De langspeelplaat
kocht ik vanwege de
wonderlijke titel "Ragtime unter dem Doppeladler 1901 - 1928" zo'n
vijfentwintig jaar geleden in een klein winkeltje in de Weense
binnenstad.
Ragtime in de Oostenrijks-Hongaarse monarchie? Het kon natuurlijk, maar
ik had mijn twijfels. Die bleken bij thuiskomst, toen ik de elpee
draaide, terecht. Toch is de plaat curieus, want wat blijkt? Diverse
keizerlijke en koninklijke militaire kapellen hadden jazzachtige muziek
op het repertoire, niet dat je die tegenwoordig nog hoort op de
Nederlandse zenders, nu zelfbenoemde popprofessoren hebben
besloten dat voor 1955 geen populaire muziek gemaakt werd. Dat is
verdraaid jammer, want het is wonderlijk de "Kapelle des Kaiserliche und
Königliche Infanterie Regiment Freiherr von Probst Nr.51" onder
aanvoering van Kapellmeister Anton Kutschera "Hiawatha" te horen
uitvoeren. Opgenomen in 1903! Muziek ging, na de uitvinding van de
grammofoonplaat, sneller reizen. Zo vinden we het rond 1900 door George
Clutsam gecomponeerde "My Curly-Headed Baby" op de plaat als "Mein
Baby" opgenomen in 1909 door een Hongaars zigeunerorkest. Maar het kon
nog veel sneller: "Alexander's Ragime Band" (overigens geen ragtime)
precies 106 geleden geschreven door Irving Berlin en datzelfde jaar
op de plaat gezet door het Amerikaanse komische duo Collins en Harlan staat, werd in 1912 - dus een jaar later! - opgenomen en staat op de in Wenen aangeschafte elpee als "Alexander Ragtime Bärentanz" gespeeld door het orkest van het "Kaiserliche und Königliche
Infanterie Regiment Georg I, König der Hellenen Nr.99. Kapellmeister
Richard Hunyaczek", onder die titel kwam het in diezelfde tijd ook op een plaat door het orkest van Bela Berkes.
In
1910 vond in Wenen de eerste internationale jachttentoonstelling
plaats, wat ik me daar bij moet voorstellen weet ik niet, maar er was
een speciaal orkest, de zogenaamde Manhattan Kapelle (foto) o.l.v. Dr.
Philip Silber die een "Humoristische Cakewalk" met de titel "Eine vergnügte Negerhochzeit"
opnam. Veel van de voor de Eerste Wereldoorlog opgenomen muziek op de
elpee "Ragtime under dem Doppeladler 1901 - 1928" heeft dit karakter.
Terug naar Berlins "Alexander's Ragtime Band", dat op YouTube in
allerlei, met name tamelijk vervelende kooruitvoeringen te vinden is,
maar ook door dit in 1945 door veteraan Bunk Johnson
aangevoerde gezelschap New-Orleansmusici. 