20.4.15

La Argentina

La Argentina, eigenlijk Antonia Mercé y Luque, werd op 4 september 1890  uit Spaanse ouders in de Argentijnse hoofstad geboren en dat feit zorgde in haar latere leven voor haar haar artistennaam. Haar ouders, Manuel Mercé en Josefina Luque, waren professionele dansers en Manuel gaf haar balletles vanaf haar vierde en op haar elfde was Antonia soliste bij het ballet van de opera in Madrid. 
Na de dood van haar vader trekt Antonia zich terug uit de balletwereld, om daarna Spaanse dans te studeren bij haar moeder,  tegelijkertijd onstaat een probleem, want voor Spaanse dans bestaat, anders dan voor het klassieke ballet, nauwelijks ruimte op het grote toneel. Toch zet ze door en ze wordt een fenomeen, dat haar eigen op Spaanse folklore geënte dansen creëert. Ze heeft de tijd mee want componisten als De Falla, Albeniz en Granados putten eveneens uit dezelfde rijke bron.
Mijn  ouders moeten La Argentina (ze overleed op 18 juli 1936) begin jaren dertig in Amsterdam gezien hebben en het programma, waaraan ik bovenstaande foto ontleen, toont o.a. twee dansen van Manuel de Falla: de dans van de molenaarsvrouw uit "El Sombrero de Tres Picos" en de rituele vuurdans om de slechte geesten weg te jagen uit "El Amor Brujo". Soms werd ze op haar tournees begeleid door de flamencogitarist Carlos Montoya, in Amsterdam werd ze begeleid door de pianist Luis Galve. Er bestaan grammofoonplatenopnamen van haar op het label Odeon, waar ze een exclusief contract mee had, hier speelt ze castagnetten, terwijl de componist Joaquin Nin aan de vleugel zit, in "Danse Ibérienne". Helaas is er weinig beeldmateriaal, want daar gaat het bij dansen toch om, van haar  bewaard gebleven, ik vond dit korte fragment.