Genealogie

 

Stel dat je zo rond 1790 besloot vanuit het Oostenrijk-Hongaarse imperium af te reizen naar onze gewesten, hoe bewees je dan je identiteit? Ik kom daarop omdat een voorvader van me destijds in Sneek ging wonen, na de Tweede Wereldoorlog wordt hij in het boekje 'De Joden van Sneek' als afkomstig uit een vooraanstaande Oostenrijkse familie neergezet. Ik weet dat nog zo net niet, want ik heb hem niet kunnen plaatsen in de genealogie van die familie. Hij kwam, naar ik aanneem, wel uit Oostenrijk-Hongarije. In dat land mochten destijds alleen de oudste jongens uit een Joods gezin trouwen, op die manier hield men het aantal Joden beperkt en dus zwierven heel wat Joodse jongens uit. In 1829 woont mijn voorvader in Leeuwarden, hij is oud en leeft van de bedeling, eerder liet hij zijn oudste zoon dienen als remplaçant voor een boerenzoon in het leger van Napoleon, niets wijst er op dat hij uit een vooraanstaande Oostenrijks-Hongaarse familie afkomstig is. Want een briefje naar huis met de woorden 'stuur geld' lijkt me simpeler , dan je zoon te zien afmarcheren. In 1829 vindt een volkstelling plaats en hij geeft Ongeren als geboorteplaats op, bij een volgende volkstelling, die van 1839, zegt hij Pressburg (het tegenwoordige Bratislava). Ik heb een tijdje tegen die beide, met elkaar in tegenspraak lijkende, opgaven aan zitten hikken, tot ik bedacht dat mijn voorvader in 1829 niet Ongeren zei, maar Ungarn. De Slowaakse hoofdstad lag destijds in het Hongaarse deel van de Oostenrijk-Hongaarse monarchie.

Aan de andere kant, waarom zou mijn voorvader voorwenden iemand te zijn, die hij niet was? Zeker in Sneek deed zijn 'voorname' achternaam in 1798 geen belletje rinkelen. Bovendien heb ik wel gegevens uit de archieven in Wenen, maar niet uit die van Pressburg. Er woonden volgens de Weense archieven in de 18e eeuw twee geslachten met dezelfde achternaam als die van mijn voorvader in Pressburg, maar misschien was er een derde? Of de geslachten verwant waren heb ik niet kunnen achterhalen, wel dat sommige leden in de 19e eeuw katholiek werden en zelfs adeltitels aanschaften. Een van de in Wenen woonachtige familieleden gaf de muziek van Beethoven uit en was zelf een, zij het nu vergeten, componist. Zijn zoon was de, niet bijster succesvolle, psychiater van Ludwig van Beieren. Toeval wil dat dezelfde achternaam als die van mijn voorvader eveneens in Denemarken voorkomt en ook 'William' heb ik niet in de Weense archieven kunnen achterhalen. William emigreerde naar de, destijds Deense, Maagdeneilanden en kreeg in 1810 een kind bij een zwarte vrouw, Anna Marie Spark. Dit kind, William Alexander (foto), liet de Maagdeneilanden achter zich en vertrok via New Orleans, waar hij fortuin maakte, in 1841 naar San Francisco Bay. Hij bracht het tot de bekendste ingezetene van San Francisco, was lid van de gemeenteraad en 'wethouder van financiën' en lid van het bestuur van de eerste school in de stad. In 1848 overleed hij, de eerste zwarte miljonair van de Verenigde Staten, kinderloos.