23.1.17

Fries nieuws

Buitengewoon gelukkig heb ik j.l. zaterdag de  hand kunnen leggen op een door Fred Fraatchraag en Arie Stompetuyt geschreven folder, waarin zij vol enthousiasme schrijven over wat  ons volgend jaar in Friesland te wachten staat, want niet alleen Leeuwarden is Europees cultureel hoofstad, de hele provincie wordt in het spektakel meegezogen. Er komen in de elf steden fonteinen.  Het  project gaat  in het Engels van start onder de naam "11 Fountains" en projectleider Anna Tilroe spuit als een echte gargoyle de volgende zinnen: "Fonteinen passen bij Friesland. Een fontein brengt  immers mensen bij elkaar,  zet kinderen aan tot spelen, lokt verliefde paartjes, kortom: hij stimuleert geheel vanzelfsprekend  het gevoel van Gemeenschap of, zoals ze in Friesland zeggen, van Mienskip. Daarbij  zijn de 11 fonteinen stuk voor stuk  monumenten die iets vertellen over de plek waar ze  staan, over de geschiedenis van de stad en over  de mensen die er wonen en ooit gewoond hebben. Als hedendaagse kunstwerken getuigen ze ook van de snel veranderende wereld waarin wij leven, van sociale verschuivingen, technologische vernieuwingen en klimatologische omwentelingen. Op die manier slaan de elf fonteinen een brug tussen de compexe globale wereld van nu en de geschiedenis van een plaats en een bevolking."*
Maar er wordt, zo lees ik in  de folder  van Fraatchraag & Stompetuyt, volgend jaar veel meer uit de Friese  kast gehaald, zo gaan de  oude Friese volkssporten hampeljen en bombarjen weer gespeeld worden. Hampeljen, het achterwaarts hinkelen rond het kerkhof en bombarjen, een samentreksel van "bommetje" en "jarre" (Fries voor gier, dunne mest) waarbij de deelnemers van een zeven meter hoge duikplank in een giertank springen.  Voor het omkeuteljen, een geliefd tijdverdrijf (tiidferdriuw) onder Friese bobo's (pommeranten), wordt thans een speciaal parcours neergelegd voor het station in Leeuwarden.
* dit is projectleider Tilroe's letterlijke tekst.