8.11.10

Trouw


Voor me ligt "Trouw" van 28 mei 1945, een kleine tweezijdige krant. Ik lees de kop "Hart van Tokio in vlammen" met daaronder "500 supervestingen wierpen 4000 ton bommen". Supervestingen? Supervestingen? Klaarblijkelijk was het destijds gebruikelijk de namen van vliegtuigen te vertalen, want achter supervesting gaat de Boeing B29 "Superfortress" (foto) schuil. Hoe anders is het vandaag nu elk anglicisme met grote gretigheid wordt omhelsd, een spoorkaartje ticket heet en de uitverkoop sale.
In het Verre Oosten woedt hij nog enige maanden voort, maar ook hier is de Tweede Wereldoorlog nog lang niet voorbij.
Ik draai de krant om en lees de advertenties. Bij het eerste rouwbericht vraag ik me af of naar die Zaandamse Willem Brinkman een straat is genoemd in dezelfde stad. Zoekend naar Allert Brinkman, de man uit de tweede rouwadvertentie, vind ik, nadat ik hem gegoogled heb, het feit dat hij een dubbelagent zou zijn geweest die op 6 mei 1945 door twee in Duits uniform geklede mannen zou zijn "afgemaakt".
In de kranten uit die dagen verschenen veel kleine advertenties waarin gevraagd werd om inlichtingen naar personen, een duidelijk voorbeeld is het berichtje van mevrouw J. Colijn - Dwarswaard uit Breezand, die op 27 augustus 1936 in Anna Paulowna getrouwd was met Cornelis Colijn. Op internet vind ik dat Cornelis Colijn in 1944 in Hersbruck omkwam en begraven ligt op een Nederlands ereveld in Frankfurt a/M. vak B, rij 2, nummer 2.
Uitgeverij De Bezige Bij, eenmaal bovengrond kondigt nieuw te verschijnen boeken aan. De meeste schrijversnamen zeggen me wat, maar wie is Victor le Chaste? Het blijkt een schuilnaam van Han G. Hoekstra en achter Menno van Haarsma verschuilt zich Sjoerd Leiker.
In de daarop volgende advertentie gaat het opnieuw om een vraag om inlichtingen: wie is die lange, donkere man die juli, augustus 1944 verteld heeft dat Mary Winnik in of op weg naar Westerbork ontsnapt is? Ik pak "In Memoriam" met de namen van de meer dan 100.000 vermoorde Joodse landgenoten en vind op bladzijde 819 dat de op 22 augustus 1937 geboren Mary Winnik op 6 augustus 1944 in Auschwitz is vermoord.
De volgende kolom opent met een advertentie van de weduwe Rijlaarsdam uit Mijdrecht, die duidelijk afstand neemt van een gelijknamige plaatsgenoot. Was W.M. Rijlaarsdam van de Irenelaan "fout" geweest?
Nee, de oorlog was ook hier op 28 mei 1945 nog lang niet afgelopen.