FOUT

Als ik het goed heb, want ik moet nu terug naar een herinnering van toen ik negen was, kreeg de Leeuwarder Courant na de oorlog een  verschijningsverbod, niet dat die verschijningsverboden bijster serieus waren, De Telegraaf kreeg er bijvoorbeeld één van dertig jaar, maar kwam in 1949 al weer uit.

Bij de Leeuwarder Courant heeft het verbod getuige het artikel op zijn website van vandaag ook weinig geholpen. Lees even  mee:

 

"Als het aan Hylke Bonnema ligt, opgegroeid in Leeuwarden, is er bij de 4 mei-herdenking ook aandacht voor de verhalen van NSB’ers en anderen.

Bonnema (43), nu werkzaam in Amsterdam, is een zoon van Frans Bonnema, die directeur was van het Oranje Hotel in Leeuwarden. Net als diens vader Gerben, die het hotel na de Tweede Wereldoorlog kocht met zijn broer Henk.

Hun hotel in Workum, De Ketellapper, verkochten ze daarvoor en vanwege hun daden in de oorlog (Henk was betrokken bij de overval op de Leeuwarder gevangenis in 1944) kregen ze ook steun van de Marshall-hulp*.

Pake zat bij de NSB

Daar werd over gepraat. Maar de voorgeschiedenis van zijn moeder, daar zweeg men thuis over. Zij kwam uit de trotse boerenfamilie Tjallema uit Finkum, die voor de oorlog Duitsgezind was. ,,Zoals veel Friezen’’, zegt Hylke Bonnema. Pake zat bij de NSB, diens oudere broers Klaas en Ale bij de Waffen-SS. Klaas sneuvelde aan het Oostfront, bij de slag om Odessa.

Hylke zelf was vroeger een onrustige jongen, beschrijft hij: hij worstelde met drugs en was betrokken bij een auto-ongeluk. Terugkijkend stelt hij dat zijn gedrag te maken had met het verzwegen verleden. Een jaar of achttien geleden is hij er uitgebreid met zijn beppe over gaan spreken. ,,Want mijn ouders praten er nog steeds niet over.’’

Een herdenking voor alle doden, 'goed' en 'fout'

Zo hoorde hij van zijn beppe dat ze elk jaar op 4 en 5 mei bang was dat ze haar zouden komen halen, net als haar schoonmoeder, die kaal werd geschoren. Toen hij de verhalen van die kant van de familie eenmaal kende, bracht het hem rust. ,,Ik voelde dat ik er mocht zijn’’, beschrijft hij. ,,Sinds ik die verhalen van mijn voorouders ruimte heb gegeven, voel ik me ook veel beter.’’

Daarom pleit hij ervoor op 4 mei een herdenking te houden voor alle doden, ‘goed’ en ‘fout’, daders en slachtoffers. In 2018 kan dat, stelt hij. ,,Het is geweest.’’ Zelf geeft hij het voorbeeld: online houdt hij een sessie van een uur, die om half acht begint en waar hij de bezoekers toespreekt, met hen mediteert en om acht uur twee minuten stil is.

,,Begrijp me goed, ik ben het natuurlijk helemaal niet eens met de nazi’s, ik ben absoluut geen neonazi. Maar ik wil een dodenherdenking voor iedereen, voorbij de schuldvraag. Om iedereen een plek te geven.’’

Dommema is het, zoals hij beweert, niet  eens met de nazi's,  maar hij wil wel dat zij worden herdacht. Dommema mag dat vinden, maar dat een krant die in Friesland vrijwel huis aan huis wordt  gelezen zich tot spreekbuis laat maken van deze laagschedel geeft te denken.  
*P.S. Kregen particulieren Marshallhulp? Of is dit eveneens gratuite geneuzel van Dommema?