Hiernaast
staat een foto - gemaakt in de buurt van Naarden - van een
Clevelandfiets uit 1897. Ik kocht hem ooit omdat mijn vrouw in Clevland
(Ohio) geboren is. Het moet inmiddels zo'n 18 jaar geleden zijn dat ik
een onverwacht telefoontje kreeg van iemand die de fiets om een wel
heel bijzondere reden wilde kopen. De man was directeur van een museum
gewijd aan de schilder Lyonel Feininger (1871-1956) op het eiland Usedom
in de Oostzee. Geen rijwielmuseum dus, maar een kunstmuseum. Wat moest
mijn Cleveland daar in hemelsnaam doen? Hij heeft het me op een middag
haarfijn uitgelegd: Feininger verkende het eiland op een Cleveland en
ging er tussen 1909 en 1921 regelmatig op vakantie. Maakte er schetsen
en schilderde. Bovendien had Feininger iets met fietsen, ze komen
regelmatig in zijn werk voor.
Feininger
werd geboren in New York en op zestienjarige leeftijd naar Berlijn
gestuurd, waar hij ging studeren aan de Königliche Akademie Berlin. Hij
werd al gauw bekend als caracaturist en van hem is bijvoorbeeld bovenstaande voorpagina van het tijdschrift "Das Narrenschiff".
Hij
maakte ook naam als striptekenaar en hij is degene die als eerste de
teksten in wolkjes schreef in "The Kin-der-Kids", een strip die
verscheen in de "Chicago Tribune". Feininger was midden dertig voordat
hij ook als kunstschilder naam maakte en zich aansloot bij de
expressionisten. Hij was in 1919 de eerste kunstenaar die door Walter
Gropius werd aangezocht om deel uit te maken van de staf van het
Bauhaus. Toen de nazis veertien jaar later aan de macht kwamen werd
zijn werk ogenblikkelijk tot "Entartete Kunst" verklaard en Feininger
keerde eind 1936 terug naar zijn geboortestad New York. Feininger
fotografeerde en componeerde
ook. Hieronder het schilderij "Das Radrennen" uit 1912 en de
Clevelandfiets voor het door Feininger geschilderde Sint Petruskerk in
Benz op Usedom.
