gehaat toen ze smal waren als ze
over de gewone, te bezige weg gingen.
Wanneer hij nader kwam
besloot hij dat Eduard niet thuis moest zijn, want Buizerd gaf geen
tong en dat gebeurde altijd wanneer hij met zijn hond, een kleine Jaap
Rusland, genaamd Annie, in dicht tot zijn broeders huis kwam.
Annie
Het was
een zet ritueel, eerst hoorde je Buizerd, dan Annie en dan Buizerd weer.
Maar het bleef gruwzaam stil. Hij hoopte dat niets gebeurd had. Je weet
maar nooit met zulk een geisoleerde locatie. Hij liep in de achterdeur,
roepend: “Eduard. Buizerd. Waar zijn je?” Stil niets. Geen singel
geluid. Mag zijn dat ze naar de stad gingen, maar gebruikelijk riep
Eduard hem bijvoorhand als hij op zulk een trip ging. Hij riep weer uit
zijde te zien of de Afstandzwerver in front van het huis geparkeerd
stond.
De
Afstandzwerver stond, waar hij altijd stond. Schoon en opgewekt, omdat
Eduard het diep inzijden van hem haatte als volk hem voor boer hield.
Hij vertelde ieder lichaam dat hij schapen hield, gelijk anderen met
treintjes speelden. “Het is juist een hobby”, zei hij.
Ramsbodem
keerde op zijn stappen en ging opnieuw in zijde. “Eduard, waar ben je?”
Hij hesiteerde verder te gaan. Aan het eind was het niet zijn huis.Wat
zou hij doen. Optrappen? Of naar de frontkamer? Hij kruiste de hal.
Annie weende. Hij opende deur van de frontkamer. Buizerd lag in een
remarkabele positie voor de vuurplaats. Er was bloed op het karpet. Het
wou beter zijn als hij de politie riep, recht nu.
Hij ging
terug naar de keuken en pikte de telefoon op, wanneer hij iets
suspicieus hoorde. Hij keek uit het venster en zag juist hoe enig
lichaam zich op een tweewieler zelf schaars maakte. De man had iets dat
Turks gebak leek te zijn op zijn hoofd, maar het kon ook Grieks zijn,
dat zeker was Ramsbodem niet, vertelde hij de politie wanneer zij
gearriveerd had. De officieren vroegen hem wanneer hij voor het laatst
in contact met zijn broeder had geweest en of hem toen iets wonderlijks
had geraakt.
“Een
koppel van dagen geleden, de dag voor gisteren en we hadden onze normale
conversatie. Een van zijn schapen had gestorven, maar niets
ongebruikelijks.”
“Heeft uw broeder apart van de Afstandzwerver andere vehikels”, vroeg een officier.
“Ja, hij
heeft twee kleine, postoorlog karren: een gespleten scherm Morsig Kleine
Terts en een scheermeshoekige Triomf Meibloem, maar die zouden in deze
tijd van het jaar in de beren zijn. Laten wij een kijk hebben.”
Beide
karren stonden naast tot elkaar in de beren, die Eduard speciaal had
laten bouwen. Op de weg terug naar de keuken zei een van de officieren:
“Ik denk dat het ongeveer tijd is de forenzen te roepen”.
“Zouden we eerst het huis zoeken?”, vroeg Ramsbodem. “Hij kan optrappen zijn, we hebben daar niet gekeken.”
Ze klompten de trap op.
Ze gingen van kamer tot kamer. Geen zicht van Eduard. Hij had totaal verdwenen.
Ze gingen van kamer tot kamer. Geen zicht van Eduard. Hij had totaal verdwenen.
Er klonk
een berk van neertrappen. “Annie”, zei Ramsbodem, “dat is mijn Jaap
Rusland. Maar wacht een minuut, ik hoor twee honden, daar is een andere
hond apart van Annie.” Hij rende de trappen neer en vond een
staartzwaaiende Buizerd. Vreemd. Hij had de hond zien doodliggen in de
frontkamer. En er had bloed op het karpet geweest. Een van de officieren
vroeg: “Is dit een dooier?” “Nee, nee officier, u hebt voor uzelf de
hond zien doodliggen in de frontkamer, ik wou voor een minuut geen
dooier op uw spelen. En u hebt het bloed uzelf gezien.”
“Ja, waarschijnlijk strobesjam”, zei de officier.
Strobesjam?
Waarom strobesjam? Als het strobesjam was, dan meende het dat iemand
een truc op hem speelde. In een minuut of twee wou de oude dame met die
lachwekkende, kleine hoed - hoe was haar naam? - juffrouw Esdoorn, of
zo’n ding als dat, verschijnen om het strobesmysterie op te lossen. De
hele kist leek een poets.
Hij
draaide naar een van de officieren en zei:” Weet u wat vreemd was? De
tweewieler, waar de man, met een hoofdversnelling die op Turks gebak
leek, zich schaars maakte, was een Raleigh, een Raleigh RSW 16. Wie, de
hel, rijdt een Raleigh RSW 16? De worst tweewieler van alle tijden. Ik
ken maar enig een man die een RSW 16 eigent. Mijn broeder Eduard.”
Hij
ratelde aan: “U weet Raleigh heeft even een vouwende RSW 16 gemaakt, die
vouwende groter was als ongevouwd. Ridiculeus, heren, ridiculeus.”
Hij stak
een Spelers Marine Snede op. Hij rookte nooit in zijn broeder huis,
Eduard liet hem altijd uitzijde staan, onder de pretentie dat de rook
niet uit van de gordijnen ging.
“Kalm neer, kalm neer”, zei een officier. “Heb een zitting en laat ons het overpraten.”
Ze eindigden weer in de keuken, waar hij zijn sigaret in het zink uitdoofde.
Buizerd en Annie namen een plaats aan zijn voeten. Hij streek ondenkend over beide hun hoofden.
In de distantie klonk muziek.
Hij startte de melodie te herkennen: het was een hoempa-achtige adaptie van de “Roze Panter”.
“Laten we naar uitzijde gaan”, adviseerde een officier.
Met de politie en beide honden liep Ramsbodem de laan neer, die leidde naar de weg.
Hij
herkende het messingorkest van het dorp, in front van het liep Eduard
als trommelmajoor. In plaats van de gebruikelijke banier, droeg hij een
grote proclamatie met de woorden: “Vandaag wou je twaalfeneenhalf jaar
getrouwd geweest hebben met Mei.
Met de politie en beide honden liep Ramsbodem de laan neer, die leidde naar de weg.
Walls
Wat doet een mens op reportage in Shetland op een zondagmiddag? Ik reed
naar Walls, een plaatsje met een merkwaardige naam. Zulke namen vind je
ook in Friesland, waar Friese namen omgezet zijn in het Nederlands,
Roordahuizum (Reduzum) en Sexbierum (Seisbierum) zijn er duidelijke
voorbeelden van. In Shetland zelf zegt men Waas tegen Walls en dit is ook
aanzienlijk dichter bij de oud-Noorse naam Vagar, dat beschutte baai
betekent. Ik had de voorgaande dagen een visser geïnterviewd, een
historicus, een radiopresentator en Derek Herning, een man die zo'n
vijfentwintig talen sprak en ik had de lokale krant "The Shetland
Times" gekocht, want het is altijd goed te weten wat de belangrijkste
zaken ter plaatse zijn. De naam van net genoemde Herning had ik trouwens
in Nederland al genoteerd, hij sprak Fries was me verteld, dus leek het
me aardig hem voor een afspraak op te bellen en dat in het Fries te
doen. Het lukte wonderwel, maar halverwege ons gesprek schakelde ik over
in het Nederlands, want in die taal zou ik hem interviewen. Hij maakte
de wisseling zonder enig probleem en hij wist me aantal wetenswaardige
zaken te vertellen. Een paar daarvan heb ik onthouden, zo weet ik dat
klompen in Shetland niet "wooden shoes", maar "klompers" heten en dat
komt doordat een eeuw geleden veel Nederlandse vissers 's zomers in
Lerwick, de hoofdplaats van Shetland, lagen en die vissers liepen op
klompen. Er kwam in die tijd zelfs een Nederlandse dominee over, opdat
de blijde boodschap op zondag in de moedertaal kon worden uitgedragen.
Ik had intussen uit "The Shetland Times" begrepen dat er op zondag in
Walls een bijeenkomst zou plaatsvinden van liefhebbers van oud rijdend
materieel en daar zag ik onder andere bovenstaande Standard 10 Saloon.
Model
In het zeer leesbare, tweewekelijkse blad Argos lees ik een artikel van Ivo de Wijs over de Engelsman Tony Cole, een begenadigd modelmaker. Ik heb hem nooit ontmoet, zijn echtgenote wel, zij was een collega van mijn vrouw op de Internationale School in Amsterdam. Ik wist, dankzij mij jong overleden vriend Reinier Hendriksen, van Tony's bestaan, klaarblijkelijk heeft Tony iets gemaakt voor Natuurmonumenten, waar Reinier werkte. Reinier was ook een knap modelbouwer en we waren beiden fanatieke bouwers van modellen van oude auto's, tot Reinier de stap naar treinen maakte: "veel leuker, want als je ze af hebt kun je er mee rijden". Dat was waar en ik waagde me ook aan locomotiefjes. Reinier deed Engels smalspoor en ik begon aan Franse spoorwegen. Ieder jaar kreeg ik van Reinier, een door hem voorzien van mijn naam, Citroënmodel, in 1986 ter gelegenheid van mijn vijftigste verjaardag bovenstaand model. Maar terug naar Tony die volgens Ivo de Wijs op zeker moment eigenaar werd van een bouwpakket van een heuse Russische motor met zijspan. Dat moet een Ural geweest zijn, een soort imitatie-BMW. Tony kreeg het gedrocht niet inelkaar en vertelde Ivo dat hij toch een belangrijke les uit de mislukking geleerd had: "Ivo, de Russen komen NOOIT".
19.1.23
Zwart?
De aanvraag voor aanleg van een spoorlijn tussen Parijs en Rouaan was in 1840 gedaan door de Fransman Charles Lafitte en de Engelsman Edward Blount en op 9 mei 1843 werd de lijn, aangelegd onder toezicht van de Britse heren Locke, Mackenzie en Brassey, feestelijk geopend door eerst een losse locomotief op pad te sturen vanuit het Parijse station Saint-Lazare, om acht uur gevolgd door een door twee locomotieven getrokken trein die om vier minuten voor één in Rouen aankwam, een kwartier later vertrok de officiële feesttrein met hoogwaardigheidsbekleders, na gezegend te zijn door de kardinaal van Rouaan. Hoofdingenieur Locke ontving ter gelegenheid van de opening van de Franse troonopvolger het Légion de Honneur.
De compagnie was trouwens een zeer Engelse bedoening, netgenoemde hoofdingenieur Locke was een Brit en Allcard Buddicom & Cie was een in Chartreux (een buitenwijk van Rouaan) gevestigd Brits bedrijf.
Het model (schaal 1/87) van de No. 33 staat hier langs een perron van mijn modelbaan, de echte staat in het fameuze Franse spoorwegmuseum in Mulhouse.
18.1.23
Россия
Tenderloks
Deze 030 rangeerlocomotief werd door Koechlin in Mulhouse gebouwd, het is, door het ontbreken van het dak een vroeg exemplaar van de tussen 1848 en 1862 gebouwde 119 machines: 35 voor de Nord, 80 voor de PLM en 4 voor de Midi. Het is PLM-locomotief 1967 en een dwerg vergeleken bij onderstaande PLM-tenderlocomotief tussen 1926 en 1929 in 120 exemplaren gebouwd door de Société Française de Constructions Mécaniques in Denain, de Société Batignolles-Châtillon in Nantes en de Société Schneider in in Le Creusot.
RR
Russen
Bijna alle Russen waren opgewonden. Het was begonnen met president Poetin, die had het sleuteltje, drie centimeter boven de eigen anus, stevig opgedraaid. Daarna hadden vrijwel alle Russen hetzelfde gedaan en als ze het niet alleen konden, dan hielp een andere Rus. Kyrill, de patriarch van Moskou (foto), was ook opgewonden, hij had als enige Rus, geen sleuteltje nodig, hij was altijd opgewonden dat kwam door God, ze hij. De Goddelijke Opwinding. De opgewonden Russen riepen als uit één stem: "Oekraïne". De Russen die niet opgewonden waren riepen alleen maar :'Oe...oe...oe". Zij werden gearresteerd en in kampen geplaatst of verdwenen geluidloos.
17.1.23
Vakantiewerk
Foto, waarschijnlijk gemaakt door een straatfotograaf - verdwenen
beroep - in Den Haag, tijdens de lunchpauze van de werknemers van de
decoratieafdeling van V&D. Het zal in 1957 geweest zijn. De meesten
op de foto zijn vakantiewerkers, maar Henk van der Plas, zittend rechts
was door het warenhuis vast aangesteld. De namen weet ik, omdat ze achter
op de foto staan nog, alhoewel dat voor Piet van den Heuvel
(1935-2004) , uiterst links niet nodig is. Ik heb hem na mijn
vakantiewerk nog een paar maal gesproken en wie in Den Haag goed oplet
ziet hier en daar zijn schuilnaam NAPAKU op een muur staan. Wat er van
Cokki Koster, P. Seegers en Gerard Hartog geworden is weet ik niet, zij
zaten destijds op de kunstacademie, ik zat op de kweekschool voor
onderwijzers aan de Koningin Emmakade.
Subscribe to:
Posts (Atom)