Grenzen

Vanavond naar de lokale boekhandel waar Tonko Dop de schrijver van het boekenweekessay David van Reybrouck interviewde. Het boekje heet Zink en gaat over de geschiedenis van het Neutrale Moresnet. Wie bij Vaals het drielandenpunt weet, moet zich voorstellen, dat  zich daar van 1816 tot 1919 een vierde - zij het - ministaat bevond, van drieëneenhalve vierkante kilometer en er dus sprake was van een vierlandenpunt. Moresnet was achtereenvolgens neutraal, Duits, Belgisch, Duits en opnieuw Belgisch. Die grenzenschuiverij deed me denken aan een gesprek dat ik ooit - zo'n dertig jaar geleden - had  in een kleine plaats in de Elzas. Ik was gestopt bij  een garage en bekeek een Latil, een vietwielaangedreven en -gestuurd voertuig. De garagist kwam naar buiten en informeerde of ik belangstelling had voor oude voitures want hij had er meer en wilde ze graag laten zien. Het werd een leuk gesprek, leuker dan ik de voorgaande tien dagen met een Elzasser had gevoerd. Ik zei hem dat. "O", zei hij, "dat verbaast me niet". Ik keek hem niet begrijpend aan. "Weet u, ik was in 1939 Frans soldaat, maar nadat Hitler de Elzas Heim ins Reich gevoerd had, werd ik als Duits soldaat naar Noorwegen gestuurd. Als ik als bezettend soldaat naar Nederland was gezonden had u waarschijnlijk  het gesprek nu afgebroken. Wij kijken hier voordat we een gesprek beginnen altijd eerst de kat uit de boom!"