De vierde mei krijgt iets abstracts, daarom koos ik uit mijn vaders nalatenschap een bevel van wat de "Zentralstelle für jüdische Auswanderung Amsterdam" heette. Wij woonden destijds aan het Moleneind in Drachten en mijn vader moet zich op 15 october - het bevel is op 13 october verstuurd - melden op het Adama van Scheltema 1 in Amsterdam. Dat gaat dus - het bevel valt pas op 14 october om half vijf in onze brievenbus - niet lukken. Een telefoontje met de boodschap van verhindering? Nee, want Joden hebben geen telefoon. Een telegram misschien? Nee, hogerhand dient uitsluitsel te geven en dus vinden we op de achterzijde van het bevel een gestempelde een door burgemeester Hopperus Buma gesigneerde verklaring van verhindering.
