19.1.14

Klezmermuziek

Ik zet even een paar woorden op een rij: polka, maxixe, quadrille, czardas, samba, tango, doina, rumba, wals, jig, reggea, reel, polska, conga, verbunkos, foxtrot en laat de bekendheid van de begrippen aan u over. Maxixe, zegt u niets?  Wel gehoord van de verbunkos, maar u hebt 'm nooit gedanst? Polska is dat een variant van de polka? Laat ik een antwoord geven op de laatste vraag: een polska is een Zweedse dans, die het internationaal niet gehaald heeft en geen band heeft met de uit Bohemen afkomstige polka, die in de 19e eeuw zich razend snel verspreidde, eerst over Europa en vervolgens over de rest van de wereld. Een Brussels dansorkest (ik noem maar een voorbeeld) uit pakweg 1885 had de polka, de wals, de maxixe op zijn repertoire.  Dertig jaar later was de maxixe verdwenen en waren de tango en foxtrot toegevoegd. Ik bedoel dat je om verzekerd te zijn van optredens datgene moet spelen wat gevraagd wordt. Voor klezmermuzikanten gold hetzelfde want bv. in Roemenië kon je niet bestaan van enkel optredens op chassenes (joodse bruiloften), maar moest je een uitgebreider reperoire hebben dat aantrekkelijk genoeg was om ook in nietjoodse kring op te treden. In Roemenië dook daardoor de doina op in klezmermuziek en in Rusland de sher. Dat vervolgens door emigratie naar de Verenigde Staten, waar musici uit Roemenië, Rusland, Hongarije, Polen etc. elkaar ontmoetten, een soort universele klezmermuziek ontstond, ligt voor de hand.