29.4.18

Jiddisch 21

Een op muziek gezette grap, te vinden op "Partisans & Parasites" van Daniel Kahn (Oriente RIEN CD 71), om de een of anfer  reden van YouTube verwijderd en daar om hier naverteld: a jid is amol gekumen keyn* paris. hat im zayner a bakenter gefirt afn yiddishn beys olem** un dortn hobn zey  gezen  rothshilds keyver***, mit a groyser matseyve****. kukt der  yid, un kukt af der matseyve un zogt tsum bakentn "zeyst yankl dos heyst gelebt".
keyn=in, beys olem=begraafplaats, keyver=graf, matseyve=grafsteen. De tussen aanhalingstekens geplaatste laatste zin is het best te vertalen met: "Zie je Yankel, dat noem ik nog eens leven".
Het moet inmiddels zo'n 54 jaar geleden zijn dat ik in Rotterdam een lezing gaf over de taal, de muziek en de humor. Sommige grappen, sterk afwijkend van de destijds opgeld doende Sam & Moosmoppen, heb ik onthouden. Ik ga u twee vertellen. 
Kahn en Kohn bezoeken in Berlijn een tentoonstelling moderne kunst. Ze staan voor een schilderij, waarvan Kahn ogenblikkelijk opmerkt: "Dat is een portret". "Welnee", zegt Kohn,"dat is een landschap". "Hoe kom je daar nou bij", zegt Kahn, dat is toch heel duidelijk een portret." De discussie gaat even door, waarna  besloten wordt in de catalogus te kijken: "Zie je", zegt Kahn, "ik heb gelijk, het is een portret: Mandelbaum an der Riviera".
Dezelfde heren discussiëren of ze wel of niet naar het circus zullen gaan. Kahn wil graag, maar Kohn heeft geen zin. Uiteindelijk gaan ze toch. Kahn is enthousiast en vindt alles even prachtig. "Fantastisch, die leeuwen!" Waarop Kohn: "Ach, het is altijd hetzelfde, de dompteur met zijn hoofd in de muil, ik heb het allemaal al eens gezien". Kahn: "Wacht nou even, zo meteen komen  de clowns. kan je lachen!" "Niet leuk", zegt Kohn." Dan komt een koorddanser. Kahn is enthousiast, vooral als de man een tafel omhoog laat hijsen en die omgekeerd op  de  draaad neerzet, vervolgens een  stoel op de  omgekeerde tafel plaatst en dan op zijn kop op de omgekeerde stoel, op de  omgekeerde tafel gaat staan en uit zijn binnenzak een piepklein viooltje te voorschijn haalt en speelt. "Is dat niet schitterend?, vraagt Kahn. "Mmmm", antwoord Kohn, "maar een Yehudi Menuhin wordt hij nooit!"