Lupino Lane

Wie zich er op toelegt kan een hele verzameling van filmpoppen aanleggen, maar deze pop is bijzonder. Het is Lupino Lane (geboren als Henry William George Lupino) in 1892 in Londen, in een belangrijke Britse artistenfamilie. De pop verbeeldt Lane als Bill Gibson zoals hij optrad in het toneelstuk en de film “Me and my girl”, die de “Lambeth Walk” populair maakten. Lane stond als vierjarige voor de eerste keer op de planken in Birmingham. In 1924 trad hij op in New York in de “Ziegfield Follies”, hij was toen al een bekende fimster, want vanaf 1915 speelde hij in een aantal Britse korte films. In de jaren twintig maakte hij in Hollywood veertig films, in een ervan speelde hij vijfentwintig verschillende rollen. In de jaren dertig keerde hij naar zijn geboorteland terug. De rol van “Bill Snibson” vertolkte hij eerst in “Twenty One”, maar zijn grootste succes was “Me and my girl” , een musical, die hij zowel regisseerde als produceerde. Tussen 1937 en 1940 werd de musical 1550 keer opgevoerd, het was ook de eerste Britse musical, die door de televisie werd uitgezonden in 1939 werd de film gemaakt, die vanwege het succes van de dans beter bekend werd als “Lambeth Walk”. De melodie van de "Lambeth Walk" werd in 1941 gebruikt in een filmpje - met beelden uit Lena Riefensthals "Triumph des Willen" - om de Nazi's volledig belachelijk te maken.

BUS

Toen ik  in  1953 in Den Haag-Zuid ging wonen, had ik de keus uit twee buslijnen, de lijnen E en R. Bussen in Den Haag hadden, anders dan de trams vanaf het prille -  en niet zo heel  succesvolle -  begin in de jaren twintig, letters.  Trams die toen al twintig  jaar tot plezier van de Hagenaars voor het openbaar vervoer zorgden haden cijfers.  Daar kwam pas in 1955 verandering in toen de bussen ook cijfers kregen, bus E werd omgedoopt in 20 en en R in 27.  

Het Haagse busnet kwam in de jaren dertig tot ontwikkeling, eerst door Allan in Rotterdam van carrosseries voorziene Minerva chassis in verschillende groottes gebouwde bussen, die in mei 1931 hun kenmerkende crème en bruine  kleur kregen en tot 1940 dienst bleven doen.

Verzoekplaatje

En dan dragen we dit nummer op aan Maxime Verhagen en zijn oranje hesjes vandaag bijeen op het Haagse Malieveld.

KLEERTJES

Onder klederdracht heb ik altijd iets regionaals verstaan, ik bedoel dat de kleren van iemand uit Twente verschilden met die van iemand uit Drente. Maar als ik het boekje uit 1912 "Geschiedenis der Kleederdrachten", uitgegeven ter gelegenheid van het vijfentwintig jarig bestaan der firma H. Hollenkamp, raadpleeg, dan blijkt dat toen onder klederdracht alle kleding werd verstaan. Het fraai geïllustreerde boekje, ontworpen en gedrukt bij Van Leer in Amsterdam begint in Egypte en eindigt in het begin van de twintigste eeuw. Uit het uitgebreide bijschrift bij "Een sportfeest in de 20e eeuw" citeer ik het volgende:

"Tussen 1882 en 1900 droeg de vrouw vaak een soort tuniek, een Figaro en Jacco-jakje. De hygiène dwong haar te breken met de verderfelijke gewoonte zich te eng te rijgen om een dun middeltje te hebben en deed haar schoeisel verwerpen, dat het lichaam vervormde en mismaakte. Steeds grooter omkeer in de kleeding bracht de sport. Het rijwiel eischte ook voor de dames een practische kleeding; al te vurige ijveraarsters wilden een heerenkleed invoeren, doch het bleek onnoodig. Nieuwe verandering bracht weeder de luchtscheepvaart. De vliegenierster werd gedwongen, om de beperkte ruimte, zich in een overal even wijd, slechts van onderen minder wijd, zelfs zeer eng kleed te steken. De "entravée" ontstond. Bedoeld voor het er mee in de lucht gaan, gingen de jonge dames, ook op aarde in de "jupe entravée" wandelen. In den aanvang ging het moelijk, vele schoonen struikelden en strompelden. Daarom noemde men de "entravée"... de strompelrok. Buitennissige dames wilden, vrij van de aarde, in de lucht direct man worden en schiepen een kleedingstuk, dat zij  noemden: "jupe Harem" of "Harembroek". Dit kleedingstuk bracht het niet tot mode. De sport heeft de vrouw gebracht tot de schoone, soepele kleeding van thans, die de schoone lijn van het lichaam volgt, en slechts ontsierd kan worden door het te vele, het te opzettelijke. De kleedimg van de rechte lijn schiep vele en kostbare fantaisieën, toiletten van duizenden guldens. Men ziet avondtoiletten van soepel goudbrocaat met lichtmauve overwaasd, met een garneering van orchideeën. De automobiles hebben voor den man de sportpet en de sportjas in zwang gebracht en voor de vrouw een costuum, dat er weinig van verschilt. Ook de jongens- en meisjeskleeding heeft in de laatste eeuw groote verandering ondergaan. De wijd uitstaande meisjeskleeding, de hessen en buisjes der jongens verdwenen in de tweede helft der 19e eeuw voor de matrozen- en norfolkpakjes. Beider kleeding wordt steeds losser en fleuriger en staat ook in het teeken der sport. Thans is de sport nog de heerscheresse voor een deel der mode. Welke invloed zich na de sport op de mode zal doen gelden. ligt in het duister."

Donkerrood 18

Op het oog een gewoon derde klasse rijtuig vande P.L.M., maar het opschrift links verraadt dat het rijtuig een speciale coupé heeft voor alleenreizende dames.

MEER STOOM

Ze klinken altijd ietwat aandoenlijk vals; de stoomorgels of calliopes aan boord van de Mississippiraderboten, maar luid zijn ze, dat wel. Drie calliopes, van de 'Delta Queen', van de 'Natchez' en van de 'Belle of Louisville'.

Donkerrood 17

Op 1 januari 1938 werden de grote Franse spoorwegmaatsschappijen samengevoegd in de SNCF (Société Nationale des Chemins de Fer français), al  bleef iets van de  oude structuur bestaan want Frankrijk werd opgedeeld in vijf regio's: Est (Compagnie de l'Est en Alsace-Lorraine), Nord (Compagnie du Nord), Ouest (État), Sud-Ouest (PO-Midi) en Sud-Est (PLM). Die regio's waren bijvoorbeeld herkenbaar aan de nummers 1 tot en met 5 op de bufferbalk van de locomotieven. Tegelijkertijd verdwenen ook de naar klasse gekleurde rijtuigen van de PLM, alle rijtuigen werden groen, ook dit al wat gedateerde rijtuig tweede klasse, dat weliswaar een gangpad had, maar negen deuren om in- en uit  te stappen.

Rustplaats

Laatste rustplaats van Disneymedewerkers: Mickeymausoleum.

STOOM

United Nations 7

A BETTER  PLACE

Donnet

L'Illustration was een fameus Frans blad. Voor me ligt het kerstnummer van 1913. Alles is nog pais en vree in Europa. De Dion Bouton adverteert zijn V8 met de wervende woorden "Le roi de moteurs" en zijn daarmee uitgeruste wagens met "Les voitures de l'Élite". Zedel levert een aanzienlijk goedkopere auto, achter het Franse merk zitten twee Zwitsers, Zürcher en Lüthi (Z & L), die in eigen land o.a. motoren, motorfietsen en bougies hebben vervaardigd, maar omdat de Franse markt veel groter is dan de Zwitsterse en de invoerrechten voor buitenlandse auto's in Frankrijk hoog zijn, verleggen ze hun productie naar Frankrijk. In de advertentie ook een Terrotmotorfiets met een Zedelmotor. Tien jaar later voegt zich een andere Zwitser bij het duo, Donnet, die zowel hotelier, autodealer als vliegtuigfabrikant is geweest, het merk gaat daarna Donnet Zedel heten. In 1933 verdwijnt het merk, de fabriekshal wordt, zoals gemeld, in het vorige item overgenomen door Simca.

Na de oorlog

Natuurlijk verschenen er na de Tweede Wereldoorlog niet meteen gloednieuwe auto's, de productie van vooroorlogse modellen werd voortgezet, dus is het lastig vast te stellen of bovenstaande auto's uit 1939 dan wel uit 1947 dateren, in ieder geval gaat het bij de auto op de voorgrond om een Morris Eight Series E "Tourer" uitgerust met een 918cc zijklepmotor. Pas in 1948 kwam de opvolger de Morris "Minor" Series MM. Er naast staat een Simca 8. Simca (Société Industrielle de Mécanique et Carrosserie Automobile) was een merk dat in 1935 door de Franse importeur van Fiat, Pigozzi was gestart in Nanterre in de fabriek van het ter ziele gegane merk Donnet. Simca's waren in feite Fiats, zo was de Simca 8 vrijwel identiek aan een Fiat "Balilla" 508C. De Simca 8 had een kopklepmotor met een inhoud van 1090 cc. Pas in 1951 kwam een echte opvolger met een geheel eigen Simcacarrosserie de "Aronde".

"Tourer" is trouwens de Britse benaming voor een "vier-onder-de-kap". Bovenstaande foto toont het interieur van de Morris:  een uitgebreid dashboard met meters, zoals het hoort en niet met lampjes, die signalen geven als het al te laat is. De opzetstukken met de zijruiten kunnen worden verwijderd. Let op de plaatsing van de ruitenwissermotor, zichtbaar onder de bovenkant van het stuurwiel. Ook de kachel is te zien, precies onder het stuur, voor de versnellingspook. De glimmende stang tussen de twee stoelen is de handrem.

Ach...

LA VACHE KIRI TE KANAWA

BERT FLAUWE: MEVROUW B. EIERSTOK

CRIMINEELTJE JANS

United Nations 6

LISTEN TO THE MUSIC

Bevredigend

Israel Zamir schreef het boek "Journey to my father, Isaac Bashevis Singer"*,  die titel geeft exact weer hoe een vijfentwintigjarige zoon vanuit Israël na twintig jaar zijn beroemde vader in New York in 1955 voor de eerste keer  opzoekt en hoe hun contact verder verloopt. Zamir woonde destijds in een  kibboets en was lid van Ha-Shomer Ha-Tsa'ir, een socialistische zionistische organisatie, die in de Verenigde Staten (McCarthy!) als communistisch werd beschouwd en waardoor een bezoek onmogelijk werd gemaakt. De directeur van een instituut voor K.I. (kunstmatige inseminatie) in Israël was echter behulpzaam en Zamir kreeg een certificaat dat hij op een K.I.-station werkzaam was,  waardoor hij scheep kon gaan naar New York.

Een paar jaar eerder had ik kennisgemaakt met K.I. Ik bracht een zomervakantie door op een boerderij in Hoornsterzwaag en zo nu een dan kwam iemand van een K.I.-station voorbij die tochtige koeien insemineerde. In Fryslân noemde men zo'n man een motorbolle (motorfietsstier). 

Jaren later, ik werkte mee aan een VARA-tv-programma, kreeg ik de tip van een collega-Citroën-Traction-Avantrijder, die werkzaam was aan de Leidse universiteit, dat een pastoor in een klein Limburgs dorp afgestudeerd was op het onderwerp K.I. Daar zat een item in: pastoor en kunstmatige inseminatie. Ik belde de man en een paar dagen nam hij de filmploeg en mij mee naar een K.I.-station. Ik herinner me de enorme stieren, het geloei en hoe één van de stieren naar een houten bok bedekt met een koeienhuid werd geleid. Een man schoof een zaadopvangbuis op de stierenpik en binnen seconden had de stier zijn boodschap gedaan. Ik vroeg, de camera draaide, of de man met de buis het leuk werk vond. Hij gaf een fantastisch antwoord: "Jawel meneer, het bevredigt me!"

*Arcade Publishing, New York, 1995. ISBN 1-55970-309-1 (hc) ISBN 1-55970-353-9 (pb)

ook buitengewoon lullig

speciaal voor de zondag

United Nations 5

SATCHITA

BOEREN & STIKSTOF

FARMERS DEFENCE FORTS

Donkerrood 16

Een eerste klasse couchetterijtuig van de P.L.M., waarvan de zitplaatsen veranderd konden worden in bedden. Ook dit is een ontwerp van het Office Central d'Études des Matériels de chemins de fers,  een gezamenlijke onderneming van de spoorwegmaatschappijen P.L.M., Midi, P.O., État en Alsace-Lorraine. Tussen 1924 en 1940 werden 2221 OCEM-rijtuigen gebouwd, waarvan 25 eerste klasse couchetterijtuigen voor de P.L.M.

Lullig?

Het woord "camp" is achterhaald, jammer, want ik ken geen ander woord dat zo uitstekend het optreden van deze dames en twee heren omschrijft: Reg Kehoe and his Mambo Queens. Een ander, maar toch serieuzer vrouwenorkest The Ingenues met de hits van 1928 en tenslotte de meer haar eigen feestje bouwende, dan dirigerende Thelma White met haar orkest. Wanneer ik "camp" probeer te vertalen kom ik op "lullig", maar kun je dat woord wel gebruiken voor een damesorkest? Ik heb mijn twijfels.

Donkerrood 15

Een gecombineerd derde klasse en bagagerijtuig, waarvan er tussen 1927 en 1931 55 exemplaren bij de P.L.M. in dienst kwamen met  de nummers 12330 tot en met 12384,  ze behoorden tot de groep "les votures métalique OCEM", waarvan er totaal 350 exemplaren op de rails werden gezet.

United Nations 4

Er waren momenten in mijn radioloopbaan dat ik spijt had dat het programma maar een beperkte tijd had, want ik had graag nog een poos door willen gaan. Eén is in mijn geheugen gegrift. In de VPRO-studio aan de Amstel interviewde ik Taj Mahal en hij verschijnt tot mijn grote  vreugde in deze opname van "Gimmie Shelter", geschreven door Keith Richards en in 1969 uitgekomen op de elpee "Let it Bleed" van de Rolling Stones. "Gimmie  Shelter" kreeg datzelfde jaar ongewild een grimmige betekenis door het uit de hand gelopen Altamont Free Concert van de Stones, waar de misdadige motorbende Hells Angels voor de veiligheid zou zorgen.

KAART

Tussen mijn "muziekansichtkaarten" vond ik deze kaart van het origineel Hongaarse Tamburitza-orkest 'Czordas'. Redelijk verwarrend moet ik zeggen, want tamburitzamuziek komt oorspronkelijk uit Kroatië, maar is meegeëmigreerd, toen een paar eeuwen geleden Kroaten uit angst voor Turkse overheersing naar Hongarije vluchtten, terwijl de naam czardas ontleend is aan een Hongaarse volksdans, die zijn wortels vindt in de verbunkos, een recruteringsdans. In iedere wat grotere Amerikaanse stad, waar een flink aantal Kroaten woont, vind je wel een tamburitza-orkest. Maar een van de beste ensembles komt wel degelijk uit Hongarije: 'Vujicsiscs', afstammelingen van vluchtelingen uit Kroatië. Begin jaren negentig had ik ze 's nachts in de studio.

Donkerrood 14

De voorstadtreinen, de treinen voor de banlieu de Paris, reden oorspronkelijk ook met gekleurde rijtuigen voor de verschillende klassen, daar kwam in 1932 verandering in, want het matériel métallique type "Nord" was voor alle klassen groen gekleurd.  Bovenstaand voiture CDsxxyi is een rijtuig derde klasse en zou  natuurlijk ook in vroeger dagen groen geweest zijn. Het maakt deel uit van een in 1936-'37 gebouwde kleine serie van drie rijtuigen, de 12313,12314 en 12315, met een bijzonder doel, want de stoomlocomtief  hoefde niet om te lopen, wanneer de trein uit het  Gare de Lyon vertrok, want dit rijtug was voorzien vaan een  cabine voor de machinist (zie onder) van waaruit hij de trein bestuurde, terwijl de stoker op de locomotief bleef.

.

ONBENULLEN

Dertig jaar geleden ging je ergens een vorkje prikken en als dat beviel dan vertelde je het je vrienden. Tegenwoordig gebeurt zo'n waardering op het internet en vaak negatief, want het beschrijven van een ongaar aardappeltje schijnt nu eenmaal gemakkelijker te zijn dan het beschrijven van een goed bereid biefstukje. Er is volk, omdat het zo gemakkelijk is, dat er een sport van maakt niet alleen hotels en eetgelegenheden neer te sabelen, nu is zelfs de  huisarts aan de beurt. Gister las ik  het volgende: "Hele slechte huisarts hij weet geen moer hij snapt niks geen verwijs brieven altijd moeilijk  doen dat jij een nog arts bent belachelijk ik vindt jou een hele slechte huisarts." Van komma's heeft de man niet gehoord, hij schrijft ik vind met een t en met de rest van het  Nederlands is ook veel mis. Wanneer ik iets tegen Google heb, dan is het dat het zonder enig probleem  dit soort onbenullen  de mogelijkheid biedt hardwerkende medici negatieve publiciteit te bezorgen.

GSM

Gistermiddag, na een telefoontje met opmerkelijk nieuws over een gentransplantatie in Duitsland, gebeld met Professor Dr. Dr. Alois-Heinrich Hetzenbäcker van de universiteit van Oberhambach.

"Herr Professor Doktor Doktor Hetzenbäcker, U schijnt onlangs een opmerkelijke gentransplantatie te hebben verricht. Kunt u mij kort uitleggen waarom het precies gaat?"

"Zoals u ongetwijfeld weet, rukt het gebruik van handy's meer en meer op...
"Neemt u mij absoluut niet kwalijk dat ik u een ogenblik onderbreek: een handy is een mobiele telefoon?"

"Ja, ja, en die telefoons zorgen met name bij het sms-en  voor grote problemen, vooral bij de immer voortschrijdende obesitas, wanneer  ook de vingers van de  gebruikers dikker worden en zij regelmatig mistasten wanneer zij een bericht willen intoetsen  en versturen. Dat betekent dus dat zij ernstig verminkte missives versturen. Door nu een gen - het gen  dat verantwoordelijk is voor de lange middelvinger -  van de aye aye, het vingerdier van  Madagascar, af te zonderen en  in te planten in de foetus van een kind van een  ouderstel met obesitas, is het mij  recentelijk gelukt een kind met een lange middelvinger geboren te laten worden, zodat Hannelore U.M. Himmelswillen, want zo heet de baby, op latere leeftijd niet geconfronteerd gaat worden met sms-problemen. Bovendien is zo'n vinger buitengewoon handig in het steeds drukker wordende verkeer: hij is immers duidelijk zichtbaar wanneer hij wordt opgestoken tegen medeweggebruikers."

"Herr Profesor Doktor Doktor Hetzenbäcker hartelijk dank voor dit gesprek."

Donkerrood 13

In de eerste jaren van de P.L.M. waren de tweede klasse rijtuigen heldergeel, later kregen ze een wat minder kanariekleurig uiterlijk, zoals dit exprestreinrijtuig: een B9yfi, gebouwd in de jaren 1927-'29. Het maakte deel uit van een behoorlijke serie: 5501-5600. De B staat voor tweede klasse, de 9 voor negen coupé's, de y voor draaistellen, de f voor schroefremmen en de i voor doorgaangsrijtuig met toilet.

Driewieler

Wie, zoals ik, regelmatig in de automobielgeschiedenis duikt, komt merkwaardige vehikels tegen, soms hebben ze zelfs namen, die je niet kunt verzinnen: zo bestond tussen 1911 en 1915 in Detroit de Wagenhalsfabriek. De geproduceerde driewielige auto had een grote motor, die ver voor de vooras uitstak en met een ketting het  achterwiel aandreef. Opvallend zijn de electrische koplampen. De fabriek heeft weinig personenwagens gebouwd, de meeste auto's waren bestelwagens met een  totaal andere vorm, ze zagen er meer uit als een bakfiets, voor de Amerikaanse posterijen.

GEDATEERD

Na nog even vlug zijn tanden met Medinos te hebben gepoetst,  stak Flip een Miss Blanche op en stapte in zijn Morris.

United Nations 3

Het is één van die liedjes die iedereen boven de vijftig kan meezingen en dat is geen wonder want hetm door Huddie "Leadbelly" Ledbetter geschreven, werkje werd tientallen keren opgenomen, door The Beachboys, door Udo Jürgens, door Esther & Abi Ofarim, door Creedence Clearwater Revival, door Elton John, door The Pogues, door Johnny Cash, om maar een gevarieerd aantal te noemen. Ik heb het over "Cotton Fields".

Sultans of Swing

"Sultans of Swing" van Dire Straits maar dan net even anders, gespeeld door Luna op, een op een Japanse koto lijkend snaarinstrument, de gayageum.

MG 4

Dit is 'Old Number One', niet de allereerste MG, zoals de naam doet vermoeden, maar wel de eerste MG, die speciaal gebouwd was om aan wedstrijden mee te doen. De basis was een Morris 'Cowley', waarvan het chassis was ingekort, de motor was een kopklepper Hotchkiss met een cylinderinhoud van 1548cc gekoppeld aan een Morrisdrieversnellingsbak. De lichtgewicht carrosserie was ontworpen door Carbodies in Coventry en het geheel werd door de Morrisfabriek in Oxford geassembleerd. Cecil Kimber, salesmanager van Morris Garages in Oxford, had veel succes met 'Old Number One', hij won in 1925 in de Lands End Trial een gouden medaille in de lichte autoklasse. De totale bouwkosten schijnen 279 pond geweest te zijn, na de Trial verkocht Kimber de auto voor 300 pond de wagen dreigde vervolgens zijn bestaan te eindigen op een sloperij in Manchester, nadat hij gebruikt was om een aanhanger met varkens te slepen. Een werknemer van MG ontdekte 'Old Number One' in 1932 op de sloperij en kocht de wagen voor 15 pond. Daarna werd hij gerestaureerd en in de jaren vijftig werd hij donkerrood gespoten en kreeg hij kenteken FC 7900. Maar oorspronkelijk was de auto grijs en was het kenteken FMO 842.

Zweden

 In de Verenigde Staten opgenomen vaderlandse wijsjes heb ik nooit kunnen vinden, was het allemaal te schamel of was de geïmmigreerde groep te klein en daardoor voor een platenmaatschappij misschien niet interessant genoeg? Van Zweden zijn er daarentegen voldoende plaatopnamen te vinden, in 1996 verscheen zelfs een CD (waarop twee eerder uitgekomen elpees) op het label Caprice onder nummer CAP 2011. Olle I Skratthults echte naam was Hjalmar Peterson (1886 - 1960) [foto], hij werd geboren in Munkfors, Värmland en emigreerde met drie  broers naar Minnesota. Hij had zo'n succes als komiek en zanger dat hij samen met andere Zweedse-Amerikanen in 1909 op tournee ging in zijn voormalig vaderland, maar pas na Eerste Wereldoorlog bereikte zijn loopbaan een hoogtepunt. Twee liedjes van hem eerst een loflied op de Zweedse provincie, waar hij geboren werd: 'Värmland där ä dä så gutt gutt gutt' en vervolgens zijn grote hit 'Nikolina', waarvan meer dan 100.000 platen werden verkocht. Een ander goed verkopende komiek was Ragnar Hasselgren, geboren in Strömshyttan, in 1905 emigreerde hij op tweejarige leeftijd met zijn ouders naar de Verenigde Staten, thuis werd vervolgens - om goed te assimileren -  alleen maar Engels gesproken, maar toen hij bij een Zweedse bouwfirma in Californië ging werken die alleen maar Zweedse bouwvakkers of bouwvakkers van Zweedse komaf aanstelde moest hij Zweeds leren. Zijn 'Jan Johnson's Wedding' is een hoofdzakelijk in het Engels met een Zweeds accent gezongen liedje vol Zweedse achternamen.  De volgende opname uit 1951 is bijna de omgekeerde wereld: een zwarte vocalgroup, 'The Delta Rhythm Boys' met 'Flickorna i Småland' (De meisjes in Småland) , een Zweeds gedicht geschreven door Karl Williams (1881 -1947) tijdens een fietstocht door Småland en een paar jaar later van een melodie voorzien.

MG 3

De MG K3 rechtsvooraan gefotografeerd tijdens het jaar evenement van het "Triple M Register" in Hurwenen is een zeldzame auto, niet alleen werden er maar 33 exemplaren van  gebouwd, maar de auto was bovendien ooit eigendom van de Siamese prins Bira of voluit Birabongse Bhanudej Bhanubandh, kleinzoon van de Siamese koning wiens levensverhaal met veel dichterlijke vrijheden  werd verteld in de film "The Kind and I". Ik schreef Siam, maar dat land zoekt u vergeefs op de kaart van Zuidoost-Azië, het heet al jaren Thailand.  Prins Bira kwam voor studie naar Engeland en werd al spoedig opgenomen in het  "White Mouse"-raceteam van zijn neef prins Chula.

De K3 heeft een zescilindermotor met bovenliggende nokkenas en een inhoud van 1087cc, één SU-carburateur met supercharger, een Wilson pre-selectorversnellingsbak en een topsnelheid van net geen 180 km/u. 

Boven een model van een K3 (met racenummer 22), dat ik jaren geleden bouwde, onder een ander model in de racekleuren van Siam en duidelijk behorend tot het "White Mouse" raceteam. Zie het witte muisje op  de spiegel.

Het is een 1/43 model van een door prins Bira gereden ERA (English  Racing Automobiles), een Britse firma opgericht door Humphrey Cook, Raymond Mays en Petert Berthon met als doel de Duitse en Italiaanse overheersing van de racesport in de jaren dertig een halt toe  te roepen. De Grand Prix-klas leek te hoog gegrepen, vandaar dat men uitging van de "voituretteklas" (motorinhoud tot 1500cc plus supercharger). Als aandrijving voor de ERA werd gekozen voor een flink gewijzigde Rileymotor.

United Nations 2

Opnieuw een muzikale rondreis waar mij bekende (David Hidalgo (foto), Jimmy Buffett, David Crosby) en onbekende musici uit diverse landen gezamenlijk aan het werk zijn en voor een vreugdevol resultaat zorgen.

1953

In augustus 1953 kocht ik mijn  eerste langspeelplaten, niet tegelijkertijd, maar met een week tussenpoos. De eerste elpee was van een groep rond drummer George Wettling met Wild Bill Davison, cornet; Cutty Cutshall, trombone; Edmond Hall, clarinet; Ralph Sutton, piano; Eddie Condon, gitaar en Bob Casey, bas. "Indiana", het openingsnummer van  de B-kant begint met Wettling op pauken, niet zo merkwaardig want in de jaren twintig werkte, de ook als  schilder bekende, Wettling  als slagwerker in een symfonieorkest. (De foto's bij de YouTubeclip slaan behalve het tonen van de hoes van de elpee trouwens nergens op!) De tweede elpee was van de teruggevonden New Orleanstrompettist Bunk Johnson die in januari 1944 een aantal opnamen maakt met de Yerba Buena Jazzband uit San Francisco, maar dan zonder de reguliere trompettist en bandleider Lu Watters. De musici in "The Girls Go Crazy" zijn Bunk Johnson, trompet; Turk Murphy, trombone; Ellis Horne, clarinet; Burt Bales, piano; Pat Patton, banjo, Squire Girsback, bas en Clancy Hayes, drums.

Donkerrood 12

Een AB (eerste en tweede klasse) rijtuig van de Franse Nordcompagnie uit de jaren negentig van de 19e eeuw. Verschil moest er zijn, dus zaten de tweedeklassereizigers boven de wielen en de eersteklassereizigers  in het midden van het rijtuig. De reizigers betraden  via een aparte deuren hun coupé, er was nog geen sprake doorgaande gang. Controle door de conducteur vond dus plaats door deur na deur te openen, in dit  geval vijf. Om zich vast te houden waren  dwars geplaatste messing railingen aangebracht. De locomotief op de achtergrond is van veel later datum, een 241P.

MG 2

Dit is - het kan niet missen - het MG-logo.

Onderstaande foto, waar MG's staan opgesteld in de vorm van dat logo, werd vanaf een hoogwerker genomen door Kick Fakkeldij op 17 augustus j.l.  tijdens het MG MMM*-weekend in Hurwenen (bij Zaltbommel), De deelnemers kwamen behalve uit Nederland, uit België, Groot-Brittannië, Duitsland en Luxemburg.

Ik herkende een paar auto's, zoals een K3 en een J2, maar ik had duidelijk hulp nodig om ze allemaal te determineren en wie is daar beter in dan de algenoemde Kick Fakeldij, autoriteit op MG-gebied en daarom nogmaals dezelfde foto maar nu in zwart wit met alle types ingevuld.

*MMM staat voor Midget, Magna en Magnette.

MG

BBC-tv besteedt nogal wat aandacht aan Grootbrittanjes glorieus verleden: we zijn het ene schitterende kasteel nog niet uit of we betreden het andere dorp waar, het is maar een voorbeeld, weefgetouwen eens zongen. Er is als je goed nadenkt ook weinig om anno 2019 trots te zijn, waar bleef bijvoorbeeld de Britse rijwielindustrie? En wat is er van de Britse autoindustrie geworden?

Binnen een paar seconden weet ik het weer: de beroemde automerken zijn in handen van Amerikanen, Duitsers en Chinezen of bestaan niet meer. In sommige gevallen kon je de ondergang jaren van te voren voorspellen, want waarom was er in de jaren zestig een Austin, een Morris, een Riley, een Wolseley, een MG met exact dezelfde carrosserie, het verschil tussen de diverse wagens zat hem eigenlijk alleen maar in het naamplaatje op de neus. En die carrosserie was dan ook nog eens ontworpen door Pininfarina, die de Peugeot 404 getekend had, zodat het verschil daarmee ook niet heel groot was. MG, dat door de Chinese eigenaars niet langer als afkorting van Morris Garages wordt beschouwd, maar als dat van Modern Gentleman, werd in 1924 door Cecil Kimber gegrondvest. Het merk had vanaf het begin een sportieve uitstraling gehad en je kunt je dan ook terecht afvragen waarom er naast Morris, Wolseley en Riley in de jaren dertig ook door MG, eveneens eigendom van het Nuffieldconcern, saloons moesten worden gebouwd?

MG had het bij nevenstaand klassiek sportwagenconcept moeten laten, de J2, groot voorbeeld voor alles wat in de jaren dertig en zelfs na de Tweede Wereldoorlog op dat gebied verscheen. Maar MG bouwde ook gesloten auto's, in het Grootbritse saloons geheten.  Mooi van lijn, buiten twijfel, maar hadden ze dat niet beter aan Wolseley kunnen overlaten?

Viola d'amore

In de 18e eeuw was de viola d'amore een buitengewoon populair instrument, het had sympatische of meeklinkende snaren, die anders dan de gestreken snaren van schapendarm, van metaal waren gemaakt en door gaatjes in de kam heen liepen. Eerst horen we een polska (een Zweedse dans) op het instrument, daarna speelt Rachel Barton Pine (foto) Vivaldi's Concert in D Groot op viola d'amore met het ensemble Ars Antigua uit Chicago.

Kittig

 De KNAC had in 1955 nog een zeer leesbaar weekblad: "De Auto" onder hoofdredacteur Herman Levy. Ik kijk naar de advertenties in nummer 42 van dat jaar (20 october), waarin met geen woord wordt gerept over benzineverbruik. Molenaars Nederlandse Automobielfabrieken (eigenlijk meer een assemblagebedrijf) in Amersfoort adverteert met Morris, de Minor wordt als kittig omschreven, een woord dat ik in automobieladvertenties daarna niet meer ben tegengekomen.

Silverstein

Wat was-ie eigenlijk niet? Cartoonist, kinderboekenschrijver, dichter, liedjesschrijver, zanger, muzikant: Shel Silverstein (1930-1999) hier samen met Dr. Hook and the Medicine Show op zijn woonboot met het door hem geschreven autobiografische "Sylvia's Mother", gezongen door Dennis Locorriere.

Donkerrood 11

In het noorden van Frankrijk hoefde je niet tot na je dood te wachten om in een speciaal spoorrijtuig te worden vervoerd, wanneer je over de nodige pecunia beschikte huurde je bij de Nordcompagnie bovenstaand salonrijtuig, waarmee je je met vrienden en bekenden bijvoorbeeld van Parijs naar Lille kon laten vervoeren. Er was plaats voor tien personen. Het is meteen duidelijk dat de eerste klasse van  de Nordcompagnie niet met donkerrood maar met blauw werd aangegegeven.

Voorloper

De vielle is een middeleeuwse voorloper van onze viool. Boven- en onderblad zijn vlak en de snaren van schapendarm. Van standaardisatie is nauwelijks sprake: vorm, grootte, snarental en stemming verschillen van instrument tot instrument.

Electra

 

Er is volk dat denkt dat het per electra voortbewegen van een voertuig een uitvinding is van gister of eergister om de omgeving te ontzien en fossiele brandstof uit te bannen, maar dat is grote onzin.

Deze Detroit Electric dateert uit 1918, precies in de periode dat dit merk het best verkocht. Na 1920 kregen de Detroit Electrics meer het voorkomen van een reguliere benzineauto en in de jaren dertig werden zelfs carrosserieën van Willys-Overland gebruikt, maar het oude type bleef, tot de fabriek in 1942 opgedoekt werd, leverbaar.

Donkerrood 10

Een bijzonder rijtuig van de P.L.M. uit 1890 met het opschrift "Service Reservé". Maar wat was die bijzondere service die de P.L.M. leverde met dit rijtuig? Het was begrafeniswagon, die afgehuurd kon worden voor een overledene die dan met de nabestaanden in één rijtuig vervoerd kon worden, te vinden achteraan een trein, zodat de wagon gemakkelijk afgehaakt kon worden als de plaats van bestemming was bereikt. De officiële naam was "fourgon funéraire".

Vergeten

De sarrusophone is een instrument uit de negentiende eeuw dat het niet gehaald heeft, uitgevonden in 1856 door Piere-Louis Gautrot en genoemd naar de orkestleider Pierre-Auguste Sarrus, met een hele familie van sopranino tot contrabas. Oorspronkelijk hadden ze een dubbelriet als de hobo, later kregen ze een enkelriet als de klarinet. Maurice Ravel schreef de sarrusophone o.a. voor in "L'Heure Espagnole" en Paul Dukas gebruikte de contrabassarrusophone in "L'Apprenti Sorcier". In 1924 nam Clarence Williams, piano samen met Louis Armstrong, cornet; Sidney Bechet, sopraansax en bassarrusophone; Charle Irvis, trombone; Buddy Christian, banjo en Williams echtgenote Eva Taylor, zang "Mandy, make up your mind" op.

STOOM

Nog altijd heb ik het idee dat de stoommachine als voortbewegingsbron voor auto's te snel is in gehaald door de verbrandingsmotor: voor personenauto’s was het met stoom in de jaren dertig afgelopen , voor vrachtwagens in het begin van de jaren vijftig, toen de Britse Sentinelfabriek nog een aantal exporteerde. Hier zien we een Stanley uit 1911, de wagen heeft geen uiteraard geen versnellingen, gebruikt 1 gallon water op 1 mijl, de watertank heeft een inhoud van 42 gallon, het benzineverbruik (om het water te verhitten) is 1 gallon per 10 mijl, de benzinetank heeft een inhoud van 20 gallon.