Dit is een originele handtekening van Isaac Bashevis Singer (צחק באַשעװיס זינגער) (1902-1991) in één de boeken in mijn biblioteek. Singer kreeg in 1978 de Nobelprijs voor literatuur en hield zijn dankwoord in het Jiddisch, waarin hij o.a. vaststelde dat de taal een bijzonder rijke taal was zeker als het ging om de vergelijking met het Engels dat immers maar een paar woorden voor "gek" had. Ik citeer:
"Un az me redt shoyn vegn meshuge, lomir take zen, ver es iz raykher a meshugas - English oder Yidish. In English, az me vil zogn az emetser iz meshuge, zogt men, "He’s crazy” or “insane.” Akhuts dem, zenen do a gantse rey tekhnishe verter, vi “paranoyik,” “skitsofrenik” - verter vos hobn nisht keyn Yidishn tam. Oyb me vil shoyn zogn oyf English a vort vos hot yo a Yidishn tam, zogt men, “He’s meshuge."
Itst, lomir zen - itst, lomir zen - vos me kon ton mit a meshugenem oyf Yidish. A meshugener oyf Yidish iz: "meshuge,” “meturef,” “khoser deye,” “oyverbotl,” “tsedreyt,” “tserudert,” “nisht baym zinen,” “mevulbl,” “farikt,” “tsemisht,” “nisht baym seykhl,” “nisht bay di klore gedanken,” “vanzinik,” “shvakhzinik,” “a tsetumlte brie,” “a mentsh vos krikht oyf di glaykhe vent,” “a parshoyn mit a bzhik in kop,” “s'felt im a klepke in moyekh,” “a vilde brie,” “on a kop,” “a tsedulter,” “a tseshroyfter,” “a mevuel,” “a parshoyn vos blondzhet arum oyfn oylem-hatoyhu,” “oyfn oylem-hadimyen,” “in hinerplet,” “gerirt oyfn kastn,” “gerirt oyfn eybershtibl,” “nisht oyf der velt,” “a banumener,” “a tsehotsketer,” “a tsefloygener,” “a farloyrener,” “nisht baym reynen farshtand,” “a meshugener hunt,” “a tsetrogener malekh,” “a fardreyter sheps,” “eyner vos veyst nisht oyf voser velt er iz,” “a mentsh vos veyst nisht az di mame hot im gehat,” “nisht keyn higer,” “gaystik krank,” “a barutener."
Dos zenen alts verter fun Poylishn Yidish. Di Litvakes hobn nokh aza tsetl oysterlishe verter, vi: "tsedrumshket,” “kapuzhyet,” “skonfuzhet,” “tsedrinzhet,” “tseshtrudlt,” “tsetraytlt,” “farkaloytset,” “farkalotshet,” “farpulyet,” “farmarotshet.” Fun di bloyze verter, kon men arop fun di relsn, farlirn di gedanken, un vern tseflokhtn vi a loksh.
Singer merkt op dat het Jiddisch in Litouwen een paar andere woorden voor gek in petto heeft dan het in Polen gesproken Jiddisch, ik kan er voor het in Nederland gesproken Jiddisch nog een uitdrukking aan toevoegen: "verschwarzter nar".
